Για μεγάλη μερίδα του πληθυσμού η Eurovision έχει αποτελέσει έναν ασφαλή και ανοιχτό χώρο για την LGBTQ+ κοινότητα.
Διαχρονικά, ήδη από το 1961 που ακούστηκαν για πρώτη φορά στίχοι που αφορούσαν έρωτα ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλου (Nous les amoureux) μέχρι την ιστορική –και αμφιλεγόμενη– νίκη της πρώτης τρανς συμμετέχουσας στον διαγωνισμό, της Dana International, το 1998, η Eurovision έχει αποτελέσει τον πιο προβεβλημένο χώρο για την αποδοχή της διαφορετικότητας και την προώθηση της ορατότητας της LGBTQ+ κοινότητας. Δεν είναι λίγες οι φορές που αυτή η ανοιχτότητα έχει σχολιαστεί αρνητικά, έχει λογοκριθεί ή έχει οδηγήσει έως και σε ακρότητες, όπως οι απειλές θανάτου που είχε δεχτεί η Dana. Έχει υπολογιστεί ότι από τις 52 χώρες που έχουν συμμετάσχει ως τώρα στη Eurovision οι 32 έχουν στείλει τουλάχιστον έναν ανοιχτά queer καλλιτέχνη, χωρίς η Ελλάδα να συγκαταλέγεται ανάμεσά τους.
Πάμε να κάνουμε ένα ταξίδι στον χρόνο στις πιο σημαντικές queer στιγμές της Eurovision:
1986 – Drag performers ως φωνητική υποστήριξη
Το μακρινό 1986 είχαμε την πρώτη παρουσίαση drag καλλιτεχνών. Συγκεκριμένα του drag συγκροτήματος Great Garlic Gιrls που έκαναν τα φωνητικά στον βασικό τραγουδιστή για τη Νορβηγία Ketil Stokkan. Καταλαβαίνουμε ότι μέχρι τότε οι queer καλλιτέχνες έμεναν στο… παρασκήνιο και σίγουρα δεν διεκδικούσαν νίκη.
1997 – Ισλανδία, ο πρώτος ανοιχτά queer συμμετέχων
Το 1997 είχαμε την πρώτη δημοσιοποίηση της queer ταυτότητας στον διαγωνισμό, από τον Ισλανδό εκπρόσωπο Paul Oscar. Μπορεί σήμερα η σεξουαλικότητα κάποιου να μην αποτελεί είδηση, αλλά σχεδόν 30 χρόνια πριν ήταν πολύ τολμηρό να το παραδεχτείς δημόσια.
1998 – Νίκη της πρώτης trans συμμετέχουσας
Μια νίκη που έχει χαραχτεί στο μυαλό των eurofans είναι αυτή της trans συμμετέχουσας Dana International το 1998 με το iconic Diva. Η εμβληματική για τον διαγωνισμό Dana International αποτέλεσε την πρώτη trans συμμετέχουσα αλλά και τη μοναδική trans νικήτρια μέχρι σήμερα. Εμφανίστηκε ξανά το 2011 χωρίς επιτυχία, ενώ το 2018, όταν διοργανώθηκε ο διαγωνισμός στο Ισραήλ, έκανε ένα μοναδικό medley με queer χαρακτήρα.
2003 – Λεσβιακό φιλί
Οι Tatu, το θηλυκό ντουέτο από τη Ρωσία, είχε προκαλέσει την κοινή γνώμη το 2003 με το πρώτο λεσβιακό φιλί on camera, που οδήγησε σε λογοκρισία από τα περισσότερα κρατικά κανάλια. Μάλιστα το 2009, όταν εμφανίστηκαν ξανά στον διαγωνισμό ως interval act, έκαναν μια παρουσίαση που προωθούσε την LGBTQ+ κοινότητα το ίδιο διάστημα που ο Πούτιν προωθούσε τον αντι-ομοφυλοφιλικό νόμο. Ωστόσο το συγκρότημα έχει συγκεντρώσει και πολύ διαδικτυακό μίσος για ορισμένες κακοποιητικές απόψεις.
2013 – Η ισότητα στον γάμο
Το 2013 έγινε άλλη μια σημαντική κίνηση από καλλιτέχνη της Eurovision, μια εμφάνιση που προωθούσε την ισότητα στον γάμο. Συγκεκριμένα, η Krista Siegfrids ντυμένη νύφη εκπροσώπησε τη Φινλανδία με το Marry Me και στο τέλος της εμφάνισής της φιλήθηκε με μια γυναίκα, όπως έκαναν και οι κοπέλες των φωνητικών. Εκείνο το διάστημα συζητιόταν στη Φινλανδία η ψήφιση του νομοσχεδίου για την ισότητα στον γάμο, άρα η συγκεκριμένη εμφάνιση έλαβε πολιτικό χαρακτήρα.
2014 – Εμβληματική νίκη της Conchita
Μια από τις πιο πολυσυζητημένες νίκες στη Eurovision ήταν αυτή της Conchita Wurst, της drag persona του Thomas Neuwirth. Μέχρι σήμερα έχουμε αρκετές drag εμφανίσεις ή εμφανίσεις που διασαλεύουν τα φύλα, αλλά το ταπεραμέντο της και η diva εμφάνιση σε συνδυασμό με το υπέρλαμπρο φόρεμα που φορούσε και τη γενειάδα στο πρόσωπο έκαναν την Conchita είδωλο. Μάλιστα, παρόλο που έχουμε δει πιο πετυχημένα τραγούδια από το Rise like a phoenix, η εμφάνιση της Conchita έχει διαδοθεί και εκτός Ευρώπης.
2018 – Το ειδύλλιο ανάμεσα σε δύο αγόρια
Μπορεί το Together του Ryan O’Shaughnessy να μην πήγε τόσο καλά, αφού τερμάτισε στη 18η θέση, αλλά η χορογραφία που αναπαριστούσε το ειδύλλιο ανάμεσα σε δύο αγόρια ήταν από τις πιο χαρακτηριστικές εικόνες της χρονιάς. Φανταστείτε ότι σε κάποιες χώρες η εικόνα θεωρήθηκε ακατάλληλη για τις οικογενειακές αξίες και δεν προβλήθηκε στην τηλεόραση. Αυτό οδήγησε και στον αποκλεισμό της Κίνας –κι όμως, μέχρι κι εκεί παρακολουθούν Eurovision– από την EBU.
2021 – Η πρώτη trans παρουσιάστρια
Το 2021 η Ολλανδία τόλμησε να έχει την πρώτη trans παρουσιάστρια, που δεν ήταν άλλη από την υπέροχη και πολύ δημοφιλή στο διαδίκτυο Nikkie de Jager (Nikkie Tutorials).
2021 – Νίκη των Maneskin, ρεκόρ LGBTQ+ συμμετεχόντων
Μπορεί το Zitti E Buoni να μην είναι κομμάτι με ξεκάθαρα queer περιεχόμενο, αλλά η διασάλευση των φύλων από το συγκρότημα και οι σεξουαλικές προτιμήσεις της μπασίστριας Victoria de Angelis και του ντράμερ Ethan Torchio έκαναν τη νίκη τους εμβληματική για την κοινότητα. Μάλιστα όταν σηκώθηκαν να παραλάβουν το βραβείο τους αντάλλαξαν φιλί στο στόμα, ξαφνιάζοντας τους τηλεθεατές. Επίσης, να σημειωθεί ότι το 2021 είχαμε ρεκόρ queer συμμετεχόντων, δέκα στον αριθμό.
2024 – Non–binary καλλιτέχνες
Στη Eurovision 2024 αναμένεται να προστεθεί άλλη μια queer εμφάνιση που πιστεύουμε ότι μπορεί να γράψει ιστορία: αυτή της Ελβετίας με τους Nemo, ένα μη δυαδικό (non-binary) καλλιτέχνη με απίστευτες φωνητικές ικανότητες και ενδυματολογικό στιλ που θα συζητηθεί. Το τραγούδι τους The Code αφορά τη διερεύνηση της ταυτότητάς τους μέσα από μια επίπονη διαδρομή, που τελικά οδηγεί στην αυτοπραγμάτωση και την ευτυχία. Να σημειώσουμε ότι η Ελβετία αυτήν τη στιγμή είναι 4ο φαβορί στα στοιχήματα, ενώ θα εμφανιστεί αμέσως μετά από εμάς στον β΄ ημιτελικό, στις 9 Μαΐου.
