Θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί και ως βιταμίνη του ήλιου! Αν θέλουμε όμως να είμαστε ακριβείς, η βιταμίνη D είναι ταυτόχρονα και ορμόνη, δηλαδή έχει την ιδιότητα να παράγεται σε ένα μέρος του οργανισμούμας και να λειτουργεί σε ένα άλλο.
Σε χώρες όπως η Ελλάδα μπορούμε να λαμβάνουμε την ποσότητα που έχει ανάγκη το σώμα μας αποκλειστικά από τον ήλιο. Η προσληψή της μπορεί να συμβεί και μέσω κάποιων εμπλουτισμένων τροφών με βιταμίνη D και σε περιπτώσεις που κριθεί απαραίτητο χορηγείται και ως συμπλήρωμα.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο κόσμος ασχολείται με την συγκεκριμένη βιταμίνη σε σημείο ώστε να είναι πλέον μια δεδομένη ουσία που περιλαμβάνει το check-up μας. Τα σκουρόχρωμα άτομα έχουν υψηλότερο κίνδυνο έλειψης βιταμίνης D αφού η μελανίνη λειτουργεί σαν φίλτρο στην απορρόφηση της UVB ακτινοβολίας. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι περίπου το 57% στη χώρα μας και το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει ανεπάρκεια σε βιταμίνη D !!!
Ο χρόνος κατά τον οποίον εκτιθέμεθα στον ήλιο για να συνθέσουμε την απαραίτητη ποσότητα, στη μορφή χοληκαλσιφερόλη, εξαρτάται από το χρώμα του δέρματος, την ηλικία και κάποια θέματα υγείας, όπως είναι χρόνια νεφρική νόσος, παχυσαρκία, παθολογικές καταστάσεις του γαστρεντερικού, κάποια φάρμακα και προβλήματα στο ήπαρ. Το σώμα λαμβάνει την βιταμίνη μέσω της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας και από εκεί μεταφέρεται το ήπαρ, που είναι και ο αποθηκευτικός της χώρος.
Στη συνέχεια συμβαίνει η μετατροπή της, εντός των νεφρών, σε ένα μεταβολίτη της βιταμίνης D ονόματι 1,25 D, ο οποίος ασκεί και την περισσότερη δράση στο σώμα μας. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι ο συγκεκριμένος μεταβολίτης είναι σχεδόν χίλιες φορές πιο δραστικός απο την αποθηκευμένη βιταμίνη D… η μορφή της βιταμίνης που λαμβάνουμε από τις εμπλουτισμένες τροφές είναι η εργοκαλσιφερόλη ή καλσιφερόλη( D2) και αποτελεί τον βασικό τύπο στα διατροφικά συμπληρώματα με βιταμίνη D.
Η δράση της βιταμίνης είναι ποικίλη αφού έχει επιρροή σχεδόν σε όλα τα όργανα του οργανισμού μας και στην έκφραση 200 γονιδίων. Αυτό συνεπάγεται ότι μπορεί να ελέγχει την πρόοδο μιας σειράς από σοβαρές ασθένειες, αφού η βιταμίνη D προστατεύει τα υγιή κύτταρα. Έχει παρατηρηθεί σε χώρες με μεγάλη ηλιοφάνεια ότι είναι λιγότερο κοινές κάποιες ασθένειες συγκριτικώς με τις χώρες όπου υπάρχει λιγότερη ηλιοφάνεια. Τέτοιες ασθένειες είναι ο διαβήτης τύπου 1, η σκλήρυνση κατά πλάκας, η οστεοπόρωση, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, όπως και κάποιες μορφές καρκίνου όπως είναι αυτός του μαστού , του παχέος εντέρου και του προστάτη.
Η δράση της σχετίζεται επίσης με τον μεταβολισμό του ασβεστίου και των οστών για να προάγει μυοσκελετική υγεία. Η σωστή απορρόφηση του ασβεστίου από το έντερο επηρεάζεται από την βιταμίνη D έτσι ώστε να εμποδίσει μηχανισμούς που καταλήγουν σε κατάγματα και οστεοπόρωση. Άλλο ένα μέταλλο που έχει συμμετοχή στην οστεοπόρωση είναι το μαγνήσιο. Αξίζει να τονιστεί ότι επαρκές ποσότητες μαγνησίου στον οργανισμό συνήθως σημαίνει ότι χρειαζόμαστε μικρότερες ποσότητες βιταμίνης D ούτως ώστε να αποτραπεί η έλλειψή της.
Άλλη μια σημαντική δράση περιλαμβάνει την άυξηση της ινσουλίνης που προάγεται μέσω της βιταμίνης D και θα δημιουργήσει ιδανικές συνθήκες για την μεταφορά της γυκόζης. Τέλος, νέες έρευνες αναφέρουν ότι η βιταμίνη D παίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση των φλεγμονών, στην ενδυνάμωση του ανοσοποιητικού (ενεργοποίηση Τ- λεμφοκυττάρων και αντιμικροβιακών παραγόντων) και στην σωστή ανάπτυξη των κυττάρων.
