Το 2ο Athens Stories, η νέα στήλη του Utopiazone που θα την διαβάζετε κάθε Πέμπτη, είναι αφιερωμένο στις αθέατες εικόνες, σκέψεις και προβλήματα, φανερότατων καθημερινών προβλημάτων.
Ο κάθε άνθρωπος έχει έναν ορίζοντα που βλέπει και μάλλον, έναν, που κοιτάει. Έχει διαφορά; Θεμελιώδης. Σπεύδω να εξηγηθώ για να μην παρεξηγηθώ.
Κάποιοι άνθρωποι γεννιόμαστε με ανοιχτούς ορίζοντες, με φτερά πιο ισχυρά. Μπορούμε σε ένα βαθμό να καθορίσουμε την τύχη μας. Έχουμε την ευτυχία να μπορούμε να προσεγγίσουμε την ομαλότητα στην καθημερινότητα μας.
Άλλοι, πάλι είτε εκ γενετής, είτε γιατί κάτι πήγε στραβά, δεν έχουν αυτό το προνόμιο. Σημειωτέων, εμείς που ανήκουμε στην πρώτη κατηγορία, δεν το εκτιμάμε. Το θεωρούμε δεδομένο και δεν θα έπρεπε, τέλος πάντων μεγάλη συζήτηση και αυτή.
Αναφέρομαι φυσικά, στα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας, και εν προκειμένω, σε ένα άτομο με προβλήματα όρασης.
Ας τοποθετήσουμε, αρχικά, το κάδρο μας, στο χώρο και στο χρόνο. Βρισκόμαστε στην πολυσύχναστη στάση του μέτρο «Μοναστηράκι» ένα απόγευμα καθημερινής, ώρα αιχμής.
Ενώ στέκομαι, περιμένοντας, καρτερικά, τον επόμενο συρμό, να πάω σπίτι, αντικρίζω ένα νέο παιδί με ειδικό μπαστούνι στήριξης, που είναι τυφλό, να κατευθύνεται στο…κενό! Έχει πάρει το δρόμο προς το τέλος της
Το παιδί προχωράει προσπαθώντας να ανιχνεύσει τον δικό του ορίζοντα, που το μόνο που δεν έχει, είναι.. ορίζοντας (…όπως, εντελώς ειρωνικά, δηλώνει και η αφίσα στον τοίχο: «Horizon»). Ένα νέο παιδί σε μία εκ των πλέον πολυσύχναστων στάσεων του μετρό οδεύει προς το κενό, όντας τυφλό υπό το ρεσιτάλ της κοινωνικής απραξίας και τις ηχηρά απούσας κοινωνικής μέριμνας από πλευράς της πολιτείας.
Μου δημιουργήθηκαν, ένα σωρό απορίες. Ένα σωρό «γιατί» και «ως πότε». Ας αναφέρω ορισμένα.
Ως πότε άτομα με προβλήματα αναπηρίας δεν θα νιώθουν απλώς αποκλεισμένα, αλλά θα είναι όντως στο περιθώριο; Μετρό σύγχρονο μεν, εν έτει 2024, που δεν είχε, όμως, τα ειδικά πλακάκια κατεύθυνσης για άτομα με προβλήματα όρασης(;). Να μπορούν, δηλαδή, να στέκονται με ασφάλεια σε απόσταση από τον διερχόμενο συρμό όλοι οι συνάνθρωποί μας.
Ως πότε, λοιπόν, οι γονείς αυτών των παιδιών θα μπορούν να εμπιστευτούν την προοδευτική κοινωνία, ότι το παιδί τους θα κινείται με ασφάλεια χρησιμοποιώντας τα μέσα μαζικής μεταφοράς;
Ως πότε θα μιλάμε για την ελλιπή μέριμνα που περιορίζεται μονομερώς στον επιδοματικό μηχανισμό με πολλές πολιτικές προεκτάσεις; Δεν αμφισβητώ, προς αποφυγή παρεξηγήσεων, την σημαντική βοήθεια που προσφέρουν τα επιδόματα σε όλα τα άτομα που τα χρειάζονται. Αλλά πέραν του επιδόματος, πρέπει να δημιουργηθούν δομές! Πρωτίστως δομές αλλαγής νοοτροπίας. Ποσό κλισέ; Ποσό κοινότυπο; Απίστευτα! Ποσό επίκαιρο και ποσό αναγκαίο; Απίστευτα εις τον…κύβο!
Ένα ερώτημα που μου δημιουργήθηκε, αστραπιαία, είναι το κατά πόσο έχουμε καταλάβει πόσα ακριβώς είναι τα πρόσωπα και τα πρόσημα του προβλήματος;
Έχουμε αντιληφθεί πως, ίσως, το σημαντικότερο πρόβλημα, μετά της ίδιας της κατάστασης του εκάστοτε ατόμου ΑΜΕΑ, κρύβεται στην αρχή της διήγησης μας. «Πολυσύχναστη».
Μεγάλος αριθμός των ανθρώπων, βλέποντας έναν άνθρωπο με προβλήματα όρασης να οδεύει στο κενό και με τον συρμό να έρχεται από στιγμή σε στιγμή, απλά έμεναν άπραγοι. Όχι από φόβο, όχι επειδή δεν πήραν χαμπάρι τι συμβαίνει δυο μέτρα δίπλα τους, αλλά επειδή δεν τους ένοιαξε, δεν τους άγγιξε το ενδεχόμενο να πέσει ένας άνθρωπος στις ράγες του τρένου. Αυτό είναι τόσο μα τόσο ανησυχητικό. Θλιβερό. Είναι όμως δηλωτικό όμως της εποχής των απεριόριστων μορφών εικόνας, της άμετρης θέασης που τελικά… καταλήγουν σε στην πλήρη κοινωνική αδράνεια.
Θα το ξαναπώ εμφατικά: Ένα νέο παιδί σε μία εκ των πλέον πολυσύχναστων στάσεων του μετρό οδεύει προς το κενό, όντας τυφλό υπό το ρεσιτάλ της κοινωνικής απραξίας και τις ηχηρά απούσας κοινωνικής μέριμνας από πλευράς της πολιτείας.
Άραγε, πόση ανάπτυξη χρειάζεται για να γίνουμε ξανά άνθρωποι; Πόση τεχνολογία ή πόσο φορμάτ χρειάζεται ο άνθρωπος για να μάθει να φροντίζει και να νοιάζεται. Να μάθει να κοιτάζει δίπλα του, τον συν-ορίζοντά του…
Τώρα, για το πώς θα αλλάξει και πολικά η νοοτροπία, η μέριμνα και η αντιμετώπιση των ΑΜΕΑ, νομίζω πως, πλέον, ξέρουμε πολύ καλά τι ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε…
