Η Παγκόσμια Ημέρα Αδέσποτων Ζώων καθιερώθηκε με πρωτοβουλία των ολλανδικών φιλοζωικών οργανώσεων στις 4 Απριλίου του 2010 προκειμένου να ευαισθητοποιήσει τη διεθνή κοινότητα σχετικά με την τύχη των 600 εκατομμυρίων ακηδεμόνευτων ζώων που υπολογίζεται ότι διαβιούν υπό άθλιες συνθήκες στον πλανήτη μας. Οι φιλοζωικές οργανώσεις καλούν τον καθένα μας να υιοθετήσει ένα ζώο ή να συνδράμει προγράμματα και καμπάνιες για την προστασία τους.
Για να εξηγήσουμε στα παιδιά μας τι είναι τα αδέσποτα ζώα (το γλωσσικά ορθότερο επίθετο, που ελάχιστοι χρησιμοποιούν ακόμη, είναι «ακηδεμόνευτα»∙ κηδεμόνα θέλουμε να έχουν τα ζώα, όχι δεσπότη – αφεντικό), γιατί μας ενδιαφέρουν και πώς μπορούμε να τα βοηθήσουμε σας παρουσιάζουμε δέκα εικονογραφημένα βιβλία που θα μας δώσουν την ευκαιρία να συζητήσουμε, να προβληματιστούμε και –γιατί όχι;– να υιοθετήσουμε ένα σκυλάκι ή γατάκι που ζει στον δρόμο. Άλλωστε είναι γνωστό πόσο ωφέλιμη για την κοινωνικοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών έχει αποδειχθεί μέσω μελετών η συμβίωσή τους με ένα ή περισσότερα ζώα συντροφιάς.
Το Σοφάκι και ο Ντο, Κατρίνα Τσάνταλη, Εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση: Κώστας Θεοχάρης, για παιδιά 3+
Το Σοφάκι, όπως τα περισσότερα παιδιά στην ηλικία του, θέλει κατοικίδιο, μα η μαμά της το αρνείται, εξηγώντας φυσικά την ευθύνη που αναλαμβάνει κανείς όταν βάζει ένα ζωάκι στη ζωή του. Το Σοφάκι κάνει μια ευχή και σαν φανταστικός φίλος εμφανίζεται σε ένα μαγικό όνειρο ο Ντο, το νεραϊδόσκυλο, ο οποίος με τις συμβουλές του θα μάθει στο Σοφάκι να αγαπάει, να σέβεται, να φροντίζει και να προσφέρει στα αδέσποτα ζωάκια, μέσα από απλές καθημερινές πράξεις. Το βιβλίο περιέχει αφήγηση του παραμυθιού από τη Μαρία Μπεκατώρου, σε μουσική Δημήτρη Κοντόπουλου!
Τα αδεσποτάκια της Μπαρτσελόνα, Στέργια Κάββαλου, Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση: Πετρούλα Κρίγκου, για παιδιά 5+
Τι κάνεις όταν εκεί που κοιμάσαι του καλού καιρού ξαφνικά ακούς –καλά, εντάξει, η μαμά σου ακούει πρώτη– μωρά γατάκια να κλαίνε έξω από το παράθυρό σου; Τι κάνεις αν δεν μπορείς να τα πάρεις στο σπίτι επειδή έχεις ψάρια στο ενυδρείο, μπαμπά με αλλεργία στις γάτες και ένα μωρό, την αδερφή σου; Ο Γιώργος με τη βοήθεια της οικογένειάς του, των συμμαθητών του, της καθηγήτριας των καλλιτεχνικών του και τόσων άλλων που αγαπάνε τα ζώα αναλαμβάνει να τους βρει το σωστό σπίτι. Βέβαια, υπάρχει πάντα και η μαμά γάτα, που είναι μεγάλη και πιο δύσκολο να υιοθετηθεί. Μια Μπαρτσελόνα, όμως, δύσκολα μένει στα αζήτητα. Μια ιστορία με πρωταγωνιστές όχι μόνο τα αδέσποτα, αλλά και όσους κάνουν ό,τι μπορούν για να τα βοηθήσουν να βρουν μια ζεστή αγκαλιά.
Από μέσα μου, Θοδωρής Παπαϊωάννου, Εκδόσεις Παπαδόπουλος, εικονογράφηση Κωνσταντίνος Γεωργαντάς, για παιδιά 5+
Ποιος διέκοψε το γεύμα της Τίγρης, μιας αδέσποτης γατούλας; Πού τη μετέφερε η παρέα των παιδιών; Γιατί βάλθηκε να γρατζουνάει τα έπιπλα, να κρεμιέται από το φωτιστικό και να ξηλώνει μάλλινες μπλούζες και κάλτσες; Όλα θα μας τα πει στην απίθανη ιστορία της. Πρώτα από μέσα της και μετά… Αυτό που ξεχωρίζουμε στο βιβλίο αυτό είναι ότι η Τίγρη, με τη γατίσια ανεξαρτησία της, όσο κι αν αγάπησε το να ζει χορτασμένη, ασφαλής και αγαπημένη σε ένα ζεστό σπίτι, δεν ξέχασε ποτέ τον δρόμο όπου έδρασε μη δεσποζόμενη. Και πού και πού έβρισκε ένα παραθυράκι και επέστρεφε – για λίγο.
Μη και μη και ο Φιλαράκος, Μελίνα Καρακώστα, Εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση: Χρύσα Λαμπρακοπούλου, για παιδιά 5+
Ο Άγγελος έμενε στον έκτο όροφο μιας πολυκατοικίας μαζί με τους γονείς του. Η μαμά του για να του δείξει πόσο τον αγαπάει του απαγόρευε ένα σωρό πράγματα για να τον προστατεύσει. Όμως τον έπνιγε με τα τόσα «μη» και τα «πρόσεχε» που του έλεγε. Κάποιες φορές τα «μη» και «μη» δεν μας σταματούν όταν θέλουμε πολύ κάτι. Έτσι συνέβη και με τον Άγγελο. Όταν γνώρισε στην πιλοτή της πολυκατοικίας τον Φιλαράκο, ένα χαριτωμένο αδέσποτο κουτάβι, του έφτιαξε ένα πρόχειρο σπιτάκι και άρχισε να τον φροντίζει και να παίζει μαζί του. Η μαμά του, φυσικά, ούτε που ήθελε να ακούσει κουβέντα για τον σκυλάκο. «Μη, μη, αγόρι μου» του φώναξε. «Άσε κάτω το ζώο!». Αλλά ο Άγγελος τον ήθελε τόσο πολύ που τελικά κατάφερε να την πείσει. Η μαμά κατάλαβε κι έτσι ο Φιλαράκος έγινε μέλος της οικογένειας.
Ο Μούργος, Κολά Γκουτμάν, Εκδόσεις Μίνωας, εικονογράφηση: Μαρκ Μπουταβάν, μετάφραση: Εύη Γεροκώστα, για παιδιά 6+
Τον λένε Μούργο. Μυρίζει σαν άπλυτη κάλτσα, είναι γεμάτος ψύλλους και δεν μπορεί να ξεχωρίσει το αριστερό από το δεξί. Ωστόσο κάτω από το τρίχωμά του, το οποίο μοιάζει με τριμμένη μοκέτα, κρύβεται ένα γλυκό και τρυφερό πλάσμα. Θα καταφέρει ο Μούργος να βρει το αφεντικό των ονείρων του; Μια ξεκαρδιστική σειρά βιβλίων (στην Ελλάδα κυκλοφορούν ήδη έντεκα τόμοι) με ήρωα έναν καλοκάγαθο αδέσποτο σκύλο που αποδεικνύεται χίλιες φορές καλύτερος από τους ανθρώπους που συναντά στον δρόμο του…
Ο μικρός νυχτόγατος, Σόνια Ντανόφσκι, Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη, μετάφραση: Εύη Γεροκώστα, για παιδιά 6+
Ο μικρός Αντώνης αποφασίζει να χαρίσει όλα τα χνουδωτά ζωάκια του, ακόμη και τον αγαπημένο του γάτο, για να μαζέψει χρήματα για τα αδέσποτα ζώα. Η μαμά του είναι πολύ περήφανη για κείνον. Όμως ο Αντώνης νιώθει ότι του λείπουν τα παιχνίδια του. Τότε εκείνη του χαρίζει τον δικό της παλιό χνουδωτό γατούλη, τον Πάκο. Ο Αντώνης τον φροντίζει με μεγάλη αφοσίωση και η μαμά του του κάνει ένα δώρο που δεν φανταζόταν ποτέ… Μια βαθιά τρυφερή ιστορία, που θα συγκινήσει ιδιαίτερα τους λάτρεις των ζώων. Μια ιστορία για την ανιδιοτελή προσφορά, για τη χαρά της αλληλεγγύης, για την αγάπη μας προς τα ζώα που μας κάνει καλύτερους ανθρώπους.
Ο αδέσποτος Κώστας, Μάκης Τσίτας, Εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση: Αιμιλία Κονταίου, για παιδιά 7+
Ο Φοξ, ο μπαμπάς του και η μαμά του –μια οικογένεια σκύλων– έχουν για κατοικίδιο έναν άνθρωπο, τον μικρό Κώστα. Τον αγαπούν και τον φροντίζουν σαν παιδί τους, όταν όμως έρθει η ώρα να φύγουν για τις διακοπές τους θα τον παρατήσουν πολύ μακριά απ’ το σπίτι… Και τότε ο Κώστας θα γίνει αδέσποτος και θα περιπλανηθεί, χαμένος και φοβισμένος, στην αφιλόξενη και σκοτεινή πόλη, αντιμέτωπος με πολλούς κινδύνους. Πρόκειται για πολύ περίεργη ιστορία. Ή μήπως όχι; Ένα πρωτότυπο και απολαυστικό βιβλίο με θέμα τη φιλοζωία.
Βύρων – Ένας αδέσποτος σκύλος χωρίς τον άνθρωπό του, Χρύσα Ξουραφά, Εκδόσεις Σοκόλη, εικονογράφηση: Χαρά Γιασεμάκη, πρόλογος: Εριέττα Κούρκουλου Λάτση, για παιδιά 8+
Το βιβλίο είναι μια προσπάθεια της φιλοζωικής οργάνωσης Save a Greek Stray, με δικά της απλά λόγια, αυτά που ακούει κάθε μέρα στις γειτονιές της Αθήνας, εκεί όπου μαζεύει και περιθάλπει αδέσποτα ζώα, εκεί όπου βρήκε και τον Βύρωνα, να κάνει σύμμαχό της τα παιδιά στον αγώνα για την προστασία των ζώων.
Ο Βύρων είναι ένα πανέμορφο golden retriever που αγοράστηκε από ένα παράνομο εκτροφείο, έγινε δώρο σε ένα παιδί και του έμαθε την πιο πολύτιμη αγάπη από όλες, τη σίγουρη, αυτή που υπάρχει για πάντα. Στη συνέχεια, όμως, εγκαταλείφθηκε από τον πατέρα του μικρού παιδιού αδέσποτος στους δρόμους. Εκεί γνώρισε κι έκανε φίλους τον Σουβλάκη και άλλους εγκαταλειμμένους σκύλους, γνώρισε την πείνα, τη δίψα και το κρύο. Θα καταφέρει ο Βύρων να επιβιώσει και να βρει τον άνθρωπό του; Οι τρεις κοπέλες από τη φιλοζωική οργάνωση Save a Greek Stray γίνονται βοηθοί του και μαζί τους καλούν όλα τα παιδιά. Το σίγουρο είναι ότι ο Βύρων, όπως κάθε σκυλί, παρά τα όσα πέρασε, ποτέ δεν έχασε την πίστη του στους ανθρώπους. Κάποιοι τον πέταξαν. Κάποιοι όμως τον βοηθούν. Όλα τα έσοδα από την πώληση του βιβλίου θα διατεθούν για την υλοποίηση του εκπαιδευτικού προγράμματος της SGS σε δημόσια σχολεία και του προγράμματός της με σκύλους θεραπείας για παιδιά με νεοπλασματικές ασθένειες.
Ο Μίλτος, Ξένια Καλογεροπούλου, Εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση: Φίλιππος Φωτιάδης, για παιδιά 8+
«Μήπως είδατε τον Μίλτο;». Ο Σωκράτης είναι ένας νεαρός άντρας, λίγο μίζερος, λίγο παράξενος, λίγο μαμάκιας, που ζει μόνος του, μέχρι που στη ζωή του εμφανίζεται ο Μίλτος (εκ του Μιλτιάδης, άλλωστε όλοι στην οικογένεια του Σωκράτη έχουν αρχαία ονόματα), ένα αδέσποτο σκυλί που τον επιλέγει για κηδεμόνα. Ο Σωκράτης μέχρι τότε δεν τα χώνευε τα ζώα, του φαίνονταν κάπως… «λίγο ζώα», όπως λέει χαρακτηριστικά. Αλλά στη ζωή συμβαίνουν παράξενα πράγματα και χωρίς καλά καλά να το καταλάβει υιοθετεί τον Μίλτο και βλέπει την καθημερινότητά του να αλλάζει ριζικά χάρη στη δυνατή φιλία που γεννιέται μεταξύ τους. Όταν ξαφνικά ο Μίλτος χάνεται ο Σωκράτης αισθάνεται κι αυτός χαμένος. Προσπαθεί να υποθέσει τι του συνέβη, αν βρήκε τον παλιό του ιδιοκτήτη –πιθανότατα έναν παράξενο Εγγλέζο που κάποτε τον είχε αποκαλέσει Τζακ–, απορεί με τον εαυτό του που αναζητά τόσο το σκυλί του και μας βάζει κι εμάς, μικρούς και μεγάλους αναγνώστες, να τον ψάξουμε μαζί του. Μέχρι που συναντά τον Αρίστο… Όχι πως σταματά την αναζήτηση του Μίλτου, αλλά έχει και πάλι μια παρέα. Ένα τρυφερό διηλικιακό παραμύθι για τη φιλοζωία και τη σχέση ανθρώπου και ζώων με πολύ χιούμορ, συχνά πικρό, μα κυρίως με πολλή αγάπη.
Ένα αγόρι που το έλεγαν…, Φιλιώ Λαζανά, Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση: Ρένια Μεταλληνού, για παιδιά 9+
Ο πρωταγωνιστής μας είναι ένα γλυκύτατο πλάσμα με ταλέντο στην μπάλα, μεγάλη όρεξη και μάλλον ασθενή μνήμη. Δυστυχώς, μέχρι τώρα δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει δικό του όνομα ούτε δική του οικογένεια. Είναι ορφανό και έχει απλώς ένα δικό του νούμερο, το 21, στο ίδρυμα όπου κατοικεί. Εκεί περνάει καλά, έχει φίλους, φροντίδα, φαγητό. Επειδή όμως δεν είναι τύπος που το βάζει εύκολα κάτω, ξεκινά μια μοναδική περιπέτεια για να βρει όλα αυτά που του λείπουν, δηλαδή μια οικογένεια. Γνωρίζει καλά ότι όσο μεγαλώνει μικραίνουν οι πιθανότητες να υιοθετηθεί και το παίρνει επάνω του. Όπως συμβαίνει με όλες τις περιπέτειες, τίποτε δεν κυλάει εύκολα… Θα περιπλανηθεί, θα υποστεί bullying, θα σώσει μια γυναίκα από θάνατο, θα φοβηθεί, θα πεινάσει, θα μετανιώσει που το έσκασε. Ευτυχώς θα επιστρέψει με ασφάλεια στο ίδρυμα. Έπειτα θα υιοθετηθεί από μια εντελώς ακατάλληλη οικογένεια. Όμως θα καταφέρει να γλιτώσει έγκαιρα. Κι εκεί που νομίζει ότι θα μείνει μια ζωή στο ίδρυμα, χωρίς σπίτι και όνομα, χωρίς γονείς και αδέλφια να τον αγαπούν, όλα αλλάζουν! Μια συγκινητική ιστορία για όλους εκείνους, με όνομα ή χωρίς, που ξέρουν να αγαπούν χωρίς αντάλλαγμα. Με πανέξυπνες ζωγραφιές που εξυπηρετούν την πρωτότυπη αφήγηση και το ανατρεπτικό τέλος.
Τέλος, προτείνουμε σε μικρούς και μεγάλους να αναζητήσουν όλα τα βιβλία φιλοζωίας της βραβευμένης εκπαιδευτικού Κατερίνας Παπαποστόλου, διευθύντριας του δημοτικού σχολείου Νησίου Ημαθίας. Η Κατερίνα έχει δημιουργήσει την AMKE Ζω.Ε.Σ., που μεταδίδει το όραμά της για τη στήριξη, την προστασία, τη θεραπεία και την υιοθεσία των αδέσποτων ζώων –στην ιστοσελίδα της πωλούνται τα παιδικά βιβλία της. Οι Ζω.Ε.Σ. έχουν βραβευτεί πέντε φορές για το εθελοντικό τους έργο και έχουν εκπαιδεύσει μέχρι σήμερα πανελλαδικά περισσότερους από 450.000 μαθητές σε περισσότερα από 650 σχολεία.
