Το Σύνδρομο Χρόνιας Κόπωσης είναι μια περίπλοκη διαταραχή και συχνό φαινόμενο της σύγχρονης εποχής που μαστίζει ολοένα και περισσότερους ανθρώπους. Θα πρέπει να τονιστεί πως δεν αποτελέι νόσημα, αλλά μια σειρά συμπτωμάτων που μπορεί να μιμούνται άλλα νοσήματα. Τα συμπτώματα του συνδρόμου μπορεί να είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης και άλλων ιογενών λοιμώξεων. Συχνά λοιπόν συγχέεται με άλλες παθήσεις όπως ψυχοσωματικές νόσους, κατάθλιψη και υποχονδρία. Να σημειωθεί πως το ΣΧΚ θα μπορούσε να είναι η αιτία άλλων υποκείμενων παθήσεων όπως ειναι η κατάθλιψη, ο διαβήτης και τα προβλήματα θυρεοειδούς.
Η ανεξήγητη και συχνά ανίκανη κόπωση στο ΣΧΚ είναι διαφορετική από αυτή που προκαλείται από την κανονική έντονη συνεχιζόμενη προσπάθεια, δεν ανακουφίζεται σημαντικά από την ανάπαυση και δεν οφείλεται σε προηγούμενη ιατρική κατάσταση. Μελέτες έχουν επίσης δείξει μιτοχονδριακές ανωμαλίες στην κυτταρική παραγωγή ενέργειας. Η διάγνωση βασίζεται στα συμπτώματα του ατόμου, επειδή δεν υπάρχει διαθέσιμη επιβεβαιωμένη διαγνωστική εξέταση.
Τέτοια συμπτώματα είναι ο μυϊκός και αρθρικός πόνος, η δυσκολία συγκέντρωσης- γνωστική δυσλειτουργία, η αδυναμία μνήμης, το άγχος, η απώλεια όρεξης, η κεφαλαλγία, η χαμηλή αρτηριακή πίεση, οι γαστρεντερικές διαταραχές (σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου), οι μυϊκοί σπασμοί, η νυχτερινή εφίδρωση, οι λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού, ζάλη κατά την μετακίνηση από την ξαπλωμένη ή την καθιστή θέση στην όρθια θέση, η καντιντίαση, διαταραχές ύπνου, η φωτοευαισθησία, η ρινική συμφόρηση και κυρίως η υπερβολική κόπωση.
Μια σημαντική επισήμανση είναι το γεγονός πως το ΣΧΚ δεν πρέπει να συγχέεται με τα αποτελέσματα της έντονης εργασίας και έντασης, αφού ο ασθενής δεν ανακουφίζεται σημαντικά από την ανάπαυση και δεν οφείλεται σε προηγούμενη παθολογική κατάσταση. Επιπλέον έχει σημασία να αναφερθεί πως το σύνδρομο έχει διπλάσια επίπτωση στις γυναίκες μεταξύ 20 και 50 ετών.
Θεωρείται αναγκαίο σε πρώτη φάση να υποβληθεί το άτομο στις παρακάτω εξετάσεις:
- Σίδηρος και Φερριτίνη ( μεταφορά οξυγόνου σε ιστούς και ερυθρά αιμοσφαίρια). Όταν τα επίπεδα σιδήρου και φερριτίνης είναι πολύ χαμηλά σημαίνει πως το σώμα πρέπει να εργαστεί περισσότερο για να πάρει την ενέργεια και το οξυγόνο που χρειάζεται. Η δυσκολία συγκέντρωσης είναι ένα χαρακτηριστικό σύμπτωμα της έλλειψης σιδήρου.
- Ψευδάργυρος ( φονέας των ιώσεων). Είναι απαραίτητο συστατικό για την δημιουργία και ενεργοποίηση των Τ-λεμφοκυττάρων (λευκά αιμοσφαίρια που καταστρέφουν παθογόνα και παίζουν σημαντικό ρόλο στην επίκτητη ανοσία) και ασκεί ισχυρή επίδραση στο ανοσοποιητικό μέσω αυτών. Το ΣΧΚ συνδέεται με αυξημένο οξειδωτικό στρές, ο ψευδάργυρος αποτελεί ισχυρό αντιοξειδωτικό.
- Μαγνήσιο Ρυθμίζει μυϊκη μάζα, βελτιώνει τις παραμέτρους της οξειδωτικής-αντιοξειδωτικής ισορροπίας και προσφέρει ηρεμία στον εγκέφαλο
- Σελήνιο Σχετίζεται με την εξάντληση, τις αναπτυξιακές διαταραχές και τις λοιμώξεις. Είναι ζωτικής σημασίας αντιοξειδωτικό που ενσωματώνεται σε πάνω από 25 πρωτεϊνες, τις γνωστές σεληνοπρωτεϊνες, που παίζουν καθοριστικό ρόλο σε μια σειρά από λειτουργίες όπως την ενεργοποίηση θυρεοειδικών ορμονών, την αντιγηραντική δράση και την αναγγένηση της βιταμίνης C.
- Ομοκυστεϊνη ( οξείδωση κυττάρων)
- Βιταμίνη D
- Ειδικές εξετάσεις για τυχόν φλεγμονώδη κατάσταση σε ΤΚΕ ( ταχύτητα καθίζησης ερυθρών αιμοσφαιρίων και CRP ( πρωτεϊνη του αίματος τα επίπεδα της οποίας αυξάνονται γρήγορα σε απόκριση φλεγμονής)
Ωφέλιμα θρεπτικά στοιχεία που θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση στο ΣΧΚ και στον φυσιολογικό μεταβολισμό της ενέργειας είναι τα παρακάτω:
- Προβιοτικά ασθενείς που υποφέρουν από ΣΧΚ παρουσιάζουν επίσης αξιοσημείωτες αλλοιώσεις την μικροχλωρίδα τους,με μειωμένα επίπεδα Lactobacillus & Bifidobacterium. Πρόσφατες έρευνες αναφέρουν ότι τα προβιοτικά στη γαστρεντερική οδό ( GIT ) ασκούν επιρροή στις νευρωνικές οδούς και το κεντρικό νευρικό σύστημα ( ΚΝΣ ) για τη ρύθμιση της συμπεριφοράς. Με την έννοια του άξονα εντέρου-εγκεφάλου βλέπουμε μια σημαντική πιθανότητα το εντερικό μικροβίωμα να εμπλέκεται στις νευρογνωστικές βλάβες των ασθενών ( η αμφίδρομη επικοινωνία ανάμεσα στη μικροβιακή χλωρίδα του εντέρου και τον εγκέφαλο ονομάζεται άξονας εντέρου-εγκεφάλου). Να σημειωθεί επίσης ότι τα μιτοχόνδρια κρατούν τα μυστικά της ζωής ( ΑΤΡ) και του θανάτου ( εμπλέκονται στην απόπτωση= κυτταρικός θάνατος).
- Συνένζυμο Q10 αντιοξειδωτικό συστατικό το οποίο υπάρχει στα ανθρώπινα κύτταρα και είναι απαραίτητο για την παραγωγή ενέργειας. Συγκεκριμένα παίζει καθοριστικό ρόλο στη μετατροπή της ενεργειας από τα τρόφιμα, στην ενέργεια που κάνει χρήση ο οργανισμό μας μέσω παραγωγής ΑΤΡ ( ενεργειακό νόμισμα) από τα μιτοχόνδρια. Σε κατάσταση που κάποιος πάσχει από ΣΧΚ τότε τα μιτοχόνδρια αδυνατούν να παράγωγουν επαρκή ΑΤΡ. Συμπτώματα όπως κούραση και γνωσιακές δυσκολίες πιθανόν να οφείλονται στην έλλειψή του. Επίσης τα επίπεδα του στον οργανισμό μειώνονται με την ηλικία και την χρήση κάποιων φαρμάκων όπως είναι οι στατίνες. Για ακόμα καλύτερη απορρόφηση συστήνεται η λήψη του με λιπαρές τροφές και με μαγνήσιο.
- Λεκιθίνη σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες έχει παρατηρηθεί πως η χρήση της βοηθάει στην αποκατάταση της κυτταρικής λειτουργίας, υποδεικνύοντας μείωση της κόπωσης.
- Βιταμίνες Α και Ε ( προστασία κυττάρων από ελέυθερες ρίζες και ενίσχυση του Ανοσοποιητικού)
- Βιταμίνη C ( εξυψώνει επίπεδα ενέργειας)
- Πολυνικοτινικό Χρώμιο (συνδυασμός Χρωμίου με Νιασίνη, βιταμίνη Β3,σχηματίζουν συμπλήρωμα που συμβάλει στον έλεγχο της υπογλυκαιμίας, ωστόσο αν έχετε νεφρική ή ηπατική νόσο είναι προτιμότερο να μην το λάβετε)
- NADH (Νικοτιναμιδο-αδενινο-δινουκλεοτίδιο) αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας και συμβάλει στην πρόληψη της κατάθλιψης
Σε μια τέτοια κατάσταση είναι σημαντικό να δώσετε έμφαση σε ζωντανές, ωμές τροφές όπως είναι τα λαχανικά κυρίως και τα φρούτα, σε φρέσκους χυμούς και σωστή ενυδάτωση (η αφυδάτωση επιδεινώνει την κόπωση). Επιπλέον να έχετε κατα νου πως η κατανάλωση σοκολάτας, καφεϊνης, αναψυκτικών και τροφίμων υψηλής επεξεργασίας (στερούν το μαγνήσιο) θα πρέπει να αποφεύγονται.
