Αυτές οι… μικροαπορίες ήταν η αφορμή για την κουβέντα μας με τον δρα Θάνο Ασκητή, ο οποίος βλέπει το θέμα μέσα και από τις περιπτώσεις που αντιμετωπίζει.

Στη λανθασμένη, όπως φάνηκε, ερώτηση αν στο μέλλον θα δούμε ανθρώπους που θα κάνουν μόνο virtual sex δίνει μια απάντηση που προσωπικά με τρόμαξε. Αλλά ναι. Είναι φανερό ότι έχουμε αλλάξει ως «συναισθηματικοί άνθρωποι». Έχουμε μπει σε μια καμπή της ιστορίας της ανθρωπότητας που η εικόνα και το αχόρταγο μάτι έχουν πάρει κεφάλι…

Πώς θα περιγράφατε ως επιστήμονας και ειδικός τη συνθήκη «σεξ και τεχνητή νοημοσύνη»;

Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ζωής δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον τομέα της σεξουαλικότητας. Ωστόσο είναι πολύ νωρίς ακόμη να μιλήσουμε για τις επιδράσεις της τεχνητής νοημοσύνης στο σεξ. Έχει αποπειραθεί να μπει στη ζωή μας (sex robots, virtual reality), αλλά δεν μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος της αλλαγής που θα φέρει. Η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί κάτι που μοιάζει να έχει την αντίληψη ανθρώπου αλλά τελικά αυτό δεν φαίνεται εφικτό, καθώς δεν παρέχει συναισθηματική νοημοσύνη και σύνδεση. Αυτό μας κρατάει ακόμη κοντά στο ανθρώπινο στοιχείο, αλλά για πόσο ακόμη;

Μπορεί στο μέλλον να υπάρξουν άνθρωποι που θα έχουν κάνει μόνο virtual sex;

Άνθρωποι που έχουν κάνει μόνο virtual sex υπάρχουν ήδη από τώρα, αφού η τεχνολογία αντικαθιστά όλο και περισσότερο την πραγματική επαφή. Καθώς τα άτομα εκτίθενται όλο και περισσότερο στις νέες τεχνολογίες όσο περνάει ο καιρός, μπορεί να μην έχουν την ανάγκη για αληθινή σεξουαλική επαφή, αφού συνηθίζουν στη γρήγορη, ενθουσιώδη απόλαυση, καθώς οι πραγματικές συνθήκες δεν εξιδανικεύουν τη φαντασίωση.

Έχετε αντιμετωπίσει περιστατικά ανθρώπων που προτιμούν την κατά μόνας ηδονή και ερεθίζονται μόνο βλέποντας εικόνες πορνό παρά να κάνουν σεξ με ένα σύντροφο;

Αυτό που είδαμε στον χώρο μας είναι ότι ιδιαίτερα μετά την περίοδο της καραντίνας όλο και περισσότεροι άνθρωποι παρακολουθούν πορνογραφικό υλικό. Η πορνογραφία έχει εθισμό, έχει εξάρτηση. Αυτοί που βλέπουν ταινίες πορνό μπορεί εύκολα να εγκλωβιστούν σε ένα διαφορετικό ρόλο από την ίδια τη ζωντανή σεξουαλική επαφή. Η έννοια του πορνό προβάλλει μια πραγματικότητα που δεν μπορεί να είναι η πραγματικότητα μιας σχέσης.

Ποιοι είναι τελικά οι χρήστες; Πώς θα τους περιγράφατε; Είναι οι άνθρωποι της διπλανής πόρτας;

Ναι, θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι οι «άνθρωποι της διπλανής πόρτας». Οι άνθρωποι που παρακολουθούν συστηματικά και σε βαθμό εθισμού πορνό είναι συχνά λίγο πιο κλειστοί, πιο εσωστρεφείς, δεν τολμούν να εκφραστούν και δεν έχουν υψηλή ενσυναίσθηση. Είναι ντροπαλοί και μπορεί να δυσκολεύονται να διεκδικήσουν μια σχέση που θέλουν. Έπειτα, εθίζονται σε αυτές τις εικόνες και γίνονται πιο καταθλιπτικοί και αντικοινωνικοί. Ο εθισμός στο πορνό τούς «στεγνώνει» τις φαντασιώσεις. Τέλος, αν κάνουν σχέση, βλέπουν τον σύντροφό τους λιγότερο επιθυμητό και σεξουαλικά ποθητό, καθώς εξοικειωμένοι με μια εικόνα, συνήθως μη ρεαλιστική, συγκρίνουν και προσδοκούν πράγματα που ίσως να είναι εφικτά μόνο σε μια εικονική πραγματικότητα.

Άντρες ή γυναίκες έχουν περισσότερη ροπή σε virtual ηδονές;

Βλέπουμε από τα σύγχρονα δεδομένα ότι το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών που παρακολουθούν πορνό είναι άντρες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και γυναίκες, καθώς ο αριθμός τους αυξάνεται όλο και περισσότερο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι άντρες είναι πιο αισθητηριακοί και το οπτικό στοιχείο τούς διεγείρει περισσότερο απ’ ό,τι τις γυναίκες.

Ποια συμβουλή θα δίνατε ως ειδικός για την προσέγγιση του θέματος σε ένα έφηβο άτομο;

Να ερωτευτεί, να εκφράζει τα συναισθήματά του, να ξέρει τα όριά του, να σέβεται αυτόν που έχει δίπλα του και να γνωρίζει ότι αυτός που διεκδικεί έχει τα δικά του όρια και όταν λέει όχι είναι όχι. Ο έφηβος θα περάσει από το πορνό γιατί τον ελκύει η εικόνα και θα θέλει να τη γνωρίσει, αλλά θα πρέπει το πορνό να είναι ακριβώς αυτό: ένα πέρασμα. Θα πρέπει να μη χάσει τη σεξουαλικότητά του, να διεκδικήσει αυτό που θέλει και να μην απομακρυνθεί από τη ζωντανή ανθρώπινη εικόνα.

Όμως προτού πάμε στον έφηβο θα πρέπει να δούμε αν ένα παιδί οκτώ χρονών μπορεί να παρακολουθήσει πορνό, καθώς βλέπουμε ότι η ηλικία των παιδιών που έχουν πρόσβαση όλο και μικραίνει. Οι γονείς, λοιπόν, πρέπει να προσέξουν τι πρόσβαση δίνουν στα παιδιά τους, γιατί ο έφηβος πρέπει να ερωτευτεί, να διεκδικήσει και να φλερτάρει. Το πορνό δεν έχει όρια, ενώ το αληθινό και ζωντανό κάλεσμα έχει τα όρια του ναι και του όχι. Η πορνογραφία βοηθά να μάθεις πράγματα στη νεαρή ηλικία, παρ’ όλα αυτά καλό θα είναι στη μετέπειτα ζωή ο άνθρωπος να μπορεί να βγει από αυτό. Οι γονείς όταν αγοράζουν ένα κινητό τηλέφωνο θα πρέπει να μπορούν να σκεφτούν και να συνειδητοποιήσουν τι πρόσβαση δίνουν στο παιδί τους, ώστε να μη χαθεί η σχέση του με το σώμα του και με τα γεννητικά του όργανα.

Το μέλλον θα δείξει αν οι χρήστες θα «κλειδωθούν» περισσότερο ή θα βρουν το κλειδί που θα ανοίξει την πόρτα μιας ανθρώπινης σχέσης…

Δρ Θάνος Ασκητής: ψυχίατρος – σεξολόγος, καθηγητής Ψυχιατρικής EUC, πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας – αντιπεριφερειάρχης Υγείας Περιφέρειας Αττικής