Παιδί

Junior «fight club»: Τι κάνουμε όταν το παιδί μας γίνεται βίαιο;

Ποιος γονιός δεν έχει βρεθεί στη σούπερ άβολη θέση να διαχειριστεί βίαιο περιστατικό με θύτη ή θύμα το παιδί του; Και γιατί συμβαίνουν τέτοια επεισόδια; Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από αυτά; Πώς τα προλαμβάνουμε για να μη γίνουν συνήθεια, πώς τα αντιμετωπίζουμε την ώρα που συμβαίνουν και πώς αντιδρούμε απέναντι σε άλλα παιδιά που επιτίθενται στο δικό μας;

Ορίστε οκτώ απλές συμβουλές για να πάψει το παιδί σας να χτυπά άλλα παιδιά.

1. Αναζητήστε τυχόν μοτίβα πίσω από επιθετικά περιστατικά

Το να μάθετε πότε και γιατί το παιδί σας χτυπά ένα άλλο παιδί θα σας βοηθήσει να εντοπίσετε και καλύτερους τρόπους για να το αποτρέψετε και να το αντιμετωπίσετε. Γενικά, τα μικρά παιδιά «εκρήγνυνται» επειδή έχουν συναισθήματα που δεν μπορούν ακόμη να εκφράσουν ή καν να κατανοήσουν κι αυτό μπορεί να τους προκαλέσει οργή. Τα νήπια είναι ιδιαιτέρως επιρρεπή. Θυμηθείτε όμως ότι αναζητούμε εξηγήσεις κι όχι δικαιολογίες…

2. Σκεφτείτε εάν σημαντικές αλλαγές στη ζωή τους μπορεί να επηρεάζουν τη συμπεριφορά τους

Μπορεί να συμβαίνει κάτι στη ζωή τους γενικά που τους έχει προκαλέσει αναστάτωση. Ο ερχομός ενός νέου μωρού, ένα διαζύγιο ή η επιστροφή ενός γονέα στη δουλειά μπορεί να ενισχύσει στα μικρά παιδιά – νήπια και προσχολικής ηλικίας – τη λαχτάρα της προσοχής. Το να χτυπήσει ένα άλλο παιδί μπορεί να είναι ένας τρόπος για να σας κάνει να του δώσετε περισσότερη σημασία.

3. Παρατηρήστε εάν η επιθετικότητα εμφανίζεται όταν είναι ιδιαίτερα κουρασμένα, πεινασμένα ή φοβισμένα

Εάν για παράδειγμα το μικρό σας νιώθει άβολα σε ένα ταραχώδες περιβάλλον παιδικής ομάδας ή παιδικού σταθμού, το να χτυπήσει ένα άλλο παιδί θα μπορούσε να είναι ένας τρόπος έκφρασης. Τα παιδιά που δυσκολεύονται να μοιραστούν παιχνίδια ή να συμμετέχουν σε ομαδικά projects μπορεί επίσης να «ξεφύγουν».

4. Αντιμετωπίστε τυχόν υποκείμενες αιτίες και αφορμές που εντοπίζετε

Εάν υπάρχει ένα συνεχές ζήτημα που πιστεύετε ότι βρίσκεται πίσω από την επιθετική συμπεριφορά, δείτε τρόπους με τους οποίους μπορείτε πρακτικά να το αντιμετωπίσετε. Εάν είναι καταβεβλημένα στο νηπιαγωγείο ή δυσκολεύονται να συμμετέχουν, συνεργαστείτε με το προσωπικό για να βρείτε τρόπους που θα τα βοηθήσουν να νιώσουν πιο άνετα. Δοκιμάστε το παιχνίδι ρόλων με τη σειρά, για παράδειγμα. Για όσα προσπαθούν να κερδίσουν την προσοχή, φροντίστε να τους αφιερώνετε λίγο παραπάνω χρόνο κάθε μέρα, με μια αγκαλιά, λίγη κουβέντα, ένα παραμύθι…

5. Να είστε έτοιμοι με συγκεκριμένη αντίδραση και σε συνεννόηση με όποιον άλλο φροντιστή

Είναι ό,τι καλύτερο να είστε στρατηγικά έτοιμοι. Εάν βρεθείτε απροετοίμαστοι, αναζητώντας τρόπο διαχείρισης του παιδιού σας, την ώρα που συμβαίνει το περιστατικό, το μόνο που θα πετύχετε είναι να αγχωθείτε και να μην επιλέξετε την καλύτερη λύση.

Να έχετε πάντα στο μυαλό σας μια απάντηση στο ενδεχόμενο «αν χτυπήσει το παιδί μου κάποιο άλλο, θα κάνω αυτό». Φροντίστε, όποιοι άλλοι ασχολούνται με τη φροντίδα του παιδιού σας – μπέιμπι σίτερ, παππούδες και γιαγιάδες – να προσεγγίζουν ανάλογα περιστατικά με τον ίδιο τρόπο. Τα μικρά παιδιά πρέπει να ξέρουν ότι υπάρχει ενιαίο μέτωπο απέναντι σε επιθετικές συμπεριφορές.  

6. Να υπάρχουν σαφείς και άμεσες συνέπειες

Η καθυστέρηση της αντίδρασής σας έως ότου επιστρέψετε στο σπίτι μετά το βίαιο επεισόδιο, δε θα βοηθήσει το μικρό παιδί να συνδέσει την άσχημη πράξη του με τις συνέπειες. Πρέπει να αναλάβετε δράση εκείνη τη στιγμή. Όταν συμβεί ένα περιστατικό, κατεβείτε στο ύψος του παιδιού σας ώστε τα μάτια σας να είναι ευθεία απέναντι και δηλώστε πολύ σταθερά ότι δεν επιτρέπεται αυτό που έκανε και πρέπει να ζητήσει συγγνώμη από το «θύμα» του. Στη συνέχεια, το απομακρύνετέ ήρεμα από την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί για κάποιο χρονικό διάστημα. Προσέξτε να μην τους δίνετε πολλή προσοχή, αν έχετε διαπιστώσει ότι είναι επιθετικά, επιδιώκοντας να κερδίσουν χρόνο μαζί σας. Συχνά κάτι τέτοιο φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα γιατί το παιδί νιώθει ότι έτσι πετυχαίνει τον σκοπό του.

7. Μην χτυπάτε το παιδί σας για να του δείξετε πώς είναι και μη γελάτε ποτέ!

Πιθανότατα θα το μπερδέψει και μπορεί ακόμη και να του δώσει την εντύπωση ότι όταν είμαστε ενοχλημένοι με κάποιον, η σωματική επιθετικότητα είναι ο σωστός τρόπος δράσης.

8. Εάν γνωρίζετε ότι το παιδί σας είναι επιρρεπές στην επιθετικότητα, έχετε λίγο παραπάνω τον νου σας όταν βρίσκεται με άλλα παιδιά

Είναι δίκαιο και για εκείνα να είμαστε έτοιμοι να επέμβουμε σε περίπτωση που παρουσιαστούν προβλήματα και θα το εκτιμήσουν και οι άλλοι γονείς, επιδεικνύοντας μεγαλύτερη επιείκεια εφόσον δεν αποφευχθεί το κακό σενάριο.


Τέλος, εάν ανησυχείτε για τη συμπεριφορά του παιδιού σας, μιλήστε με κάποιον ειδικό, δεν είναι κακό…

Blurry shadows of three boys friends walking together

Στη θέση του θύματος

Εάν ο γονέας του παιδιού που είναι επιθετικό, δεν παρεμβαίνει να εκτονώσει την κατάσταση, μπορείτε εσείς. Ρωτήστε το παιδί σας αν είναι καλά και πείτε ήρεμα στο άλλο παιδί ότι φαίνεται πώς πλήγωσε και στεναχώρησε το δικό σας. Η ανάληψη δράσης από εσάς, ίσως παρακινήσει τον δάσκαλο, τη μπέιμπι σίτερ, τον παππού ή τον άλλο γονέα να κάνουν ή να πουν κάτι. Η ήρεμη απάντησή σας καθησυχάζει επίσης το παιδί σας ότι όλα είναι υπό έλεγχο.

Όπως και να’χει, το παν είναι η ψυχραιμία και η αυτοσυγκράτηση…

Αν τώρα υπάρξει επόμενη φορά, το ζήτημα γίνεται περισσότερο δομικό πρόβλημα. Κάθε παιδί στην τάξη, στην παιδική χαρά, στο πάρτι αξίζει να αισθάνεται ασφαλές και η επαναλαμβανόμενη επιθετική συμπεριφορά που δεν αντιμετωπίζεται σωστά από τους ενήλικες παρεμβαίνει σε αυτό το αίσθημα ασφάλειας. Έτσι, αν το γνωστό παιδάκι πληγώσει ξανά το δικό σας, ακολουθήστε την πιο πάνω στρατηγική και προχωρήστε σε δύο επιπλέον βήματα:  

  • Μιλήστε διακριτικά με τον δάσκαλο ή τον φροντιστή και εκφράστε τις ανησυχίες σας.
  • Δηλώστε με ηρεμία τα όρια σας. Το προσωπικό και το πρόγραμμα πρέπει να θέτουν όρια με την άλλη οικογένεια, συμπεριλαμβανομένων σαφών προσδοκιών ότι δεν επιτρέπεται η επιθετική συμπεριφορά κατά τη διάρκεια του σχολείου, του παιχνιδιού, της συνύπαρξης.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι όλοι θα είμαστε σε θέση να προστατεύσουμε τα παιδιά μας, σωματικά και συναισθηματικά. Εξίσου σίγουρο είναι ότι όσο καλύτερα το χειριζόμαστε, τόσο καλύτερα προστατεύονται.

Θα μπορούσα να αυτοπροσδιοριστώ ως άλλη μια «Μαίρη Παναγιωταρά, μια εργαζόμενη μητέρα, μια καλή νοικοκυρά…», που μεταξύ μας, είναι ήδη πάρα πολύ, αλλά ως φύσει και θέσει ανήσυχο πνεύμα, δε μου αρκεί. Λατρεύω τα παιδιά μου, το σινεμά, το θέατρο, τη φύση, τα ταξίδια και σίγουρα δε θέλω να ζω για να δουλεύω, αλλά να δουλεύω για να ζω. Έτσι, επέλεξα να κάνω κάτι που προσφέρει - μαζί με την κούραση και το άγχος - μπόλικο πάθος, μικρές ανεκτίμητες στιγμές και καθόλου πλήξη: Να γράφω για να ενημερώνω. Γιατί, στην αναζήτηση της πληροφορίας, βοηθάω και μένα την ίδια. Άλλωστε, κανένας δε γεννήθηκε μαθουσάλας ούτε τέλειος γονιός. Ψάχνοντας, γινόμαστε καλύτεροι κι ακόμα καλύτεροι γινόμαστε, όταν μοιραζόμαστε τη γνώση. Πάμε λοιπόν, όχι όμως όπου βγει, αλλά εκεί όπου θέλουμε και μας πρέπει…
X