Το κάπνισμα ευθύνεται για τον θάνατο περίπου 8 εκατομμυρίων ανθρώπων ετησίως, εκ των οποίων 1,2 εκατομμύρια είναι μη καπνιστές που εκτίθενται στον καπνό. Πριν από λίγους μήνες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε επίσημα τον αντικαπνιστικό νόμο που προβλέπει την επέκταση της απαγόρευσης του καπνίσματος σε εξωτερικούς χώρους, με στόχο να μειώσει την έκθεση, ειδικά των παιδιών και των νέων, στο παθητικό κάπνισμα.
Μόνο στην Ευρώπη, κάθε χρόνο 70.000-80.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από ασθένειες που σχετίζονται με το παθητικό κάπνισμα. Επιπλέον, η έκθεση στον καπνό αυξάνει κατά 25%-30% τον κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου και ενδέχεται να αυξήσει τα περιστατικά εγκεφαλικών επεισοδίων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει την απαγόρευση του καπνίσματος και των θερμαινόμενων προϊόντων καπνού (ΘΠΚ) σε υπαίθριους χώρους όπου συγκεντρώνονται παιδιά, όπως παιδικές χαρές, λούνα παρκ, πισίνες, καθώς και σε εξωτερικούς χώρους κοντά σε εγκαταστάσεις υγείας, εκπαιδευτήρια, στάσεις και σταθμούς μέσων μαζικής μεταφοράς. Ήδη στην Ελλάδα υπάρχουν αντιδράσεις…
Κάπνισμα: Τι απαντούν οι ειδικοί στο «ένα τσιγάρο μία στο τόσο»;
Η Επιτροπή στρέφει την προσοχή της και στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, καθώς κερδίζουν ολοένα και περισσότερους νέους χρήστες, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν και προϊόντα χωρίς νικοτίνη. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), όλα τα προϊόντα καπνού, συμπεριλαμβανομένων των ΘΠΚ, είναι επιβλαβή. Παρά τις υποσχέσεις για μειωμένο κίνδυνο, δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα ΘΠΚ είναι λιγότερο επιβλαβή από τα παραδοσιακά τσιγάρα. Μάλιστα, περιέχουν χημικές ουσίες που δεν βρίσκονται στον καπνό των τσιγάρων και ενδέχεται να επηρεάζουν αρνητικά την υγεία.
Παράλληλα, η τοξικότητα των ηλεκτρονικών τσιγάρων παραμένει ασαφής, καθώς οι γνώσεις για τις μακροχρόνιες επιπτώσεις τους είναι περιορισμένες. Ο ΠΟΥ υπογραμμίζει ότι η χρήση οποιουδήποτε προϊόντος νικοτίνης, ειδικά από νέους και εγκύους, δεν είναι ασφαλής. Επιπλέον, το αερόλυμα που εισπνέουν οι χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων περιέχει τοξικές ουσίες, με το παθητικό κάπνισμα από αυτά να αποτελεί πιθανό κίνδυνο, ειδικά για ευάλωτες ομάδες.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου στοχεύει στη δημιουργία μιας «γενιάς χωρίς καπνό» έως το 2040, με λιγότερο από 5% του πληθυσμού να καπνίζει.
Το καθεστώς στην Ελλάδα για το κάπνισμα
Με τον Ν. 4633/2019, που αντικατέστησε προηγούμενη νομοθεσία, απαγορεύεται πλήρως το κάπνισμα στους χώρους εργασίας στην Ελλάδα. Η απαγόρευση περιλαμβάνει:
- Όλους τους κλειστούς δημόσιους ή ιδιωτικούς χώρους εργασίας.
- Καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος, εκτός από ανοιχτούς εξωτερικούς χώρους.
- Κλειστούς χώρους αναμονής, σταθμούς και μέσα μαζικής μεταφοράς.
- Αυτοκίνητα όπου επιβαίνουν παιδιά κάτω των 12 ετών.
Η μη συμμόρφωση επιφέρει πρόστιμα, που κυμαίνονται από 100€ για τον καπνιστή έως 500€ για τους υπεύθυνους διαχείρισης του χώρου, με τα πρόστιμα να διπλασιάζονται σε περίπτωση υποτροπής.
Πρώτο το Μιλάνο
Η ιταλική πρωτεύουσα της μόδας και της οικονομίας αποφάσισε να απαγορεύσει το κάπνισμα στους εξωτερικούς χώρους από την 1η Ιανουαρίου.
Σύμφωνα με τη «διάταξη για την ποιότητα του αέρα», που υιοθετήθηκε το 2020 από το Μιλάνο, «από την 1η Ιανουαρίου του 2025, η απαγόρευση καπνίσματος εκτείνεται σε όλους τους δημόσιους χώρους, μεταξύ αυτών και οι δρόμοι».
