Δεκάδες Οργανώσεις και Πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της Έμφυλης Βίας, βρέθηκαν το τριήμερο 17 με 19 Μάϊου στο 3ο Φεστιβάλ του Strong Me για να αθροίσουν τις δυνάμεις τους απέναντι στην κακοποίηση, την υποτίμηση και την διάκριση με βάση το φύλο.
Στο σπίτι, την εργασία και την κοινωνική ζωή, η έμφυλη βία βρίσκεται διαχρονικά παρούσα στην κοινωνία μας και ξεκινά από το κακοποιητικό σχόλιο, φτάνοντας στη γυναικοκτονία. Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι ότι έχει όνομα και βρίσκει απέναντί της ανθρώπους που αγωνίζονται για να σταματήσει.
Η Άσπα Θεοφίλου, η ψυχή του Strong Me, με σύνθημα «να κάνουμε τον φόβο μας δύναμη», άνοιξε τον δρόμο για να φέρει κοντά όλους αυτούς τους ανθρώπους και τις οργανώσεις, να συνεργαστούν και να επικοινωνήσουν με μεγαλύτερη δύναμη το μήνυμά τους με τον τρόπο που έχει επιλέξει η κάθε μία.
Μέσα από το τριήμερο Φεστιβάλ, εκατοντάδες γυναίκες και άνδρες είχαν την ευκαιρία να ακούσουν, να μάθουν, να συζητήσουν αλλά και να πάρουν μέρος σε δράσεις για την αντιμετώπιση της έμφυλης βίας. Το 3ο Φεστιβάλ του Strong Me στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων έγινε πεδίο για να απλωθεί μία μεγάλη βεντάλια εκδηλώσεων που ξεκινούσε από τη σπουδαία εικαστική εγκατάσταση του Δημήτρη Αστερίου «Ματωμένα Πορτρέτα» και απλωνόταν σε αθλήματα, διαδραστικά παιχνίδια και τη δυναμική συναυλία της λήξης.
Περήφανος χορηγός επικοινωνίας του Φεστιβάλ το Utopia Zone, ζήτησε από την Άσπα Θεοφίλου, ιδρύτρια του Strong Me, έναν πρώτο απολογισμό του Φεστιβάλ.
Άσπα Θεοφίλου: Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η βία, είναι η απάθεια στη βία
H ιδέα ήταν να κάνουμε κάτι που θα έπρεπε να είχε κάνει το κράτος, λέει η Άσπα Θεοφίλου, να διασυνδεθούμε όλες οι οργανώσεις για να δώσουμε τη μάχη μαζί. Η έμφυλη βία είναι ένα πολύπλευρο πρόβλημα. Δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί από κανένα άτομο και καμία οργάνωση μόνη της. Έχουμε διάφορα κομμάτια του παζλ να ενώσουμε. Το όραμά μου ήταν να μπορέσω να φέρω κοντά τους ανθρώπους, τις Οργανώσεις και τους Συλλόγους, όσα άτομα και φορείς έχουν ενσυναίσθηση για να μπορέσουμε να κάνουμε τη διαφορά.
- Παρακολουθήσαμε πάρα πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις, παρουσιάσεις και δράσεις. Δεν έλειπε τίποτα και τίποτα δεν ήταν περιττό. Πόσο δύσκολο ήταν να μονταριστεί το 3ο Φεστιβάλ του Strong Me;
Είμαστε ένας φορέας που δουλεύουμε στο πεδίο. Αυτό σημαίνει ότι «ρουφάμε» τις ανάγκες. Όταν είσαι στο πεδίο και δεν αναλώνεσαι σε φιλολογικές και φιλοσοφικές συζητήσεις για το φαινόμενο, βλέπεις ποιες οργανώσεις δουλεύουν πραγματικά, ποιες είναι σε προγράμματα και, ok, κάνουν μία δουλειά, έχεις τη συνολική εικόνα και επιλέγεις να συνδεθείς με εκείνες και εκείνους που μπορούν να δουλέψουν. Η γνώση του πεδίου δεν μπορεί να αντικατασταθεί με τίποτα. Μόνο εάν ζεις το πρόβλημα, μπορείς να προτείνεις λύσεις και τρόπους για να το αντιμετωπίσεις. Μόνο όταν είσαι μέσα, γεννιούνται ιδέες και προχωράς σε πράξεις. Προθέσεις καλές μπορεί να υπάρχουν αλλά δεν είναι αρκετές χωρίς τη γνώση.
- Το Strong Me δεν είναι μία Οργάνωση διαμαρτυρίας ή διεκδίκησης. Η ατζέντα σας, προχωρά πέραν του «πιέζουμε το κράτος να κάνει…».
Στην αρχή ήμουν πολύ θυμωμένη με το κράτος και τη Διοίκηση που δεν λειτουργούν όπως θα έπρεπε. Μπήκα με φόρα να σπάσω το σύστημα. Ε, δεν σπάει το σύστημα. Το σύστημα θα σε σπάσει. Πρέπει να παρακάμψεις το σύστημα και να ενεργοποιήσεις τον κόσμο. Να τον κάνεις να ξεβολευτεί από τον καναπέ του, να σταματήσει να περιμένει από το σύστημα και να πάρει θέση. Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι η βία. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η απάθεια. Όταν βλέπεις ότι ο διπλανός σου κακοποιείται, ο γείτονάς σου βασανίζει τον σκύλο του, ένα παιδάκι είναι παραμελημένο, αλλά δεν κάνεις τίποτα γιατί δεν θέλεις να εμπλακείς, δεν θέλεις «να γίνεις κακός με τον γείτονα», τότε εκτρέφεις κι εσύ τη βία. Πρέπει να αφυπνιστούμε και να καταλάβουμε ότι ο καθένας και η καθεμία μας οφείλει να αναλάβει την ευθύνη που του / της αναλογεί. Ξεκινώντας από τους εαυτούς μας, από τα σπίτια μας και μετά τους γείτονές μας, τη δουλειά μας και την κοινωνία ολόκληρη.
- Ίσως θα πρέπει να σπάσει και η αντίληψη στη χώρα μας που λέει ότι είναι «ρουφιάνος» το άτομο που θα καταγγείλει μια κακοποίηση…
Μου διηγήθηκε ένας φίλος που ζει πολλά χρόνια στη Γαλλία το εξής περιστατικό: είχε καλέσει ένας φίλος την παρέα του για δείπνο και ξέφυγε ένας καλεσμένος στην κατανάλωση ποτού. Ο οικοδεσπότης επέμενε ότι αυτό το άτομο έπρεπε να διανυκτερεύσει στο σπίτι του ή να χρησιμοποιήσει ένα ταξί για να φύγει. Ο καλεσμένος δεν το δεχόταν με τίποτα – δεν ήταν σε θέση να το καταλάβει – και τι έκανε ο οικοδεσπότης; Κάλεσε την αστυνομία να μαζέψει τον φίλο του. Ναι, τον φίλο του. Ένιωθε την ευθύνη ότι, αφού δεν μπορώ να τον ελέγξω, έπρεπε να κάνω κάτι για τον σταματήσω από το να διακινδυνέψει τη ζωή του και τις ζωές των άλλων. Εμείς, δυστυχώς, θα τον αφήναμε να οδηγήσει.
- Το κάνουμε από ελαφρότητα; Πιστεύουμε ότι δεν θα συμβεί σε εκείνον ή σε εμάς; Πιστεύουμε ότι «δεν μας αφορά;»
Είναι εντελώς λάθος να πιστεύουμε ότι κάτι δεν πάει καλά στους ανθρώπους που κακοποιούνται, που είναι αλκοολικοί, που είναι χρήστες, που καταφεύγουν στον τζόγο… Όχι, δεν είμαστε σε άλλο επίπεδο εμείς. Όλα τα άτομα μπορούμε να βρεθούμε σε δύσκολη θέση. Όλα τα άτομα είμαστε ευάλωτα. Όταν το αντιληφθούμε αυτό, θα γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Θα έχουμε αποκτήσει ενσυναίσθηση. Ήταν μία γυναίκα νεκρή με ένα μαχαίρι στην κοιλιά. Νεκρή πέντε ώρες μέσα στον δρόμο. Και δεν σταμάτησε κανείς να καλέσει την αστυνομία και το ΕΚΑΒ. Τα λέει όλα αυτό. ΑΠΑΘΕΙΑ. Το μότο του strong me είναι «κάνε τον φόβο σου δύναμη». Κανένα άτομο δεν είναι ατρόμητο. Κι εγώ φοβάμαι πάρα πολύ, αλλά ο λόγος που έφτασα μέχρι εδώ είναι ότι αποφάσισα ότι δεν θα περάσω τη ζωή μου μέσα στον φόβο. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον φόβο. Ο φόβος είναι η τροφή των κακοποιητών και των ναρκισσιστών. Οι άνθρωποι αυτοί τρέφονται από τον φόβο των θυμάτων. Είναι μεγάλη ευθύνη να ενδυναμώσουμε τα θύματα.
- Μετά και το τρίτο Φεστιβάλ του Strong Me, μετά από όλη αυτή τη δουλειά, πόσο αισιόδοξη είσαι ότι θα πάνε καλύτερα τα πράγματα στην αντιμετώπιση της έμφυλης βίας;
Καμία αλλαγή δεν γίνεται ξαφνικά. Λίγο, λίγο λειτουργεί. Υπάρχουν άνθρωποι που κινητοποιούνται. Το είδαμε με τα Τέμπη. Δεν χρειάζεται να αλλάξεις τη ζωή σου για να βοηθήσεις ένα πρόσωπο ή έναν σκοπό. Μπορείς να αφιερώσεις μερικά δευτερόλεπτα για να βάλεις μία υπογραφή. Δείξε απλώς το ενδιαφέρον σου. Για τα Τέμπη συγκεντρώθηκαν 1,5 εκατομμύρια υπογραφές, άνοιξαν θέματα, φτάσαμε στην Ευρώπη.
- Και για την έμφυλη βία; Πού πρέπει να δοθεί το βάρος;
Σε αντίθεση με πολλά άτομα που επικεντρώνονται στην εκπαίδευση των ανηλίκων, πιστεύω ότι το βάρος πρέπει να πέσει στην εκπαίδευση ενηλίκων. Εκείνοι πρέπει να εκπαιδεύσουν τα παιδιά, γιατί, όπως δείχνουν όλα, δεν τα έχουμε πάει καλά. Τα παιδιά τα ίδια δεν φταίνε ποτέ. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε τα ενήλικα άτομα για να εκπαιδεύσουν τα παιδιά. Ένας δάσκαλος που προσπαθεί να εκπαιδεύσει τα παιδιά, αλλά εκείνα γυρνάνε μετά το μάθημα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον, που αναιρεί όλα όσα του έχει πει ο δάσκαλος, τι μπορεί να αποδώσει; Τα παιδιά δεν μαθαίνουν από λόγια. Μαθαίνουν από πράξεις. Πρέπει να εκπαιδευτούν οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, οι προπονητές, όλοι και όλες. Και είναι πάρα πολύ σημαντικό να μιλάμε με απλά λόγια, να καταλαβαίνει ο κόσμος τι λέμε και να εννοούμε αυτά που λέμε. Όταν δεν έχει εξασφαλιστεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την προστασία της κακοποιημένης γυναίκας, πώς μπορούμε να την καλούμε να βγει μπροστά και να μιλήσει;
Τα Ματωμένα Πορτρέτα του Δημήτρη Αστερίου προκαλούν τους θεατές να πάρουν θέση
Η εγκατάσταση του Δημήτρη Αστερίου Ματωμένα Πορτρέτα προκάλεσε τη μεγαλύτερη συγκινησιακή φόρτιση στο 3ο Φεστιβάλ του Strong Me για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Έμφυλης Βίας. Τα ματωμένα πορτρέτα είναι προσωπογραφίες ανθρώπων που έχασαν την ζωή τους εξαιτίας του φύλου, της καταγωγής, της ιδεολογίας ή της σεξουαλικής τους ταυτότητας. Τα πορτρέτα συντάχθηκαν στο Φεστιβάλ με έναν τρόπο που δημιουργούσαν ένα μεγάλο ματωμένο τείχος, σχεδόν μνημιακό. Ανάμεσά τους υπήρχαν καθρέφτες ματωμένοι, που, καθώς παρατηρούσες τα πορτρέτα, έβλεπες και το δικό σου πρόσωπο ανάμεσά τους. Θα μπορούσες να είσαι και εσύ ένα θύμα της μισαλλοδοξίας. Το πορτρέτα δεν έφεραν ονόματα, ακριβώς για να υποδηλώσουν ότι θα μπορούσαν να απεικονίζουν τον καθένα και την κάθε μία από εμάς. Στην παράπλευρη εγκατάσταση υπήρχε ο τοίχος της μνήμης με τα ονόματα και τα βιογραφικά των θυμάτων και η βίντεο – ηχητική εγκατάσταση, με το προσκλητήριο νεκρών από μητέρες που έχασαν τα παιδιά τους και τα παρέδωσαν στη μητέρα γη.
Στα εγκαίνια της έκθεσης δημιουργήθηκε μεγάλη συγκινησιακή φόρτιση όταν ηθοποιοί περιέφεραν τους καθρέφτες ανάμεσα στο κοινό, εντάσσοντάς τους θεατές μέσα στην εγκατάσταση. Επόμενος σταθμός της σπουδαίας έκθεσης του Δημήτρη Αστερίου είναι στις 13 Ιουνίου στις φυλακές Αντιφρονούντων στον Ωρωπό.
Η Άννα Απέργη και το ΣΥΔ στην πρώτη γραμμή της μάχης κατά της Έμφυλης Βίας
Δυναμική παρουσία στο 3ο Φεστιβάλ του Strong Me για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Έμφυλης Βίας, έδωσε η Άννα Απέργη και το ΣΥΔ με το περίπτερο της Οργάνωσης να βρίσκεται συνεχώς γεμάτο κόσμο και κίνηση και την ίδια την Άννα Απέργη να παρεμβαίνει στις συζητήσεις και τα δρώμενα. Με την ολοκλήρωση του φεστιβάλ σημείωσε: «η Άσπα Θεοφίλου, η ψυχή του Φεστιβάλ, ιδρύτρια του Strong me, και πάνω απ’ όλα αγαπημένη φίλη και συνεργάτιδα, μας απέδειξε για άλλη μία φορά πως η δύναμη του «θέλω» και του «μπορώ» είναι κάπου μέσα μας και είναι τεράστια. Το Φεστιβάλ κλείνει με την ευχή καμία γυναίκα, θηλυκότητα, τρανς, φυλοδιαφορετικό και γενικότερα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομο, να μην βρεθεί ξανά σε απειλή λόγω φύλου, έκφρασης και ταυτότητας φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού».
Δεν είμαι μια κούκλα
To I m not a doll project, μια πρωτοβουλία της γλύπτριας Ιωάννας Παρασκευά, παρακινούσε όλες και όλους – και κυρίως τα παιδιά – να υιοθετήσουν την ιδέα της ουσιαστικής ισότητας μεταξύ των φύλων, της οποίας προϋπόθεση είναι η εξάλειψη κάθε διάκρισης, επιβλαβών πρακτικών, και έμφυλης βίας. Το κοινό καλούταν να αναγνωρίσει στις μορφές των κουκλών την κακοποίηση που έχει υποστεί η κάθε μία και τα παιδιά να ζωγραφίσουν ένα μήνυμα για το τέλος της κακοποίησης.
Οι Super Heroes στο πλευρό των παιδιών
Spider Man, Captain America, Super Man, Thor και άλλοι σούπερ ήρωες των παιδιών (και όχι μόνο) έδωσαν το παρόν στο 3ο Φεστιβάλ του Strong Me για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Έμφυλης Βίας. Είναι η δραστήρια ομάδα που έχει συστήσει ο Περικλής Μανδαλάκης για να εμψυχώνει τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα (που δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζει κανένα παιδί).
