Σε προηγούμενο άρθρο μας αναφερθήκαμε στη ραγδαία ανάπτυξη που έχουν γνωρίσει εδώ και λίγα χρόνια τα graphic novels, δηλαδή τα μυθιστορήματα σε μορφή κόμικς, που δεν είναι πλέον ταυτισμένα αποκλειστικά με παιδικά αναγνώσματα αλλά απευθύνονται και σε εφήβους και ενήλικους. Αφού παρουσιάσαμε ιδιαίτερα αξιόλογες δουλειές Ελλήνων δημιουργών, σήμερα ήρθε η σειρά μεταφρασμένων κειμένων που έχουμε αγαπήσει. Πάμε να τα γνωρίσουμε!
Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές, πρωτότυπο κείμενο: Άγκαθα Κρίστι, σχέδιο και διασκευή: Μπομπ Αλ-Γκριν, Εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση: Κέλλυ Δημοπούλου
Επιβιβαστείτε στο Οριάν Εξπρές και ζήστε τη μοναδική ατμόσφαιρα του αριστουργήματος της απόλυτης crime queen μέσα από τις σελίδες αυτού του υπέροχου graphic novel. Ο δολοφόνος βρίσκεται εδώ, μαζί μας… Είναι στο τρένο αυτήν τη στιγμή… Λίγο μετά τα μεσάνυχτα το φημισμένο Οριάν Εξπρές ακινητοποιείται από μια χιονοθύελλα στη μέση του πουθενά. Το πρωί ο εκατομμυριούχος Σάμιουελ Έντουαρντ Ράτσετ βρίσκεται μαχαιρωμένος στο κρεβάτι του. Η πόρτα του κουπέ του είναι κλειδωμένη από μέσα. Ο δολοφόνος είναι ένας από τους συνταξιδιώτες του. Ο Ηρακλής Πουαρό, παγιδευμένος κι αυτός στο τρένο, επιχειρεί να λύσει το μυστήριο. Ανάμεσα στους επιβάτες υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που είχαν λόγους να μισούν τον Ράτσετ. Ποιος απ’ όλους είναι ο δολοφόνος; Άραγε σχεδιάζει να χτυπήσει ξανά;
Ιδανικό τόσο γι’ αυτούς που αγαπούν τα μυστήρια της Άγκαθα όσο και για τους νέους της αναγνώστες…
Ο Υπέροχος Γκάτσμπυ, πρωτότυπο κείμενο: Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, διασκευή: Φρεντ Φόρμαν, εικονογράφηση: Αγια Μόρτον, μετάφραση: Αλέξης Καλοφωλιάς, Εκδόσεις Μίνωας
O Υπέροχος Γκάτσμπυ εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1925, αγαπήθηκε από πολλές γενιές αναγνωστών και σήμερα παίρνει τη μορφή ενός εκπληκτικού graphic novel. Ο Τζέι Γκάτσμπυ, ο Νικ Κάραγουεϊ, η Ντέιζι Μπιουκάναν και οι υπόλοιποι αξέχαστοι χαρακτήρες ζωντανεύουν μέσα από τις παραστατικές εικόνες της εικονογράφου Άγια Μόρτον. Εξαιρετικές η προσαρμογή του εμβληματικού κειμένου από τον Φρεντ Φόρνταμ και η εισαγωγή, σε έντονα προσωπικό ύφος, της Mπλέικ Χάζαρντ, δισέγγονης του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ.
Αυτή η απόλυτη ιστορία της εποχής της τζαζ ξεχωρίζει ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της σταδιοδρομίας του Φιτζέραλντ και συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κλασικά έργα της λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Η ιστορία του ζάπλουτου Γκάτσμπυ με το μυστηριώδες παρελθόν και ο έρωτάς του για την όμορφη Ντέιζι απεικονίζονται με μοναδικό τρόπο σε αυτήν τη συναρπαστική έκδοση.
ΦΑΡΕΝΑΪΤ 451, πρωτότυπο κείμενο: Ρέι Μπράντμπερι, διασκευή: Ρέι Μπράντμπερι, Τιμ Χάμιλτον, Εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση: Αλέξης Καλοφωλιάς
Πριν από εβδομήντα χρόνια ο Ρέι Μπράντμπερι, ένας από τους σπουδαιότερους σύγχρονους Αμερικανούς συγγραφείς, στο καλτ μυθιστόρημά του Φαρενάιτ 451 οραματίστηκε ένα δυστοπικό μέλλον. Ο Μπράντμπερι συνεργάστηκε με τον καλλιτέχνη Τιμ Χάμιλτον και μετέτρεψαν αυτό το σύγχρονο αριστούργημα σε ένα εντυπωσιακό graphic novel.
Ο κόσμος του Γκάι Μόνταγκ, ενός πυροσβέστη ταγμένου στο καθήκον της καταστροφής των βιβλίων, ζωντανεύει μέσα από πολύχρωμες εικόνες. Η αφύπνισή του, η εξέγερσή του απέναντι στο σατανικό κράτος που ελέγχει τη σκέψη των πολιτών του και η συνειδητοποίηση ότι η φιλοσοφία, η θεολογία και η λογοτεχνία είναι ανυπολόγιστης αξίας αποτυπώνονται μοναδικά σε ένα έξοχο βιβλίο που θα μείνει αλησμόνητο στους αναγνώστες.
Heartstopper, τόμος 1 «Ένα αγόρι γνωρίζει ένα αγόρι»/ τόμος 2 «Φιλί»/ τόμος 3 «Αποκάλυψη», τόμος 4 «Ταξίδι»/ Ο Κόσμος του Heartstopper, Alice Oceman, Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση: Τατιάνα Γαλάτουλα
Μια τετράτομη νεανική σειρά-φαινόμενο που κατέκτησε τα βρετανικά βιβλιοπωλεία και στη συνέχεια έγινε επιτυχημένη σειρά στο Netflix. Ο Τσάρλι και ο Νικ πηγαίνουν στο ίδιο σχολείο αλλά δεν έχουν γνωριστεί ποτέ, ώσπου μια μέρα κάθονται στο ίδιο θρανίο. Δεν αργούν να γίνουν φίλοι. Και ο Τσάρλι δεν αργεί να ερωτευτεί τον Νικ, παρόλο που είναι σίγουρος ότι δεν έχει καμία ελπίδα. Όμως ο έρωτας φέρνει τα πάνω κάτω και ο Νικ αρχίζει να ενδιαφέρεται για τον Τσάρλι περισσότερο απ’ όσο θα μπορούσαν να φανταστούν κι οι δυο τους. Πόσο δύσκολο είναι να κάνεις coming out στην εφηβεία κυκλοφορώντας με όλο το θάρρος της νιότης σου; Πώς θα επηρεάσει τις σχέσεις με τους γονείς, τους φίλους, τους συγγενείς; Αυτά τα graphic novels περιγράφουν τη σχέση δύο νέων αγοριών και εκφράζουν την ανάγκη για μια κοινωνία μακριά από στερεότυπα και προκαταλήψεις· μακριά από διακρίσεις και ομοφοβία. Κυκλοφορεί επίσης και ο συγκεντρωτικός τόμος Ο Κόσμος του Heartstopper, που ζωντανεύει το σύμπαν του Νικ και του Τσάρλι με έγχρωμες εικονογραφήσεις και πλούσιο, αποκλειστικό υλικό από τη δημιουργό Alice Oceman!
Ο Κόσμος της Σοφίας, τόμος 1 «Η φιλοσοφία από τον Σωκράτη στον Γαλιλαίο»/ τόμος 2 «Η φιλοσοφία από τον Ντεκάρτ ως τις μέρες μας», πρωτότυπο κείμενο: Jostein Gaarder, διασκευή-εικονογράφηση: Vincent Zabus, Nicoby, μετάφραση: Στέλα Ζουμπουλάκη, Εκδόσεις Αλεξάνδρεια/Μεταίχμιο
«Ποια είσαι;». Μια μέρα η Σοφία λαμβάνει ένα γράμμα με αυτή την ενδιαφέρουσα ερώτηση. Έπειτα έρχεται κι ένα δεύτερο: «Πώς δημιουργήθηκε ο κόσμος;». Από ερώτηση σε ερώτηση και από έκπληξη σε έκπληξη, το νεαρό κορίτσι ωθείται σε μια περιπέτεια όπου ανακαλύπτει τις βασικές μορφές της δυτικής φιλοσοφίας, αλλά κυρίως τον εαυτό της!
Οι Zabus και Nicoby με αυτό το χιουμοριστικό κόμικ επαναδημιουργούν το φιλοσοφικό μυθιστόρημα του Νορβηγού Jostein Gaarder, ένα διαχρονικό έργο που έχει κατακτήσει δεκάδες εκατομμύρια αναγνώστες σε όλο τον κόσμο από το 1991 που πρωτοκυκλοφόρησε. Έκτοτε αυτό το «μυθιστόρημα φιλοσοφικής μάθησης» μεταφράστηκε σε 54 γλώσσες και έφτασε τα 40 εκατομμύρια αντίτυπα σε πωλήσεις, σημαδεύοντας αναμφίβολα πολλές γενιές. Η τεράστια δύναμή του έγκειται στο γεγονός ότι διαβάζοντάς το καθένας από εμάς έχει πρόσβαση και μπορεί να κατανοήσει ένα ευρύ φάσμα φιλοσοφικών προσεγγίσεων, ακόμη και των πιο περίπλοκων.
Και τώρα, τι ευτυχής συγκυρία! Το κόμικ γίνεται κι αυτό ένα μέσο για να μυηθεί κανείς σε κόσμους που θεωρούμε απρόσιτους. Έτσι, για παράδειγμα, ο πλατωνικός μύθος του σπηλαίου γίνεται απόλυτα κατανοητός, ενώ η σχέση μορφής και ύλης στον Αριστοτέλη καθίσταται προφανής. Τριάντα χρόνια μετά την κυκλοφορία του πρωτότυπου βιβλίου η μεταφορά του σε κόμικ είναι η τέλεια ευκαιρία για να ανακαλύψουν οι αναγνώστες και οι αναγνώστριες της εποχής μας όλες τις σημαντικές φιλοσοφικές ιδέες από τον αρχαίο κόσμο μέχρι σήμερα, χάρη σε μια Σοφία (εκδοχή 2022) που επικοινωνεί μέσω των κοινωνικών δικτύων, καταπολεμά τον μισογυνισμό και αγωνίζεται ενάντια στην κλιματική αλλαγή.
Όσοι και όσες είχαν διαβάσει τον Κόσμο της Σοφίας στην εφηβεία τους (όπως οι συγγραφείς και οι επιμελητές αυτής της εικονογραφημένης έκδοσης αλλά και η γράφουσα) θα χαρούν που θα ανακαλύψουν ξανά τις φιλοσοφικές του περιπέτειες σε αυτήν τη νέα μορφή και μάλλον θα θελήσουν να τις μοιραστούν με τις γενιές των επερχόμενων ενηλίκων.
Η Ιστορία της Θεραπαινίδας, πρωτότυπο κείμενο: Μάργκαρετ Άτγουντ, σχέδιο-διασκευή: Ρενέ Νο, Εκδόσεις Ψυχογιός, μετάφραση: Λητώ Ανδρέου
Ό,τι φορούν οι Θεραπαινίδες είναι κόκκινο: το χρώμα του αίματος, που μας καθορίζει. Στο δυστοπικό μέλλον που περιγράφει η Μάργκαρετ Άτγουντ περιβαλλοντικές καταστροφές και φθίνοντα ποσοστά γεννήσεων έχουν οδηγήσει στον Δεύτερο Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο. Το αποτέλεσμα είναι η ανάδυση της Δημοκρατίας της Γαλαάδ, ενός ολοκληρωτικού καθεστώτος που επιβάλλει αυστηρούς κοινωνικούς ρόλους και υποδουλώνει τις λίγες γυναίκες που είναι ικανές για αναπαραγωγή. Η Τουφρέντ είναι μία από αυτές, η Θεραπαινίδα που προορίζεται να γεννήσει παιδιά για λογαριασμό ενός από τους αξιωματούχους της Γαλαάδ. Έχοντας χάσει τον σύζυγο, το παιδί, την ελευθερία της αλλά και το ίδιο της το όνομα, η Τουφρέντ γαντζώνεται από τις αναμνήσεις της και τη θέλησή της για να επιβιώσει. Προκλητικό, αναπάντεχο, προφητικό, το μυθιστόρημα Η Ιστορία της Θεραπαινίδας είναι παγκόσμιο φαινόμενο. Η υπέροχη διασκευή αυτού του σύγχρονου κλασικού έργου σε graphic novel διά χειρός της καλλιτέχνιδας Ρενέ Νο αναδεικνύει με μοναδική ζωντάνια τη ζοφερή πραγματικότητα της Γαλαάδ.
Κόκκινη Ρόζα. Ρόζα Λούξεμπουργκ, η Εικονογραφημένη Βιογραφία, κείμενο Kate Evans, εικονογράφηση: Paul Buhle, μετάφραση: Σώτη Τριανταφύλλου
Μια μεγάλη προσωπικότητα της διεθνούς αριστεράς, η Ρόζα Λούξεμπουργκ, βρίσκεται στο πάνθεο των μαρξιστών στοχαστών – αλλά εκτός από αγωνίστρια, υπήρξε και μια μοναδική γυναίκα με αγάπη για τη ζωή, θάρρος και επαναστατική αποφασιστικότητα. Σε μια εποχή όπου οι γυναίκες ήταν περιορισμένες στις οικιακές ασχολίες η Ρόζα όρμησε μέσα στον κόσμο: το βιβλίο περιγράφει με εικόνες τη μυθιστορηματική της ζωή, πώς ξεπέρασε την αναπηρία της, πώς άφησε πίσω της την πολωνική επαρχία και έγινε πολίτης –και επαναστάτρια– της Ευρώπης. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ παρέμεινε μέλος μιας αριστερής μειοψηφίας που αντιτάχθηκε στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο και στον εθνικισμό. Άνοιξε μέτωπα τόσο εναντίον των πολεμοκάπηλων όσο και των μεταρρυθμιστών του δικού της κόμματος. Φυλακίστηκε, βασανίστηκε και δολοφονήθηκε γνωρίζοντας καλά ότι η επανάσταση που είχε ονειρευτεί ήταν καταδικασμένη σε αποτυχία.
Το βιβλίο της Evans δεν είναι απλώς μια εικονογραφημένη βιογραφία, αλλά το χρονικό μιας επανάστασης που απέτυχε, η σύνοψη ενός σημαντικού έργου που παραλίγο να αλλάξει την πορεία της Ιστορίας.
ΓΚΑΜΠΟ. Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, Αναμνήσεις μιας Μαγικής Ζωής, συντελεστές: Óscar Pantoja, Miguel Bustos, Felipe Camargo Rojas, Tatiana Córdoba, μετάφραση: Κλαίτη Σωτηριάδου, Εκδόσεις Ίκαρος
Ο Luis Harss στο βιβλίο του Los Nuestros (Οι δικοί μας), όπου παρουσιάζει τη γέννηση του κινήματος που είναι γνωστό ως «λατινοαμερικανικό μπουμ», περιγράφει τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ως «έναν άνθρωπο που μπορεί να ναυαγήσει χωρίς να πνιγεί». Αυτό το βιβλίο θέλει να φέρει τον αναγνώστη πιο κοντά στη ζωή και στο έργο του Κολομβιανού συγγραφέα με τη μορφή ενός μυθιστορήματος με εικόνες, ώστε να παρακολουθήσει την εποποιία που μετέτρεψε τον νεαρό από την Αρακατάκα σε μύθο της λογοτεχνίας. Το βιβλίο μάς ταξιδεύει σε διαφορετικές περιόδους της ζωής του, στον γάμο του με τη Μερσέδες, στην απονομή του βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας στη Στοκχόλμη και την καθιέρωσή του ως συγγραφέα παγκόσμιας αναγνώρισης από αναγνώστες και κριτικούς με το μυθιστόρημα Εκατό Χρόνια Μοναξιά.
Ζηνοβία, κείμενο: Morten Dürr, εικονογράφηση: Lars Horneman, μετάφραση: Γεωργία Τσάκωνα, Εκδόσεις Ηλίβατον
Η Αμίνα, ένα νεαρό κορίτσι από τη Συρία, χάνει τους γονείς της στον πόλεμο και βρίσκεται ολομόναχη και φοβισμένη σε μια βάρκα μαζί με άλλους πρόσφυγες που εγκαταλείπουν τη ρημαγμένη χώρα τους. Για να αντέξει θυμάται στιγμές της ζωής της με τους γονείς της και κυρίως τη μητέρα της και αντλεί δύναμη από τη Ζηνοβία, τη γενναία και τολμηρή βασίλισσα της Συρίας στην αρχαιότητα, για την οποία της μιλούσε η μαμά της. Όμως το ταξίδι με τη βάρκα κρύβει ελπίδες αλλά και κινδύνους. Θα μπορέσει να αντιδράσει η Αμίνα όταν βρεθεί μέσα στη μεγάλη και σκοτεινή θάλασσα; Θα τη σώσει κάποιος;
Ένα graphic novel ευαισθητοποίησης για τους πρόσφυγες (με τα μεγαλύτερα θύματα, τα παιδιά, στο επίκεντρο) μέσα από τη συγκινητική και σκληρή σύντομη ιστορία ενός ασυνόδευτου προσφυγόπουλου που εγκαταλείπει τη ρημαγμένη από τον πόλεμο χώρα του, από τον Δανό συγγραφέα Μόρτεν Ντερ. Ένα βιβλίο που οπτικοποιεί με απλότητα και ευαισθησία την καταστροφή της ζωής ενός παιδιού και το αβέβαιο και επικίνδυνο ταξίδι του προς τη σωτηρία – που τελικά δεν έρχεται. Και μας βοηθά, με ελάχιστα λόγια, να κατανοήσουμε και να συμπονέσουμε τους ανθρώπους που αναγκάζονται ή εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν το σπίτι και τη χώρα τους αναζητώντας ασφάλεια και μια καλύτερη ζωή σε νέους, αφιλόξενους, τόπους. Ένα βιβλίο χωρίς ευχάριστο τέλος, που θα ταράξει τους (προνομιούχους, το δίχως άλλο) εφήβους και ενήλικους. Και –ελπίζουμε ότι– θα τους κινητοποιήσει να αντιμετωπίσουν το προσφυγικό καταρχάς με συμπόνοια. Κι έπειτα με δράση.
Τρίνιτι, Η Ιστορία της Πρώτης Ατομικής Βόμβας, κείμενο – εικονογράφηση: Jonathan Fetter-Vorm, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση: Χριστόδουλος Λιθαρής
Η συγκλονιστική ιστορία του Σχεδίου Μανχάταν, του τεράστιου απόρρητου προγράμματος που είχε σκοπό να τιθασεύσει την ατομική ενέργεια ώστε να λάβει μορφή όπλου. Επικεφαλής αυτού του πρωτοποριακού σχεδίου, του πιο τολμηρού επιστημονικού βήματος από τους θεωρητικούς υπολογισμούς στην πρακτική εφαρμογή σε όλη την ανθρώπινη ιστορία, ήταν ο Τζ. Ρόμπερτ Οπενχάιμερ – ο άνθρωπος που έγινε μύθος, ο «πατέρας» της ατομικής βόμβας. Στις σελίδες του graphic novel αποτυπώνονται με εκπληκτική γλαφυρότητα το μέγεθος του έργου αυτού, το ανθρώπινο δράμα, η δύναμη της επιστήμης, οι ίντριγκες, ο τεράστιος τεχνικός θρίαμβος, καθώς και η κληρονομιά του πόνου και της καταστροφής αλλά και της απειλής εξάλειψης του ανθρώπινου πολιτισμού, που άλλαξε τον κόσμο μας για πάντα.
[Η κεντρική εικόνα του άρθρου προέρχεται από το graphic novel της Ρενέ Νο Η ιστορία της Θεραπαινίδας, Εκδόσεις Ψυχογιός]
