Κάθε χρόνο τέτοια εποχή οι διαμαρτυρίες των vegan οργανώσεων ενόψει του σουβλίσματος του αρνιού γίνονται είδηση στα ΜΜΕ και συνήθως καταδικάζονται ως «γραφικές». Αξίζει όμως να σταθούμε στην ουσία όσων υποστηρίζουν οι ίδιοι οι vegan με τα κείμενά τους και όχι μόνο στον επικοινωνιακό και ενδεχομένως άστοχο χαρακτήρα μεμονωμένων δράσεων.
Υπάρχουν άτομα που πραγματικά νιώθουν θλίψη και αηδία μπροστά στην εικόνα του φαγητού το Πάσχα. Πίσω από αυτό το συναίσθημα υπάρχουν σκέψεις για τις πρακτικές που χρησιμοποιούν οι κτηνοτροφικές μονάδες πάνω στα ζώα, για το αποτύπωμα στο φυσικό περιβάλλον αλλά και για την έλλειψη ενσυναίσθησης.
Κάθε χρόνο οι διαμαρτυρίες vegan ατόμων μπροστά σε κρεοπωλεία και σουπερμάρκετ πριν από το Πάσχα ή την Τσικνοπέμπτη γίνονται αμέσως είδηση. Τι υποστηρίζουν τελικά οι συγκεκριμένες οργανώσεις;
«Να σταματήσει το βάρβαρο έθιμο του σουβλίσματος του αρνιού» ζητούν σχεδόν κάθε χρόνο οι vegan ακτιβιστές. Σύμφωνα με κείμενο στη σελίδα της οργάνωσης Vegan Life η οποία διοργανώνει διαμαρτυρία στο Σύνταγμα: «Κάθε χρόνο την περίοδο του Πάσχα σφάζονται περισσότερα από 2 εκατομμύρια αρνάκια και κατσικάκια μόνο για μία μέρα εορτασμού. Τα ζώα εκτρέφονται σε άσχημες συνθήκες και στη συνέχεια σφάζονται για να καταναλωθούν στο τραπέζι του Πάσχα. Τα μωρά αρνάκια και κατσικάκια αποχωρίζονται από τις μαμάδες τους με βίαιο τρόπο προκειμένου να θανατωθούν». Η οργάνωση υποστηρίζει ότι το συγκεκριμένο έθιμο έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο, τον πόνο και την εκμετάλλευση και ζητάει να το σκεφτούμε, να το αμφισβητήσουμε και να το απορρίψουμε συλλογικά. Οι διαμαρτυρόμενοι μιλούν για μια κοινωνία αλληλοσυνδεδεμένων όντων όπου κάθε ον είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο και έχει τη δική του αξία.
Ακόμη κι αν τα παραπάνω επιχειρήματα δεν είναι αρκετά πειστικά για όσους απολαμβάνουν το φαγητό το Πάσχα και δεν έχουν σκοπό να σταματήσουν να καταναλώνουν κρέας, έχει αξία να σκεφτούμε το θέμα από διαφορετικές πλευρές.

Πιο καθαρός αέρας, περισσότερο νερό
Τα οφέλη που προκύπτουν από τη vegan διατροφή τόσο για το περιβάλλον όσο και για τα ίδια τα άτομα δεν αμφισβητούνται από επιστημονικές μελέτες. Είναι αποδεδειγμένο ότι η vegan διατροφή μειώνει την περιβαλλοντική ρύπανση και ότι μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής με πολλούς διαφορετικούς τρόπους.
Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα που παράγουν οι αγελάδες είναι εξαιρετικά βλαπτικές. Η αμμωνία και το μεθάνιο είναι κάποια από τα επιπλέον βλαβερά αέρια που συμβάλλουν στον σχηματισμό αερολυμάτων, στην όξινη βροχή και την εναπόθεση αζώτου. Η κτηνοτροφία είναι υπεύθυνη για αρκετούς πρόωρους θανάτους που συνδέονται με την εξωτερική ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο οικονομολόγος Toon Vandyck και ο Marco Springmann, ερευνητής στον τομέα της υγείας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δημιούργησαν επιστημονικά μοντέλα για τα οφέλη που θα καταγράφονταν στην ατμόσφαιρα αν περισσότεροι άνθρωποι μείωναν την κατανάλωση ζωικών προϊόντων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι σχετιζόμενες με τα τρόφιμα εκπομπές αερίων θα μειώνονταν κατά 60%. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα έρευνας που δημοσιεύτηκε στο «Nature Food» οι χορτοφάγοι ευθύνονται μόλις για το 30% του διατροφικού περιβαλλοντικού αντίκτυπου των ατόμων που καταναλώνουν πολύ κρέας.
Φυσικά δεν χρειάζεται όλος ο κόσμος να γίνει βίγκαν για να δρέψει τα οφέλη μιας τέτοιας διατροφής. Ο έλεγχος της συχνότητας κατανάλωσης κρέατος και του μεγέθους των μερίδων είναι παράγοντας κομβικής σημασίας. Η συμμόρφωση στις διατροφικές συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας θα μείωνε σε σημαντικό ποσοστό τις εκπομπές ρύπων αν οι κοινωνίες απέφευγαν σε μεγαλύτερο βαθμό ζωικά προϊόντα και επεξεργασμένες τροφές.
Λύσεις για τη μείωση των προβλημάτων από την κτηνοτροφική βιομηχανία υπάρχουν. Αυτό που λείπει είναι μάλλον η διάθεση να εφαρμοστούν.
Υγιεινές και πολύχρωμες συνταγές
Το να είναι κανείς vegan δεν σημαίνει ότι δεν απολαμβάνει το φαγητό. Όσο άβολα κι αν μπορεί να αισθάνεται κανείς σε ένα κλασικό οικογενειακό τραπέζι το Πάσχα, οι εναλλακτικές προτάσεις ευτυχώς είναι αρκετές. Τα τελευταία χρόνια οι βίγκαν συνταγές για κάθε περίσταση έχουν γίνει πιο πλούσιες, πιο ευφάνταστες και πιο απολαυστικές από ποτέ. Με μια μικρή έρευνα στα κοινωνικά δίκτυα ανακαλύψαμε συνταγή για κοκορέτσι από μανιτάρια, για τζατζίκι με βάση το αβοκάντο, για μαγειρίτσα με μανιτάρια και κινόα αλλά και για κοντοσούβλι με πλευρώτους, πιπεριές και μπαχαρικά. Η βίγκαν διατροφή μπορεί να είναι και νόστιμη και απολαυστική. Υπάρχουν διαθέσιμες συνταγές αλμυρές και γλυκές, οι οποίες ξεκινούν από παγωτά και πάστες και φτάνουν στα σουβλάκια, τα χοτ ντογκ και τα μπέργκερ.
Πλέον η ορατότητα για τη βίγκαν φιλοσοφία είναι μεγαλύτερη από ποτέ και σε αυτό έχουν συμβάλει σημαντικά τα κοινωνικά δίκτυα με τις δεκάδες εναλλακτικές συνταγές και οπτικές που προτείνουν, αλλά και τα φεστιβάλ που διοργανώνονται κάθε χρόνο, όπως το Vegan Life Festival. Εκτός από τη διατροφή, με δράσεις και συζητήσεις το φεστιβάλ ανοίγει και πολλά άλλα ζητήματα σε σχέση με την ηθική και την προστασία του ανθρώπου, των ζώων και του περιβάλλοντος. Το #Veganuary, που υπάρχει και στην Ελλάδα, αποτελεί κομμάτι ενός διεθνούς κινήματος και κάθε Ιανουάριο βοηθάει τους ανθρώπους να προσεγγίσουν έναν χορτοφαγικό τρόπο ζωής. Ακόμη και στην τέχνη έχει ανοίξει η σχετική συζήτηση για τη διατροφή. Στην παράσταση Είμαι (Ακόμα) Βίγκαν ο stand-up comedian Μιχάλης Σεβαστέρης μιλάει για τον βιγκανισμό με αστεία εμπνευσμένα από τη ζωή και τις δικές του εμπειρίες.
Τελικά ίσως η επιλογή να είναι κανείς βίγκαν δεν προκύπτει από κάποια θεωρία συνωμοσίας ούτε από μια περαστική μόδα της εποχής, αλλά από συνειδητή απόφαση, από την έμπρακτη εφαρμογή της ιδέας ότι δεν πρέπει να κακοποιούμε και να εκμεταλλευόμαστε τα ζώα. Το δικαίωμα στη ζωή, τη συμπερίληψη και τη διαφορετικότητα αποτελεί ανοιχτό διακύβευμα για το μέλλον.