Λίγα θέματα έχουν ξεσηκώσει τόσες αντιδράσεις όσο η φορολόγηση στα φιλοδωρήματα. Το φιλοδώρημα θεωρείται μία προσωπική οικονομική απόφαση ενός λήπτη υπηρεσιών προς τον εργαζόμενο που τις παρέχει. Φιλοδώρημα δίνει κάποιος εάν θέλει και όσο θέλει. Τι δουλειά έχει το κράτος να στερεί από τους εργαζόμενους ένα μέρος αυτής της ευγενικής παροχής των πολιτών;
Το κράτος μπλέχτηκε στο φιλοδώρημα από τη στιγμή που η πλειοψηφία των πληρωμών άρχισε να γίνεται με πιστωτική κάρτα και διαπιστώθηκε ότι υπάρχει πολύ χρήμα που εμφανίζεται ως φιλοδώρημα, χωρίς να αποκλείονται λαθροχειρίες. Το φιλοδώρημα, δηλαδή, να χρησιμοποιείται από κάποιους εργοδότες ως μέρος του μισθού των εργαζομένων ή -χειρότερα- αντί μέρους του μισθού.
Οι αποφάσεις του Υπουργείου Οικονομικών για το φιλοδώρημα
Α. Το φιλοδώρημα που προέρχεται μέσω POS και είναι μέχρι 300 ευρώ το μήνα απαλλάσσεται από φόρο εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές. Για ποσά άνω των 300 ευρώ, το επιπλέον ποσό θα προστίθεται στο εισόδημα του εργαζομένου και θα φορολογείται κανονικά.
Β. Τα αφορολόγητα φιλοδωρήματα δεν μπορούν να ξεπερνούν το 30% του κανονικού μισθού, για να αποφεύγονται καταχρηστικές πρακτικές. Για παράδειγμα, αν ένας εργαζόμενος έχει μισθό 900 ευρώ και λαμβάνει 300 ευρώ ως φιλοδώρημα, αυτό αντιστοιχεί στο 33%, κάτι που θα προκαλεί ελέγχους.
Γ. Οι εργοδότες δεν επιτρέπεται να αντικαθιστούν μέρος του μισθού με αφορολόγητα φιλοδωρήματα. Αν διαπιστωθεί τέτοια πρακτική, θα επιβάλλεται πρόστιμο 22% στη διαφορά. Για παράδειγμα, αν ένας εργαζόμενος με μισθό 1.400 ευρώ δει τον μισθό του να μειώνεται στα 1.100 ευρώ και λαμβάνει 300 ευρώ ως πρόσθετη παροχή, θα επιβάλλεται πρόστιμο.
Πόσο φιλοδώρημα δίνουν σε άλλες χώρες και για ποιες υπηρεσίες
Με το φιλοδώρημα οι πολίτες αναγνωρίζουν την καλή εξυπηρέτηση και συμβάλλουν στην αύξηση του εισοδήματος των εργαζομένων που συχνά βασίζονται σε αυτό για την κάλυψη των αναγκών τους. Το ποσοστό φιλοδωρήματος διαφέρει ανά χώρα και κουλτούρα:
- Σημασία και πρακτικές:
Το φιλοδώρημα είναι σύνηθες στις υπηρεσίες, όπως εστιατόρια, ξενοδοχεία και ταξί, και θεωρείται μέτρο εκτίμησης προς τους εργαζομένους.
- Ύψος Φιλοδωρήματος
Σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, το φιλοδώρημα ανέρχεται συχνά στο 15-20% του λογαριασμού. Στην Ευρώπη, το ποσό είναι συνήθως χαμηλότερο, κυμαινόμενο από 5-10%, ενώ σε άλλες περιοχές, όπως η Ιαπωνία, θεωρείται… προσβλητικό.
- Φορολογικές πρακτικές:
Στις ΗΠΑ, όλα τα φιλοδωρήματα πρέπει να δηλώνονται ως εισόδημα και υπόκεινται σε φορολογία. Στην Ευρώπη, οι πρακτικές ποικίλουν, με ορισμένες χώρες να τα καταγράφουν ως εισόδημα και άλλες να τα εξαιρούν.
Πού είναι υποχρεωτικό το φιλοδώρημα
Υπάρχουν χώρες που το φιλοδώρημα είναι υποχρεωτικό και συμπεριλαμβάνεται στον λογαριασμό του πελάτη. Αυτή η πρακτική ονομάζεται χρέωση υπηρεσίας (service charge) και εφαρμόζεται κυρίως για τη διασφάλιση ενός σταθερού εισοδήματος για τους εργαζομένους.
- Γαλλία: Σύμφωνα με τη γαλλική νομοθεσία, το φιλοδώρημα συνήθως συμπεριλαμβάνεται αυτόματα στον λογαριασμό ως “service compris” (υπηρεσία περιλαμβάνεται). Η χρέωση είναι συνήθως 15% και είναι υποχρεωτική, αν και οι πελάτες μπορούν να αφήσουν επιπλέον φιλοδώρημα σε μετρητά αν το επιθυμούν
- Ιταλία: Συχνά προστίθεται μια χρέωση γνωστή ως coperto, η οποία καλύπτει το κόστος του ψωμιού και της εξυπηρέτησης. Αυτό δεν θεωρείται ακριβώς φιλοδώρημα, αλλά σε συνδυασμό με την servizio incluso, μπορεί να φτάσει το 10-15% του λογαριασμού
- Ηνωμένο Βασίλειο: Σε πολλές περιπτώσεις, κυρίως σε εστιατόρια, μια προαιρετική χρέωση υπηρεσίας ύψους 10-12,5% προστίθεται στον λογαριασμό. Παρά το γεγονός ότι είναι τυπική, ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να τη ζητήσει να αφαιρεθεί
- Νότια Αφρική: Σε μεγάλες ομάδες πελατών (συνήθως 6 ή περισσότερα άτομα), τα εστιατόρια συχνά περιλαμβάνουν μια υποχρεωτική χρέωση υπηρεσίας, συνήθως 10-15%
- Βραζιλία: Το φιλοδώρημα 10% είναι συχνά αυτόματα προστιθέμενο στον λογαριασμό. Οι πελάτες σπανίως αρνούνται να το πληρώσουν, καθώς θεωρείται μέρος του πολιτισμού εξυπηρέτησης
Σε αυτές τις περιπτώσεις, η χρέωση υπηρεσίας είναι προκαθορισμένη και διαχειρίζεται από την επιχείρηση, εξασφαλίζοντας ένα μέρος για τους εργαζομένους. Ωστόσο, η μεταχείριση αυτών των χρεώσεων, όπως και η διαφάνεια στην απόδοση των ποσών στους εργαζόμενους, ποικίλλει.
Πόσο φιλοδώρημα δίνουμε στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το φιλοδώρημα για υπηρεσίες όπως η παράδοση φαγητού δεν είναι τυπικά προκαθορισμένο και εξαρτάται από τον πελάτη, την ποιότητα της υπηρεσίας και τις κοινωνικές συνήθειες. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες γενικές πρακτικές:
- Ποσά φιλοδωρήματος:
Για μικρές παραγγελίες ή σύντομες διαδρομές, ένα ποσό 1-2 ευρώ θεωρείται επαρκές.
Για μεγαλύτερες παραγγελίες ή εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες παράδοσης (π.χ., άσχημες καιρικές συνθήκες), μπορεί να είναι 2-5 ευρώ ή περισσότερο.
Εναλλακτικά, ορισμένοι στρογγυλοποιούν τον λογαριασμό προς τα πάνω (π.χ., από 18,50 σε 20 ευρώ)
- Κοινωνική αντίληψη:
Στην Ελλάδα, το φιλοδώρημα θεωρείται ένδειξη ευγένειας και εκτίμησης για την υπηρεσία, αλλά δεν είναι υποχρεωτικό.
Συγκριτικά με άλλες χώρες, είναι λιγότερο αυστηρή η προσδοκία να δοθεί φιλοδώρημα, ειδικά σε πιο ανεπίσημες περιστάσεις
- Εργαζόμενοι:
Οι εργαζόμενοι συχνά βασίζονται σε φιλοδωρήματα για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους, καθώς οι βασικές τους αμοιβές μπορεί να είναι χαμηλές.
Γιατί στην Ιαπωνία το φιλοδώρημα θεωρείται προσβλητικό
Στην Ιαπωνία, το φιλοδώρημα θεωρείται προσβλητικό λόγω της πολιτισμικής αντίληψης περί εξυπηρέτησης και επαγγελματισμού.
- Η εξαιρετική εξυπηρέτηση θεωρείται υποχρέωση και αναπόσπαστο μέρος της εργασίας. Οι εργαζόμενοι περηφανεύονται για το έργο τους και πιστεύουν ότι αμείβονται επαρκώς από τον εργοδότη τους για να παρέχουν υψηλής ποιότητας υπηρεσίες.
- Στην ιαπωνική κουλτούρα, η πράξη του να δίνει κάποιος φιλοδώρημα μπορεί να θεωρηθεί ως υποτίμηση, καθώς υπονοεί ότι ο εργαζόμενος δεν πληρώνεται αρκετά ή ότι χρειάζεται επιπλέον αμοιβή για να κάνει τη δουλειά του σωστά.
- Τα περισσότερα ιαπωνικά εστιατόρια και επιχειρήσεις συμπεριλαμβάνουν το κόστος της εξυπηρέτησης στις τιμές τους. Έτσι, δεν υπάρχει ανάγκη για πρόσθετη αμοιβή από τους πελάτες.
- Οι Ιάπωνες δίνουν ιδιαίτερη σημασία στη διατήρηση της αρμονίας στις κοινωνικές και επαγγελματικές τους σχέσεις. Το φιλοδώρημα μπορεί να διαταράξει αυτή την ισορροπία, κάνοντάς το άβολο και ακατάλληλο.
Σε σπάνιες περιπτώσεις όπου γίνεται αποδεκτό (π.χ., σε τουριστικές περιοχές), το φιλοδώρημα συχνά προσφέρεται σε φακέλους και όχι απευθείας στον εργαζόμενο, για να αποφεύγεται οποιαδήποτε αμηχανία.
Διαβάστε ακόμα: Πόσο Κοντά Είμαστε Στο Επίσημο και Ασφαλές Ψηφιακό Ευρώ;
