Ο τελικός του Euro 2024 πλησιάζει και το μεγάλο ερώτημα είναι ποια ομάδα θα αναδειχτεί νικήτρια: Ισπανία ή Αγγλία; Is it coming home (for the very first time) και ο Χάρι Κέιν θα κατακτήσει τον πρώτο τίτλο στην καριέρα του; Ή μήπως η Ισπανία θα γίνει η πρώτη ομάδα που θα κατακτήσει τέσσερις τίτλους Euro, με πρωταγωνιστή το παιδί-θαύμα, Λαμίν Γιαμάλ, που χτες έκλεισε το 17 του χρόνια; Το ματς θα λάβει χώρα στο Ολυμπιακό Στάδιο του Βερολίνου, όπου θα στεφθεί η νέα πρωταθλήτρια Ευρώπης απόψε τα μεσάνυχτα –ή λίγο αργότερα αν το ματς οδηγηθεί σε παράταση ή πέναλτι. Σε ποδοσφαιρικούς ρυθμούς λοιπόν, οι σημερινές μας βιβλιοπροτάσεις, για ποδοσφαιρόφιλους και ποδοσφαιρόφιλες κάθε ηλικίας.
Δυσκολότερο από ένα Μουντιάλ: EURO – Τα 60 χρόνια μιας ευρωπαϊκής ιστορίας, Αντώνης Καρπετόπουλος, Εκδόσεις Παπαδόπουλος
Γιατί το 1960, όταν το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα γεννήθηκε, δεν το ήθελε σχεδόν κανείς; Μπορεί μια ποδοσφαιρική διοργάνωση να γεννηθεί γιατί ένας διαιτητής κατάπιε τη σφυρίχτρα του; Τι σχέση έχουν η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Eurovision και το Κύπελλο Εθνών Ευρώπης; Γιατί το 1964 τσακώθηκαν ο Φράνκο με τον Χρουστσόφ; Υπήρχαν κορόνα και γράμματα στο κέρμα που χρησιμοποιήθηκε στην κλήρωση που έδωσε στους Ιταλούς την πρόκριση στον τελικό το 1968; Αν στο τέλος κερδίζουν πάντα οι Γερμανοί, γιατί έχουν τόσα πολλά χρόνια να κερδίσουν το Euro; (άλλη μια χαμένη ευκαιρία φέτος…)
Ο Πανένκα χτυπούσε όντως τα πέναλτι αλά Πανένκα; Ήταν καθοριστικότερος για τους Γάλλους ο Πλατινί το 1984 ή ο Ζιντάν το 2000; Τι ρόλο έπαιξε το ποδόσφαιρο στον εμφύλιο της Γιουγκοσλαβίας; Ήταν πιο θεαματικό το τόταλ φούτμπολ ή το ράμπα τζάμπα φούτμπολ; Υπάρχει ιδιοκτήτης ντισκοτέκ που κέρδισε το Euro; Ήταν πιο τρελός ο Μάριο Μπαλοτέλι ή ο Πολ Γκασκόιν;
Ποια ήταν η πιο μεγάλη προφητεία του σοφού Ότο Ρεχάγκελ; Ήταν η Εθνική Ελλάδος, που κατέκτησε το Euro 2004, η καλύτερη Εθνική Ελλάδος όλων των εποχών; Και τι θυμούνται από τη συμμετοχή τους στα τελικά του Euro ο Νίκος Αναστόπουλος, ο Θοδωρής Ζαγοράκης, ο Αντώνης Νικοπολίδης και ο Γιώργος Καραγκούνης; Και γιατί το Euro είναι δυσκολότερο από ένα Μουντιάλ; Ο Αντώνης Καρπετόπουλος δεν υπόσχεται τις σωστές απαντήσεις σε όλα αυτά κι ακόμα περισσότερα. Απλώς, μας προσκαλεί να κάνουμε παρέα ένα συναρπαστικό ταξίδι στην ιστορία της Ευρώπης τα τελευταία εξήντα χρόνια, με πρόσχημα το ποδόσφαιρο.
Αλλάζοντας τον κόσμο με μια μπάλα, Βασίλης Κωστάκης, Εκδόσεις Διόπτρα
Μπορεί το ποδόσφαιρο να γίνει δύναμη απελευθέρωσης ή τελικά πρόκειται για το «όπιο του λαού», που, συνήθως, αποκοιμίζει και επιπλέον, όχι σπάνια, αποκτηνώνει; Το βιβλίο αυτό ξετυλίγει το νήμα μιας εναλλακτικής ποδοσφαιρικής, και όχι μόνο, φιλοσοφίας. Δείχνει πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε το ποδόσφαιρο (και τον κόσμο) που θέλουμε, μέσα στο ποδόσφαιρο (και τον κόσμο) που θέλουμε να ξεπεράσουμε. Γιατί ήρθε η ώρα για αντεπίθεση. Για τη μεγάλη ανατροπή.
Ερωτήματα που δεν απαντιούνται σε αυτό το βιβλίο: Πώς ξεκίνησε το ποδόσφαιρο και ποιοι οι συμβολισμοί του; Ήταν στο παρελθόν το ποδόσφαιρο πιο αθώο και πιο θεαματικό; Ποιες τακτικές οδηγούν σε πιο εντυπωσιακά γκολ; Ερωτήματα που απαντιούνται σε αυτό το βιβλίο: Γιατί μερικοί αθλητές βγάζουν εκατομμύρια, ενώ οι παιδαγωγοί και οι επιστήμονες όχι; Πώς το ποδόσφαιρο επηρεάζει τις παγκόσμιες ανισότητες και την κλιματική κρίση; Πώς θα μάθουν τα παιδιά μας, μέσα από το ποδόσφαιρο, να τα αφορά το παιχνίδι και όχι η νίκη; Στο σχολείο να τα αφορά η γνώση και όχι οι βαθμοί; Στη ζωή τους να τα αφορούν οι σχέσεις με τους συνανθρώπους τους και τη φύση και όχι τα λεφτά; Όταν χάνεις 4-0 και είναι στο 89΄, γυρίζει… ο ποδοσφαιρικός αγώνας, αλλά και ο αγώνας για ένα καλύτερο αύριο και ένα βιώσιμο μέλλον;. Τον πρόλογο του βιβλίου υπογράφει ο Μάκης Παπασημακόπουλος.
Τι σκεφτόμαστε όταν σκεφτόμαστε το ποδόσφαιρο, Simon Critchley, Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης
Το ποδόσφαιρο έχει να κάνει µε πάρα πολλά πράγµατα. Τη µνήµη, την ιστορία, τον τόπο, την κοινωνική τάξη, το φύλο (κυρίως το αρσενικό, αλλά ολοένα και περισσότερο και το θηλυκό), την ταυτότητα, την οικογένεια, την κοινότητα, το έθνος. Κι ενώ είναι υπόθεση συλλογική, σοσιαλιστική σχεδόν στην ουσία της, ανθεί µέσα στην απληστία, στη διαφθορά, στον καπιταλισµό και στην απολυταρχία. Ο φιλόσοφος Σάιµον Κρίτσλεϋ επιχειρεί να κατανοήσει όλα τα παραπάνω και να συγκροτήσει µια αισθητική, ακόµη και µία ποιητική του ποδοσφαίρου, να καταδείξει τι είναι όµορφο σ’ αυτό το όµορφο παιχνίδι. Και να περιγράψει το πώς, παρακολουθώντας έναν αγώνα ποδοσφαίρου, ανακαλύπτουµε µια πολύ ειδική διάσταση του χρόνου, πώς η µαγεία του αποτρέπει τη λήθη, πώς εµείς οι θεατές συµµετέχουµε στο παιχνίδι.
#FootballTalk: Κουβέντα με τους σταρ για μπάλα και… άλλα, Χρήστος Σωτηρακόπουός, Εκδόσεις Τόπος
Βλέποντας ένα αστέρι να πέφτει, κάποτε, τη δεκαετία του ’70, ένα μικρό παιδί έκανε μια ευχή: να συναντήσει μια μέρα τον ποδοσφαιρικό ήρωά του, τον Γιόχαν Κρόιφ. Οι καλές Μοίρες που κρυφάκουγαν, φρόντισαν στις δεκαετίες που ακολούθησαν να του πραγματοποιήσουν όχι μονάχα αυτή την επιθυμία, αλλά πολύ περισσότερες, ώστε μεγαλώνοντας να βλέπει και να μιλάει με όλα τα σπουδαία ονόματα που πέρασαν από το ποδόσφαιρο! Από τον Ντιέγκο Μαραντόνα, τον Ζινεντίν Ζιντάν και τον Ροναλντίνιο έως τον Μέσι, τον Ρονάλντο και τον Φαν Ντάικ, ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος συνάντησε σχεδόν όλους αυτούς που έγραψαν τη σύγχρονη ποδοσφαιρική ιστορία.
Στις σελίδες του βιβλίου ζωντανεύουν οι συζητήσεις που είχε με τον σερ Άλεξ Φέργκιουσον, τον Πεπ, τον Μουρίνιο, τον Κλοπ και τον Λουίς Μενότι, τον Φερνάντο Σάντος, τον Κένι Νταλγκλίς, τον Κέβιν Κίγκαν, τον σερ Στάνλεϊ Μάθιους, τον Πάολο Ρόσι και τον Κρίστο Στόιτσκοφ… Μίλησε, τρεις φορές μάλιστα, με τον Τζορτζ Μπεστ, του άνοιξε την καρδιά του ο Ρόμπι Ρένζενμπρινκ και του εκμυστηρεύτηκαν ωραίες ιστορίες ο Ρομπέρτο Μπάτζιο και ο Ντένις Λόου… Ο μόνος που του έχει ξεφύγει; O Κριστιάνο Ρονάλντο, ο οποίος ωστόσο δεν λείπει από το βιβλίο, που αποτελεί μια ωδή σε όλους αυτούς που μετέτρεψαν το ποδόσφαιρο στο καλύτερο δευτερεύον πράγμα στη ζωή μας!
ΑΡΧΗΓΟΣ. Η δική μου αλήθεια, Θοδωρής Ζαγοράκης, Σταύρος Σουντουλίδης, Εκδόσεις Πεδίο
Έζησε όσο κανείς άλλος την κορυφαία στιγμή του ελληνικού ποδοσφαίρου: την κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Οδήγησε την εθνική ομάδα στην κορυφή της Ευρώπης και στην ιστορική εκείνη νίκη που ένωσε τις Ελληνίδες και τους Έλληνες σε κάθε γωνιά του πλανήτη. Είκοσι χρόνια μετά το Euro 2004, ο Θοδωρής Ζαγοράκης μοιράζεται για πρώτη φορά τη δική του αλήθεια από την τεράστια διαδρομή που διάνυσε στα γήπεδα της Ελλάδας και του εξωτερικού μέχρι τον ελληνικό θρίαμβο στην Πορτογαλία.
Με τη βοήθεια και τον συντονισμό του δημοσιογράφου Σταύρου Σουντουλίδη, ο εμβληματικός αρχηγός της «γαλανόλευκης» ξυπνά μνήμες και συναισθήματα μέσα από συναρπαστικές ιστορίες, άγνωστο παρασκήνιο, προσωπικές μαρτυρίες και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, που μεγάλο μέρος του βλέπει για πρώτη φορά το φως της δημοσιότητας.
Ακολουθήστε την αληθινή ιστορία ζωής ενός ανθρώπου που, με ατσάλινη θέληση, σκληρή προσπάθεια ομαδικό πνεύμα και ταπεινότητα, κατάφερε να υπηρετήσει τις αξίες του αθλητισμού και του ευ αγωνίζεσθαι. Ένα μοναδικό βιβλίο που φιλοδοξεί να χαρτογραφήσει τον δρόμο για όλους όσοι ονειρεύονται να λάμψουν στον ουρανό του αθλητισμού. Προλογίζει ο Ότο Ρεχάγκελ.
Αδρεναλίνη. Όσα ποτέ δεν είπα, Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, Εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση: Γιώργος Κασαπίδης
Ένας από τους πιο αμφιλεγόμενους αστέρες του ποδοσφαίρου δεν έχει ανάγκη πλέον να αποδείξει τίποτα ούτε να θυμηθεί τις μεγάλες επιτυχίες που τον έκαναν μοναδικό. Στο βιβλίο αυτό, για πρώτη φορά τον ακούμε να αποκαλύπτει τι πραγματικά σκέφτεται για τα χρόνια του στην Πρέμιερ Λιγκ και τι ένιωσε όταν «εκτέλεσε» την Αγγλία με ένα ανεπανάληπτο ανάποδο ψαλίδι. Μαθαίνουμε για την ομάδα που παραλίγο να τον αποκτήσει, για τους ξεκαρδιστικούς διαπληκτισμούς του με τα γαλλικά μίντια –και τους Γάλλους γενικά– και πολλά άλλα. Δύναμη, αποφασιστικότητα, τόλμη· αλλά και τρυφερότητα και ευαισθησία – το αγόρι από το Ρόζενγκαρντ είχε ό,τι χρειαζόταν για να φτάσει στην κορυφή του κόσμου και να αφήσει το δικό του αποτύπωμα στην ιστορία του ποδοσφαίρου.
Το χέρι του Θεού, Paolo Baron, Ernesto Carbonetti, Εκδόσεις Οξύ
Οι εκδόσεις Οξύ Comics και το Gazzetta.gr εξέδωσαν ένα εντυπωσιακό εικονογραφημένο βιβλίο για τη ζωή, τον μύθο και τις πολλές πτυχές της προσωπικότητας του Ντιέγκο Αρμάντο Μαραντόνα. Γεννημένος σε μια φτωχογειτονιά έξω από το Μπουένος Άιρες, ο νεαρός Ντιέγκο έδειξε το μοναδικό του ταλέντο στο ποδόσφαιρο σε ηλικία εννέα ετών. Ξεκινώντας από τις αλάνες της γειτονιάς του ο pibe de oro, το «χρυσό αγόρι» των γηπέδων, σύντομα μεσουράνησε στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο. Ωστόσο, ο Μαραντόνα έγινε θρύλος ως αρχηγός της εθνικής ομάδας της Αργεντινής στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1986, όταν στον προημιτελικό με την Αγγλία το «χέρι του Θεού» ήρθε σε βοήθεια για να δώσει στην ομάδα του το προβάδισμα και στον ίδιο τον μύθο που τον ακολούθησε σε όλη του τη ζωή.
Η μοίρα ενός εξαιρετικού ταλέντου στα χέρια -ή μάλλον στα πόδια- ενός ευαίσθητου ανθρώπου. Το χέρι του Θεού είναι το χρονικό της ζωής ενός από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές όλων των εποχών, μέσα από τις αφηγήσεις ανθρώπων που έζησαν την ιστορία του από κοντά.
Η αυτοβιογραφία μου, Sir Alex Ferguson, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση: Μιχάλης Φουντουκίδης
Ο Σερ ‘Aλεξ Φέργκιουσον, μια από τις μεγαλύτερες μορφές, όχι μόνο του βρετανικού, αλλά και του παγκοσμίου ποδοσφαίρου, έχει συνδεθεί όσο κανείς άλλος με την Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Όταν ανακοίνωσε την αποχώρησή του το 2013, έφυγε με δόξα και τιμές: η ομάδα του είχε κερδίσει το πρωτάθλημα για 13η φορά στην ιστορία της και ο ίδιος είχε κατακτήσει ομόφωνα τον τίτλο του μεγαλύτερου προπονητή στην ιστορία του αγγλικού και διεθνούς ποδοσφαίρου. Υπό την ηγεσία του «Σκωτσέζου» η Μάντσεστερ μεταμορφώθηκε από έναν απλό ποδοσφαιρικό σύλλογο σε μια τεράστια πολυεθνική χάρη στην απίστευτη ικανότητα του να δημιουργεί και να παρακινεί τους ανθρώπους εντός και εκτός του αγωνιστικού χώρου. Ο Φέργκιουσον υπήρξε ένας απίστευτος μάνατζερ ανθρώπινου δυναμικού, διαχειρίστηκε με επιτυχία τους μεγαλύτερους σταρ του ποδοσφαίρου και δημιουργούσε πάντοτε κλίμα πίστης και εμπιστοσύνης στους αθλητές του. Είχε μια μοναδική κουλτούρα νικητή η οποία άντεξε στη δοκιμασία του χρόνου.
Στην αυτοβιογραφία του, αφηγείται με μοναδική αμεσότητα την εκπληκτική πορεία του από τη γειτονιά του στη Γλασκώβη μέχρι την κορυφή του παγκόσμιου ποδοσφαίρου. Δεν διστάζει να επιτεθεί στον Ρόι Κιν, να αποκαλύψει άγνωστες πτυχές από την αποχώρηση του Ντέιβιντ Μπέκαμ και του Ρούουντ φαν Νίστελροϊ, να μιλήσει για τις σχέσεις του με τον Ράφα Μπενίτεθ και τον Ζοζέ Μουρίνιο καθώς και για την πρόταση της εθνικής Αγγλίας. Ένα ολόκληρο κεφάλαιο αφιερώνει και στον Ρονάλντο ο οποίος «ήταν ο πιο χαρισματικός από τους παίκτες με τους οποίους συνεργάστηκα».
Και για τους μικρούς μας φίλους…
Υπάρχουν δεκάδες παιδικά βιβλία, που εισάγουν τα παιδιά στον μαγικό κόσμο του ποδοσφαίρου. Μεταξύ άλλων, προτείνουμε:
- το βιβλίο 50 φορές που το ποδόσφαιρο άλλαξε τον κόσμο, του σπουδαίου Gary Lineker, σε συνεργασία με τον Ivor Baddiel (Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση: Γιάννης Ιωαννίδης)
- το βιβλίο 30 σπουδαίοι παίκτες που έγραψαν ιστορία, των Luca De Leone και Paolo Mancini (Εκδόσεις Διόπτρα, σειρά: «Συναρπαστικές Ιστορίες»)
- τη σειρά των Τομ και Ματ Όλντφιλντ «Οι απόλυτοι ήρωες του ποδοσφαίρου», που περιλαμβάνει τις βιογραφίες των Μέσι, Σάλαχ, Εμπαπέ, Ρονάλντο, Μαραντόνα, Σουάρες, Νεϊμάρ, Χάαλαντ, Ιμπραΐμοβιτς, Λεβαντόφσκι, Βινίσιους Τζούνιορ, Μόντριτς και Ζιντάν (Εκδόσεις Ψυχογιός)
- Τη σειρά «Τα σπάει», του Σάιμον Μάγκφορντ, που περιλαμβάνει τις βιογραφίες των Νεϊμάρ, Ρονάλντο, Σάλαχ, Μέσι, Κέιν, Εμπαπέ, Φαν Ντάικ, Ιμπραΐμοβιτς, Χάαλαντ και Ντε Μπρόινε (Εκδόσεις Μίνωας)
- το (ολόφρεσκο) Ημερολόγιο ενός σταρ του ποδοσφαίρου, του Σάμινι Φλιντ (Εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση: Κέλλυ Δημοπούλου)
- τα τέσσερα βιβλία της σειράς «Τα παιχτρόνια», του Ισαάκ Παλμιόλα (Εκδόσεις Μίνωας, μετάφραση Χριστίνα Φιλήμονος)
- τα δέκα βιβλία της σειράς κόμικ «Ποδοσφαιρόνια» του Ρομπέρτο Σαντιάγο (Εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση: Αγαθή Δημητρούκα)
- το συγκινητικό Ο καλύτερος αγώνας του Μαντάνι, του Φραν Πινταδέρα, μια τρυφερή ιστορία, στην οποία τον αγώνα κερδίζουν η αγάπη και η δύναμη της θέλησης (Εκδόσεις Πατάκη)
- το Ποδόσφαιρο, 40 θρυλικοί παίκτες, του Ζαν-Μισέλ Μπιγιού (Εκδόσεις Μίνωας)
- τα τέσσερα βιβλία της σειράς «Οι Μικροί Κεραυνοί», του Frauke Nahrgang (Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση: Δέσποινα Κανελλοπούλου)
- τα τέσσερα βιβλία της σειράς «Σουτ και γκολ με τον Άντον», του Χάικο Βολτς, Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση: Κώστας Πούλος)
