Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα φτάσει στο 2,3% για το τρέχον έτος. Για το 2025 αναμένει ελαφρά άνοδο στο 2,5%, ενώ στη συνέχεια προβλέπεται επιβράδυνση στο 2,3% το 2026 και περαιτέρω στο 2,0% το 2027.
Η κύρια κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να είναι η κατανάλωση, ενώ θετική συνεισφορά θα συνεχίσουν να έχουν τόσο οι επενδύσεις όσο και οι εξαγωγές. Παρ’ όλα αυτά, η συνολική καθαρή συνεισφορά του εξωτερικού τομέα στο ΑΕΠ προβλέπεται να είναι ελαφρώς αρνητική, λόγω της αυξημένης εισαγωγικής δραστηριότητας που θα συνοδεύει την επενδυτική και καταναλωτική άνοδο.
Στην Ενδιάμεση Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2024, που παρουσιάστηκε στη Βουλή, αναφέρεται ότι ο πληθωρισμός, βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), προβλέπεται να υποχωρήσει στο 3% το 2024 από 4,2% το 2023, κυρίως λόγω της επιβράδυνσης των τιμών των ειδών διατροφής. Έως το 2026, ο πληθωρισμός αναμένεται να πλησιάσει τον στόχο της ΕΚΤ (2%), αν και πιθανόν να παραμείνει ελαφρώς υψηλότερος.
Ο πληθωρισμός στις υπηρεσίες εκτιμάται ότι θα παραμείνει επίμονος, αντικατοπτρίζοντας κυρίως τις αυξήσεις στους μισθούς. Παράλληλα, ο βασικός πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά, φτάνοντας στο 3,5% το 2024 και στο 3,1% το 2025, κυρίως λόγω της αποκλιμάκωσης των τιμών στα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά.
Η Έκθεση υπογραμμίζει επίσης:
- Παρά τη βελτίωση της οικονομίας τα τελευταία χρόνια, η πλήρης ανάκαμψη από τη δεκαετή κρίση χρέους δεν έχει ολοκληρωθεί. Το ΑΕΠ και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένουν κάτω από τα επίπεδα προ κρίσης, και η σύγκλισή τους με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο απαιτεί ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης.
- Υπάρχουν σημαντικές διαρθρωτικές αδυναμίες που συνεχίζουν να εμποδίζουν την ανάπτυξη. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η περιορισμένη ανταγωνιστικότητα σε ορισμένους τομείς, το υψηλό δημόσιο χρέος, οι χαμηλές αποταμιεύσεις και επενδύσεις, η χαμηλή συμμετοχή γυναικών και νέων στην αγορά εργασίας και η γήρανση του πληθυσμού, η οποία δυσχεραίνει περαιτέρω την κατάσταση.
- Παράλληλα, διεθνείς προκλήσεις όπως οι γεωπολιτικές εντάσεις, η τάση για εμπορικό προστατευτισμό, η κλιματική κρίση και οι νέες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, επηρεάζουν το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον.
Κίνδυνοι και αβεβαιότητες…
Η Τράπεζα της Ελλάδος εντοπίζει πιθανούς κινδύνους για την ανάπτυξη, όπως: επιδείνωση των γεωπολιτικών κρίσεων, αύξηση του προστατευτισμού, καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, εντεινόμενες πιέσεις στην αγορά εργασίας, αργή εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και φυσικές καταστροφές που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Η Τράπεζα της Ελλάδος εντοπίζει μια σειρά από καθοδικούς κινδύνους που συνοδεύουν τις μακροοικονομικές προβλέψεις της για την ανάπτυξη. Αυτοί οι κίνδυνοι περιλαμβάνουν:
(α) πιθανή επιδείνωση των γεωπολιτικών κρίσεων σε περιοχές όπως η Ουκρανία και η Μέση Ανατολή, με αρνητικές συνέπειες στο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον,
(β) αυξημένη υιοθέτηση προστατευτικών πολιτικών στο διεθνές εμπόριο,
(γ) μικρότερη από την αναμενόμενη απορρόφηση και αξιοποίηση των πόρων του RRF,
(δ) αυξανόμενη έλλειψη εργατικού δυναμικού στην αγορά εργασίας, συνοδευόμενη από πιθανές πιέσεις στους μισθούς,
(ε) πιο αργή πρόοδο στην εφαρμογή των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, και
(στ) πιθανές φυσικές καταστροφές ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής.
Προκλήσεις για την οικονομία
«Τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί σημαντικές επιτυχίες, που αποδεικνύουν ότι η οικονομία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ωστόσο, η ανάκαμψη από τη δεκαετή κρίση χρέους δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη», επισημαίνει η Τράπεζα της Ελλάδος σε σχετική της έκθεση.
Ο διοικητής της Τράπεζας, κ. Στουρνάρας, υπογραμμίζει ότι, σε πραγματικούς όρους, τόσο το συνολικό ΑΕΠ όσο και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένουν κάτω από τα επίπεδα πριν την κρίση. Η προσέγγιση του ευρωπαϊκού μέσου όρου θα απαιτήσει ακόμη ταχύτερους ρυθμούς ανάπτυξης.
Παράλληλα, παραμένουν σημαντικές διαρθρωτικές αδυναμίες στην εγχώρια οικονομία, πολλές από τις οποίες προϋπήρχαν της κρίσης.
Χαρακτηριστικά προβλήματα περιλαμβάνουν την περιορισμένη ανταγωνιστικότητα σε αρκετούς τομείς, που εντείνει τις πιέσεις από τις υψηλές τιμές διεθνώς, το μεγάλο δημόσιο χρέος, το χαμηλό επίπεδο αποταμιεύσεων και επενδύσεων, τη χαμηλή διαρθρωτική ανταγωνιστικότητα που επιβαρύνει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, το χαμηλό ποσοστό απασχόλησης γυναικών και νέων και τη γήρανση του πληθυσμού, που ενισχύει μακροπρόθεσμα τις προκλήσεις στην αγορά εργασίας.
Διεθνείς προκλήσεις
Εκτός από τις εγχώριες δυσκολίες, η Τράπεζα της Ελλάδος τονίζει ότι η οικονομία αντιμετωπίζει και διεθνείς προκλήσεις. Αυτές περιλαμβάνουν την εντεινόμενη γεωπολιτική αστάθεια, τον οικονομικό κατακερματισμό, την επαναφορά προστατευτικών μέτρων στο παγκόσμιο εμπόριο, τις πιέσεις από την κλιματική αλλαγή, τις ανησυχίες για ενεργειακή ασφάλεια, τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο και κυκλικό οικονομικό μοντέλο, καθώς και τις ραγδαίες εξελίξεις στις ψηφιακές τεχνολογίες, ειδικά στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης.
