Από πού πηγάζει τόση βία;
Η βία είναι συμπεριφορά και όπως κάθε συμπεριφορά διδάσκεται, έτσι και η βία είναι προϊόν μάθησης. Τα περισσότερα άτομα που ασκούν βία έχουν εκτεθεί σε κακοποίηση τα ίδια. Όποτε βλέπουμε τέτοιες φρικτές συμπεριφορές τη μερίδα του λέοντος της υπαιτιότητας την έχουν κυρίως οι γονείς, που θα πρέπει να θεωρούνται και οι ίδιοι θύτες και να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι. Κατά δεύτερο λόγο, τα εν δυνάμει βίαια άτομα έχουν εκθέσει υπερβολικά τον εαυτό τους σε υπέρμετρες δόσεις βίας μέσω των social media, των ηλεκτρονικών παιχνιδιών και των άθλιων ειδών μουσικής. Επιπρόσθετα, μια περιοχή με υψηλή εγκληματικότητα συμβάλει καταστροφικά στη διαμόρφωση συμπεριφορών των παιδιών της. Στις περιπτώσεις αυτές η εκδήλωση βίας γίνεται σε συλλογικό επίπεδο εκτός από ατομικό. Μια βίαιη συμπεριφορά έχει διαβάθμιση. Σε ηπιότερες μορφές τα αίτια βρίσκονται σε μια γενική κρίση των αξιών και του θεσμού της οικογένειας, στην χαμηλή αυτοεκτίμηση και στο υπερβολικό άγχος. Όταν όμως η βία παίρνει μια τόσο αποτρόπαια διάσταση ιδιαίτερα σε νεαρές ηλικίες τα αίτια είναι περίπλοκα και η ευθύνη βαραίνει όλους μας. Είναι ένα πολύ σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα που μας αφορά όλους και γι’ αυτό η αντιμετώπισή της θα πρέπει να είναι καθολική ανεξάρτητα από πού προέρχεται. Τέλος, η βία σχετίζεται άμεσα με μια άλλη μεγάλη μάστιγα: τον εθισμό σε ναρκωτικές ουσίες συμπεριλαμβανομένης της κάνναβης, που δεν είναι τόσο αθώα όσο μας παρουσιάζεται. Υπάρχει μια εύκολη προσβασιμότητα σε ναρκωτικές ουσίες σε σχετικά χαμηλό κόστος που μαζί με την απενεχοποίηση τείνει να γίνει μια κανονικότητα σε όλο και νεαρότερες ηλικίες.
Πώς χάνουν τα νεαρά άτομα την ταυτότητά τους;
Ο θυμός είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να οδηγήσει έναν άνθρωπο με έλλειψη κοινωνικών δεξιοτήτων σε βίαιη συμπεριφορά. Σε αυτή την περίπτωση ο θύτης χρειάζεται βοήθεια και όχι μόνο τιμωρία. Στα περιστατικά που βλέπουμε τελευταία, η βία εμφανίζεται ως προϊόν αντίδρασης στη βία που έχουν υποστεί και οι ίδιοι, αλλά και ως προϊόν μιμητισμού που αποτελεί παρεπόμενο της ευρείας έκθεσης των παιδιών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στα άκρως ακατάλληλα και απαράδεκτα μουσικά πρότυπα. Τα άτομα που εκθέτουν επανειλημμένως τον εαυτό τους σε εικόνες βίας έχουν υποστεί απευαισθητοποίηση απέναντι στη θέα του πόνου και γι’ αυτό επιδίδονται σε ακραίες αποτρόπαιες πράξεις. Δεν καταφέρνουν να βιώσουν έντονα συναισθήματα σε αυτή την επώδυνη θέα και έτσι δεν έχουν καμία αναστολή. Ο φαύλος κύκλος της κακοποίησης συντηρείται από τη διαιώνιση της ανοχής μας στην επώαση και τη γιγάντωση της βίας.
Ας έχουμε τον νου μας ως άτομα και ως κοινωνία να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να βρουν την ταυτότητά τους. Ο ορισμός για την βία του Μάρσαλ Μακ Λούαν είναι τόσο εύστοχος. Είναι από τους πρώτους επιστήμονες που αντιλήφθηκε τον άμεσο συσχετισμό της ραγδαίας ανάπτυξης της τεχνολογίας αφενός με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αφετέρου με τη διαμόρφωση της κοινωνίας. Δικαίως τον χαρακτήρισαν τον προφήτη των media.