Εορταστική ατμόσφαιρα, κλίμα αγάπης, πολλά χαμόγελα και δώρα, οικογενειακές στιγμές, φιλικές συγκεντρώσεις, ρεβεγιόν, λουκούλλεια γεύματα, λαμπερός στολισμός κι αστραφτερά ρούχα, εγκάρδιες ευχές, ζεστές αγκαλιές και διακοπές!
Όλα αυτά συμβαίνουν γύρω σου κι εσύ νιώθεις σαν να σε πλάκωσε το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ο Άγιος Βασίλης, ο σάκος και το έλκηθρο μαζί; Μη νιώθεις ενοχές, δεν είσαι ο Γκριντς κι ας “κριντζάρεις” με όλα τα παραπάνω… Μπορεί να συμβεί στον καθένα!
Οι γιορτές για τους περισσότερους μπορεί να είναι μια περίοδος γεμάτη χαρά και ενθουσιασμό, αλλά πολλοί, τόσο κατά τη διάρκειά τους όσο και μετά τη λήξη τους, νιώθουν ένα κύμα θλίψης να τους κατακλύζει. Είναι φυσιολογικό να αισθάνεται κανείς μια αίσθηση κενού ή μελαγχολίας κατά τη διάρκεια ή μετά από την ένταση και των γιορτινών ημερών. Τι ακριβώς όμως προκαλεί αυτά τα συναισθήματα και πώς μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε;
Τι είναι η μελαγχολία των γιορτών;
Η εμπορευματοποίηση των γιορτών και η εικόνα του «τέλειου» που συνήθως βλέπουμε δημοσιευμένη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης παρουσιάζουν μια «ιδανική» εικόνα γεμάτη αγάπη, δώρα, χαρούμενες οικογένειες, μεγαλοπρεπή δείπνα κ.ά.
Ασυναίσθητα μπορεί να κάνουμε σύγκριση με τη δική μας κατάσταση, που το πιθανότερο είναι να μην είναι τόσο άψογη και γιορτινή, με αποτέλεσμα να μας κάνει να αισθανόμαστε ανεπαρκείς μέσα στο γενικότερο εξιδανικευμένο κλίμα ευτυχίας. Η “επιτακτική” χαρά που νοιώθουμε ότι πρέπει να αισθανόμαστε κατά την εορταστική περίοδο μπορεί να μας δημιουργεί πίεση ή απογοήτευση. Επίσης, δεν αποκλείεται οι γιορτές να μας θυμίζουν την απώλεια κάποιου αγαπημένου ανθρώπου καθώς η έλλειψή του γίνεται ακόμα πιο έντονη αυτή την περίοδο.
Η μελαγχολία μετά τις γιορτές είναι μια προσωρινή κατάσταση χαμηλής διάθεσης που εμφανίζεται μετά την ολοκλήρωση της εορταστικής περιόδου. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε άγχος, υπερβολικές προσδοκίες ή συναισθηματικές αναμνήσεις που συνδέονται με τις γιορτές. Η ξαφνική μετάβαση από τις γιορτινές συγκεντρώσεις, την ξεγνοιασιά και τις διακοπές από τη ρουτίνα της εργασίας και των καθημερινών υποχρεώσεων, μπορεί να επιφέρει αισθήματα θλίψης ή ακόμα και άγχους. Μια έρευνα έδειξε ότι το 64% των ανθρώπων βιώνουν αυτή τη μορφή μελαγχολίας.
Η Gina Moffa, ψυχοθεραπεύτρια στη Νέα Υόρκη, περιγράφει τη μελαγχολία αυτή ως ένα σύνολο συναισθημάτων που εμφανίζονται μετά το συναισθηματικό “κυκλώνα” των γιορτών. Η διαταραχή στον ύπνο, η χαμηλή ενέργεια και η δυσκολία συγκέντρωσης είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά αυτής της κατάστασης.
Άλλες, πιο πρακτικές, αιτίες της μελαγχολίας μετά τις γιορτές
Ορισμένοι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν σε μελαγχολία είναι:
- Αλλαγές στη ρουτίνα: Κατά τη διάρκεια των γιορτών, η καθημερινότητά μας αλλάζει δραστικά. Τρώμε περισσότερο, πίνουμε αλκοόλ και κοιμόμαστε διαφορετικές ώρες από ό,τι συνήθως. Αυτές οι αλλαγές, αν και αρχικά μπορεί να μας φέρνουν το αίσθημα της ευφορίας, εντέλει μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά τη διάθεσή μας.
- Κατανάλωση αλκοόλ και υπερφαγία: Το αλκοόλ έχει συσχετιστεί με αυξημένα συμπτώματα κατάθλιψης, ενώ η υπερκατανάλωση τροφής μπορεί να μας αφήσει με μια αίσθηση βάρους και χαμηλής ενέργειας. Μελέτες έχουν δείξει ότι η κακή διατροφή μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση.
- Οικονομικό άγχος: Τα έξοδα για δώρα, ταξίδια και κοινωνικές εκδηλώσεις μπορούν να προσθέσουν οικονομικό βάρος, ενισχύοντας το άγχος.
- Κοινωνική πίεση: Οι πολλαπλές προσκλήσεις και οι κοινωνικές υποχρεώσεις μπορεί να μας αφήσουν εξουθενωμένους σωματικά ή ψυχικά.
Πώς να αντιμετωπίσετε τη μελαγχολία
Υπάρχουν πολλοί τρόποι να μειώσετε τη θλίψη και να βελτιώσετε τη διάθεσή σας: - Να θέσετε νέους στόχους: Ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι αισθάνονται μελαγχολία είναι η απουσία στόχων μετά τις γιορτές. Δημιουργήστε νέους στόχους για τον Ιανουάριο, είτε πρόκειται για μια νέα δραστηριότητα είτε για ένα προσωπικό έργο.
- Φροντίστε το σώμα σας: Επιστροφή σε υγιεινές συνήθειες, με ισορροπημένη διατροφή, άσκηση και επαρκή ύπνο. Έρευνες έχουν δείξει ότι η καλή διατροφή μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και τα επίπεδα ενέργειας.
- Διατηρήστε μια ρουτίνα: Προσπαθήστε να διατηρείτε σταθερές ώρες ύπνου και γευμάτων. Η σταθερότητα μπορεί να προσφέρει μια αίσθηση κανονικότητας.
- Μειώστε την αποδοχή σε προσκλήσεις: Μάθετε να λέτε “όχι” σε δραστηριότητες που σας κουράζουν ή δεν απολαμβάνετε.
Η σημασία της αποδοχής
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε ότι αυτά τα συναισθήματα είναι φυσιολογικά. Μπορείτε να τα αντιμετωπίσετε είτε αυξάνοντας τη φυσική δραστηριότητα, είτε αφιερώνοντας χρόνο στη γενικότερη φροντίδα του εαυτού σας. Οι γιορτές μπορεί να τελειώνουν, αλλά η φροντίδα του εαυτού μας συνεχίζεται. Ας αξιοποιήσουμε αυτή την περίοδο για ανανέωση και θέσπιση νέων στόχων, ώστε να ξεκινήσουμε τη νέα χρονιά με θετική διάθεση και όραμα.
