Art & Culture

Βασίλης Τσιτσάνης: 40 χρόνια χωρίς τον πατριάρχη του λαϊκού τραγουδιού

Σαράντα χρόνια έχουν περάσει από τη μέρα που έφυγε από τη ζωή ο Βασίλης Τσιτσάνης. Ο πατριάρχης του ρεμπέτικου, ο σπουδαίος μουσικός και οργανοπαίκτης γεννήθηκε και πέθανε την ίδια μέρα, στις 18 Ιανουαρίου.

Ένα μήνα πριν συμβεί το μοιραίο η υγεία του μουσικού είχε κλονιστεί αρκετά. Η κόρη του Βικτωρία ήταν πάντα στο πλευρό του και ήταν εκείνη που τον έπεισε να πάνε στον Λονδίνο για να χειρουργηθεί.

Αν και οι δικοί του άνθρωποι ήξεραν ότι ήταν σχεδόν αδύνατον να ξεπεράσει αυτή τη δυσκολία το κοινό τον θαύμασε για τελευταία φορά στη σκηνή στις 21 Δεκεμβρίου. Το πάλκο, ο φυσικός του χώρος ήταν και το καταφύγιο του σε κάθε δύσκολη στιγμή αλλά εκείνη τη φορά τα πράγματα ήταν διαφορετικά.

Το ταξίδι στο Λονδίνο έμελλε να είναι καθοριστικό. Χειρουργείται, του αφαιρείται ένα μέρος του πνεύμονα, προσπαθεί να το ξεπεράσει αλλά δεν τα καταφέρνει.

Σύμφωνα με την κόρη του ο Βασίλης Τσιτσάνης μόλις κατάλαβε τη σοβαρότητα της κατάστασης έπεσε σε μαρασμό. Δεν μίλησε, δεν αντέδρασε και σιώπησε για πάντα. Ήξερε τι ακολουθήσε και δεν άντεχε να το αντιμετωπίσει. Εννέα μέρες μετά το χειρουργείο αφήνει την τελευταία του πνοή και σκόρπισε θλίψη σε όλη τη χώρα.

Αυτοδίδαχτος αλλά σπουδαίος

Ο Βασίλης Τσιτσάνης γεννήθηκε στα Τρίκαλα στις 18 Ιανουαρίου 1915 από Ηπειρώτες γονείς. Ήταν αυτοδίδακτος στο μαντολίνο και μπουζούκι και παρόλο που ο πατέρας του έπαιζε μουσική, μετά το θάνατό του συνειδητοποιεί τη μεγάλη του αγάπη στις χορδές.

Σε ηλικία 15 ετών γράφει το πρώτο του τραγούδι αλλά δεν το δείχνει σε κανέναν. Αργότερα σε ηλικία 25 ετών το 1936 ο μουσικός κατεβαίνει στην Αθήνα να σπουδάσει Νομική και πιάνει δουλειά στα «Μπιζέλια». Εκεί γνωρίζει τον Δημήτρη Περδικόπουλο ο οποίος τον συστήνει στην «Οντεόν» και ηχογραφεί το πρώτο του τραγούδι «Σ’ έναν τεκέ μπουκάρανε».

Από τότε οι επιτυχίες διαδέχονταν η μία την άλλη και ειδικά την εποχή που βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη έγραψε μερικά από τα καλύτερα τραγούδια του. Για τέσσερα χρόνια ο Βασίλης Τσιτσάνης είχε δικό του μαγαζί, τα «Ουζερί ο Τσιτσάνης» στην οδό Παύλου Μελά που έγινε αμέσως διάσημο.

Τον Ιούλιο του 1942 παντρεύτηκε τη Ζωή Σαμαρά από τα Γρεβενά, όντες αρραβωνιασμένοι επί 19 μήνες. Κουμπάρος του Τσιτσάνη ήταν ο προσωπικός φίλος Νικόλαος Μουσχουντής, ο οποίος ήταν και διοικητής χωροφυλακής της Θεσσαλονίκης, αλλά και θαυμαστής του έργου τού Τσιτσάνη και γενικώς του ρεμπέτικου τραγουδιού.

Το 1946 ο Βασίλης Τσιτσάνης επέστρεψε στην Αθήνα και άρχισε να ηχογραφεί ξανά με μεγάλες ερμηνεύτριες στο πλευρό του. Η μοιραία γνωριμία της ζωής του όμως ήταν η Σωτηρία Μπέλλου την οποία είδε για πρώτη φορά σε κέντρο διασκέδασης της Αθήνας το 1947.

Η σπουδαία ερμηνεύτρια αγάπησε τον Τσιτσάνη με πάθος. Την βοήθησε στην καριέρα της, ήταν εκεί όλες τις δύσκολες στιγμές της και η ίδια έφτασε στο σημείο να ζητήσει να ταφεί δίπλα του. Κάτι που δυστυχώς δεν έγινε.

Το τελευταίο χειροκρότημα στον Βασίλη Τσιτσάνη

Η κηδεία του Βασίλη Τσιτσάνη ήταν από τα γεγονότα που σημάδεψε την ζωή της Αθήνας. Άνθρωποι που τον λάτρευαν κατέφθασαν από κάθε γωνιά της χώρας στο Ά Νεκροταφείο για να αποχαιρετίσουν τον δικό του άνθρωπο. Χιλιάδες Αθηναίοι, εκατοντάδες τρικαλινοί, βουλευτές, καλλιτέχνες.

Στην κηδεία του Βασίλη Τσιτσάνη ήταν όλοι εκεί. Ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Χαρίλαος Φλωράκης, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ Εσωτερικού Γιάννης Μπανιάς, η Μελίνα Μερκούρη, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Διονύσης Σαββόπουλος, η Βίκυ Μοσχολιού και πολλοί πολλοί άλλοι.

Την ώρα που έβγαινε η σορός του Τσιτσάνη από την εκκλησία ένα παρατεταμένο χειροκρότημα από το συγκεντρωμένο πλήθος συντάραξε το Ά Νεκροταφείο. Και λίγα λεπτά πριν το φέρετρο κατέβει στην Αττική γη οι μουσικοί του ακούμπησαν πάνω στη σορό το αγαπημένο του μπαγλαμαδάκι και έπαιξαν για εκείνον με δάκρυα στα μάτια.

Με την Σωτηρία Μπέλου τραγική φιγούρα στη μέση, οι μουσικοί που τον συντρόφευαν στο Χάραμα έπαιξαν προς τιμήν του την «Συννεφιασμένη Κυριακή» και το πλήθος ξέσπασε σε λυγμούς.

Φωτογραφίες: Μουσείο Τσιτσάνη

Η Νατάσα Μαστοράκου είναι απόφοιτος Κοινωνιολογίας και Πολιτικής Επικοινωνίας, έχει πτυχίο κλασικού πιάνου αλλά η μεγάλη της αγάπη ήταν πάντα το πολιτιστικό ρεπορτάζ. Εδώ και 20 χρόνια «οργώνει» θέατρα, μουσικές σκηνές, συναυλίες, εκθέσεις και ξετρυπώνει πρόσωπα και ιστορίες που την συγκινούν.
X