Η 25η Νοεμβρίου έχει καθιερωθεί ως Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, με στόχο την ευαισθητοποίηση και την ανάδειξη των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ημερομηνία αυτή επιλέχθηκε προς τιμήν των αδελφών Μιραμπάλ, τριών γυναικών από την Δομινικανή Δημοκρατία, που δολοφονήθηκαν το 1960 λόγω της αντίστασής τους στο δικτατορικό καθεστώς.
Στην Ελλάδα, η βία κατά των γυναικών παραμένει διαρκώς σε πρώτο πλάνο, με την έξαρση των γυναικοκτονιών να έχει προκαλέσει ανησυχία στην κοινωνία και τις αρχές. Οι γυναίκες καταγγέλλουν συχνά την αδυναμία του κράτους να παρέχει επαρκή προστασία, καθώς και την έλλειψη κοινωνικών και ψυχολογικών υποστηρικτικών δομών για τα θύματα. Η ενδοοικογενειακή βία, οι σεξουαλικές επιθέσεις και οι πολιτιστικοί περιορισμοί παραμένουν καθημερινές προκλήσεις για πολλές γυναίκες σε όλον τον κόσμο.
Το μήνυμα της 25ης Νοεμβρίου καλεί για συντονισμένη δράση από κυβερνήσεις, οργανώσεις, φορείς και την ίδια την κοινωνία για την προστασία των γυναικών, την εξάλειψη των διακρίσεων και την αποδοχή του δικαιώματος κάθε γυναίκας να ζει χωρίς φόβο.
Διπλασιάστηκαν στην Ελλάδα τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας
Συγκεκριμένα τους πρώτους δέκα μήνες του 2023 σημειώθηκαν 9.860 περιστατικά ενώ το 2024 18.427. Αντίστοιχα μεγάλη είναι η διαφορά και στις συλλήψεις όπου ολόκληρο το 2023 συνελήφθησαν 6.453 άτομα ενώ από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους έχουν συλληφθεί 11.308.
Όπως φανερώνουν τα στοιχεία της ΕΛΑΣ στην πλειονότητα τους τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας είναι γυναίκες και οι θύτες άνδρες. Ειδικότερα το πρώτο δεκάμηνο του 2024 είχαμε 5.583 άνδρες θύματα αδικημάτων ενδοοικογενειακής βίας και στον αντίποδα 15.571 γυναίκες θύματα. Επίσης στο ίδιο διάστημα οι άνδρες δράστες τέτοιων αδικημάτων ήταν 15.413 και οι γυναίκες 3.565.
Δυναμική κινητοποίηση στη Γαλλία με φόντο την υπόθεση Ζιζέλ
Στη Γαλλία, από το Παρίσι μέχρι τη Μασσαλία, χιλιάδες άνθρωποι –κυρίως γυναίκες, αλλά και πολλοί άνδρες– διαδήλωσαν, ζητώντας έναν καθολικό νόμο-πλαίσιο για την αντιμετώπιση της βίας σε βάρος των γυναικών.
«Όσο περισσότεροι είμαστε, τόσο περισσότερο θα γινόμαστε ορατοί, είναι μια υπόθεση που αφορά όλους, όχι μόνο τις γυναίκες», είπε η Πέγκι Πλου, που συμμετείχε στη διαδήλωση του Παρισιού μαζί με δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους – 80.000 σύμφωνα με τους διοργανωτές.
Στη Μασσαλία, στη νότια Γαλλία, περίπου 800 άνθρωποι, κυρίως νέοι, συγκεντρώθηκαν στο Παλιό Λιμάνι για να καταγγείλουν τη σεξιστική βία. «Να σπάσουμε το νόμο της σιωπής, η ντροπή να αλλάξει στρατόπεδο» και «Όχι σημαίνει όχι», έγραφαν στα πλακάτ που κρατούσαν οι διαδηλωτές.
«Αισθάνομαι ότι με αφορά, όλοι μας μπορούμε να παίξουμε κάποιον ρόλο και ιδίως οι άνδρες» εξήγησε ο 38χρονος Αρνό Γκαρσέτ, που συμμετείχε μαζί με τα δύο παιδιά του στην κινητοποίηση. «Εμείς είμαστε η πηγή του προβλήματος και η πηγή των λύσεων επίσης».
Λίγο μακρύτερα, μια γυναίκα φορούσε μια κονκάρδα όπου είχε διαγράψει τη φράση «Προστατεύστε τις κόρες σας», γράφοντας στη θέση της το σύνθημα «Εκπαιδεύστε τους γιους σας».
Η δίκη των 50 βιαστών
Η φετινή κινητοποίηση εναντίον κάθε μορφής βίας (σεξουαλικής, σωματικής, ψυχολογικής, οικονομικής…) στη Γαλλία έγινε κάτω από ιδιαίτερες συνθήκες, με φόντο τη δίκη 50 ανδρών που κατηγορούνται ότι βίαζαν επί μια δεκαετία την 70χρονη Ζιζέλ Πελικό αφού την νάρκωνε, εν αγνοία της, ο σύζυγός της. Η υπόθεση αυτή, που συγκλόνισε τη χώρα και την παγκόσμια κοινή γνώμη, «δείχνει ότι η κουλτούρα του βιασμού είναι ριζωμένη στην κοινωνία, όπως και η βία κατά των γυναικών», είπε η Αμαντίν Κορμιέ, της οργάνωσης «Φεμινιστική απεργία», σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε πρόσφατα. «Η πατριαρχική βία ασκείται παντού, στα σπίτια, στους χώρους εργασίας, στους χώρους σπουδών, στον δρόμο, στα μέσα μεταφοράς, στα νοσηλευτικά ιδρύματα, παντού στην κοινωνία», τόνισε.
Πολλές υποσχέσεις – Ασήμαντη Υλοποίηση
Την έκκληση για κινητοποίηση υπέγραψαν περισσότερες από 400 οργανώσεις και προσωπικότητες, μεταξύ των οποίων τραγουδίστριες και ηθοποιοί. «Οι διαδοχικές κυβερνήσεις πολλαπλασίασαν τις υποσχέσεις αλλά τα μέσα είναι ασήμαντα και μειούμενα, η πολιτική δράση είναι σχεδόν ανύπαρκτη» ανέφεραν στη διακήρυξή τους ζητώντας να γίνει ένα «πραγματικό άλμα».
Τον Νοέμβριο του 2017, λίγους μήνες αφού ανέλαβε την προεδρία, ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε ότι πρώτος στόχος της προεδρίας του θα είναι να προωθήσει την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και την «πλήρη εξάλειψη της βίας σε βάρος των γυναικών». Τα μέτρα που ελήφθησαν (όπως ένας τηλεφωνικός αριθμός για καταγγελίες από τα θύματα) χαιρετίστηκαν από τις ενώσεις για τα δικαιώματα των γυναικών, μολονότι τα θεώρησαν ανεπαρκή. Ζητούν να επενδυθεί ένα ποσό 2,6 δισεκ. ευρώ ετησίως για την καταπολέμηση της βίας και να ψηφιστεί ένας «ενιαίος νόμος πλαίσιο» που θα αντικαταστήσει τη σημερινή, «κατακερματισμένη και ατελή» νομοθεσία.
