Το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων, δερμάτων, χαυλιοδόντων, γούνας και άλλων απαγορευμένων ειδών αποτελεί μία από τις πιο επικερδείς και καταστροφικές αγορές παγκοσμίως, με τεράστιες συνέπειες για την άγρια ζωή και το περιβάλλον. Κάθε χρόνο, χιλιάδες άγρια ζώα σκοτώνονται για να πωληθούν μέρη του σώματός τους σε μια αγορά που αποφέρει δισεκατομμύρια δολάρια, την ώρα που συντηρούνται μύθοι και «μαγικές» μέθοδοι ιατρικής, οι οποίες ουδέποτε τεκμηριώθηκαν.
Πώς γίνεται το παράνομο εμπόριο
Η εμπορία απειλούμενων ζώων και των προϊόντων τους γίνεται μέσα από ένα δίκτυο λαθρέμπορων και μεσαζόντων, που δραστηριοποιούνται σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Το παράνομο εμπόριο συχνά βασίζεται σε οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα που εκμεταλλεύονται τη φτώχεια, την έλλειψη υποδομών και τους ανεπαρκείς ελέγχους σε διάφορες χώρες, κυρίως της Αφρικής.
Η Ασία και κυρίως η Κίνα παραμένει μία από τις μεγαλύτερες αγορές για τα προϊόντα από απειλούμενα είδη. Πολλά από αυτά τα ζώα ή τα μέρη τους θεωρούνται “πολύτιμα” για τις υποτιθέμενες ιατρικές τους ιδιότητες ή για τον συμβολικό τους χαρακτήρα. Ακόμα και σε ευρωπαϊκές χώρες παρατηρούνται περιπτώσεις παράνομης διακίνησης, ιδιαίτερα μέσω παράνομων δημοπρασιών ή αγορών “μαύρης αγοράς”.
Τιμές των απαγορευμένων ειδών στην παράνομη αγορά
Η παράνομη αγορά αυτών των προϊόντων είναι εξαιρετικά κερδοφόρα με τα κέρατα του ρινόκερου, για παράδειγμα, να πωλούνται για 30.000 έως 65.000 δολάρια ανά κιλό, ενώ το ελεφαντόδοντο μπορεί να φτάσει έως και τα 1.500 δολάρια το κιλό. Τα δέρματα μεγάλων αιλουροειδών ή οι γούνες σπάνιων ζώων έχουν υψηλές τιμές λόγω της ζήτησης για «πολυτελή» είδη ένδυσης και διακόσμησης, ενώ στην παράνομη αγορά των τροπικών ψαριών και ερπετών, οι τιμές καθορίζονται από τη σπανιότητα και τη ζήτηση κάθε είδους.
Μύθοι και «ιατρική» της μαγείας
Σε διάφορες παραδόσεις, κυρίως στην Ασία, τα κέρατα του ρινόκερου και άλλα μέρη άγριων ζώων θεωρούνται ότι έχουν ιδιαίτερες θεραπευτικές ιδιότητες, αν και επιστημονικά αυτές οι πεποιθήσεις δεν έχουν τεκμηριωθεί.
- Κέρατα ρινόκερου: Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, τα κέρατα του ρινόκερου θεωρούνται ισχυρά αντιπυρετικά και αποτοξινωτικά. Πιστεύεται ότι μπορούν να μειώσουν τον πυρετό, να αντιμετωπίσουν τη δηλητηρίαση και να ενισχύσουν το ανοσοποιητικό σύστημα. Σε κάποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της αρθρίτιδας, ενώ υπάρχει η λανθασμένη αντίληψη ότι αυξάνουν τη σεξουαλική απόδοση. Παρά την έλλειψη επιστημονικής βάσης, τα κέρατα ρινόκερου παραμένουν περιζήτητα για αυτές τις υποτιθέμενες ιδιότητες.
- Χαυλιόδοντες ελέφαντα: Οι χαυλιόδοντες χρησιμοποιούνται κυρίως ως διακοσμητικά αντικείμενα και σύμβολα πλούτου, ωστόσο κάποιοι τους θεωρούν ότι φέρνουν τύχη και έχουν προστατευτικές ιδιότητες. Σε κάποιες παραδόσεις, ο χαυλιόδοντας θεωρείται «φυλαχτό» κατά των ασθενειών, αν και αυτό έχει περισσότερο συμβολική παρά ιατρική διάσταση.
- Φολίδες παγκολίνου: Οι φολίδες παγκολίνου, που αποτελούνται από κερατίνη, όπως και τα κέρατα ρινόκερου, χρησιμοποιούνται στην ασιατική ιατρική, πιστεύοντας ότι βοηθούν στην αντιμετώπιση παθήσεων όπως το άσθμα, η αρθρίτιδα και ορισμένα γυναικολογικά προβλήματα. Πολλοί τις χρησιμοποιούν επίσης ως θεραπεία για προβλήματα γονιμότητας και θηλασμού.
- Κόκκαλα τίγρης: Τα οστά τίγρης θεωρούνται ότι έχουν θεραπευτικές ιδιότητες και ότι προσφέρουν δύναμη και αντοχή σε όσους τα καταναλώνουν ή τα χρησιμοποιούν. Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, η σκόνη από τα κόκαλα τίγρης χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από τους πόνους και την ενίσχυση των μυών και των οστών.
- Χολή αρκούδας: Η χολή αρκούδας περιέχει ουρσοδεοξυχολικό οξύ, και χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την αντιμετώπιση ηπατικών παθήσεων, του ίκτερου και πεπτικών διαταραχών. Αν και είναι φαρμακευτικά ενεργό, υπάρχουν πλέον συνθετικές εναλλακτικές λύσεις, και η χρήση χολής αρκούδας δεν είναι πλέον αναγκαία.
Η επιστημονική κοινότητα καταδικάζει τη χρήση προϊόντων από άγρια ζώα για θεραπευτικούς σκοπούς, καθώς δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα που να στηρίζουν την αποτελεσματικότητά τους. Τα προϊόντα αυτά, όπως τα κέρατα του ρινόκερου, αποτελούνται από κερατίνη — την ίδια ουσία που υπάρχει στα ανθρώπινα νύχια και τα μαλλιά — και δεν έχουν καμία θεραπευτική ιδιότητα. Ωστόσο, οι παραδοσιακές αντιλήψεις και η ζήτηση από την παράνομη αγορά έχουν οδηγήσει στον κίνδυνο εξαφάνισης κάποιων ειδών.
Έκκληση για την προστασία της άγριας ζωής
Το παράνομο εμπόριο άγριων ζώων καταστρέφει την ισορροπία του φυσικού περιβάλλοντος και οδηγεί πολλά είδη στο χείλος της εξαφάνισης. Κάθε φορά που κάποιος αγοράζει ένα τέτοιο προϊόν, συμβάλλει στην καταστροφή της άγριας ζωής. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι η ύπαρξη της άγριας πανίδας αποτελεί βασικό κομμάτι των οικοσυστημάτων μας και ότι χωρίς αυτή, ο πλανήτης μας κινδυνεύει.
Μην αγοράζετε ποτέ προϊόντα που μπορεί να προέρχονται από παράνομες δραστηριότητες, όπως γούνες, χαυλιόδοντες ή δέρματα άγριων ζώων. Η αλλαγή ξεκινάει από εμάς τους ίδιους – ας γίνουμε η φωνή εκείνων που δεν μπορούν να μιλήσουν για τον εαυτό τους και ας σταματήσουμε αυτή την εκμετάλλευση, πριν να είναι πολύ αργά.
- Οι φωτογραφίες είναι από καμπάνια ευαισθητοποίησης του ζωολογικού κήπου του Miami για τον τερματισμό της παράνομης διακίνησης άγριων ζώων.
