Τη δεκαετία του ’80 που ήμουν εγώ έφηβος επί μία εβδομάδα κανονίζαμε με συμμαθητή που είχε μηχανή προβολής ταινιών 8 mm ότι το Σάββατο θα βρισκόμασταν στο πλυσταριό της ταράτσας με μια τσόντα που είχε βρει ο αδελφός του και πίτσες για να κάνουμε χαβαλέ.
Σήμερα το να δει κάποιος πορνό είναι πιο εύκολο από το να περπατήσει σε ένα πεζοδρόμιο που παρκάρουν μηχανάκια.
Και μέσα σ’ αυτό το κλίμα αφθονίας της τσόντας, μιλώντας με φίλους φαρμακοποιούς έμαθα ότι νέοι στην εφηβεία και λίγο μεγαλύτεροι παίρνουν σβάρνα φαρμακεία μακριά από τη γειτονιά τους προκειμένου να προμηθευτούν χάπια για τη στυτική δυσλειτουργία. Φαντάζομαι ότι ο αριθμός όσων τα προμηθεύονται online θα είναι ακόμη μεγαλύτερος.
Αυτή είναι η αφορμή για την κουβέντα που κάναμε με τον δρα Θάνο Ασκητή.

Αληθεύει ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αγοραστική κίνηση χαπιών κατά της στυτικής δυσλειτουργίας από άντρες νεαρής ηλικίας;

Ως γιατρός βλέπω όλο και περισσότερους νέους ανθρώπους με ευκολία να αναζητούν τα χάπια της στύσης, κάτι που καταδεικνύουν και τα σύγχρονα δεδομένα. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν αύξηση των ατόμων κάτω των 30 ετών που χρησιμοποιούν χάπια για τη στύση, ενώ ένα φαρμακείο στο διαδίκτυο ανέφερε ότι «περισσότερο από το 60% των καταναλωτών αυτών των φαρμάκων στο Ηνωμένο Βασίλειο είναι μεταξύ 25 και 54 ετών». Τα χάπια αυτά λαμβάνονται από τους νέους που με τον πρώτο φόβο στυτικής αποτυχίας, αναζητώντας με σπασμωδικό τρόπο λύση, πηγαίνουν στο φαρμακείο για να αντιμετωπίσουν φαρμακευτικά ένα θέμα που στην πλειονότητα των περιπτώσεων είναι ψυχολογικό.

Είναι κλινικοί ή άλλοι λόγοι που οδηγούν ένα νεαρό στο φαρμακείο ή το διαδίκτυο για να πάρει χάπια για τη στύση;

Ο πρωταρχικός λόγος είναι η καταπολέμηση του άγχους, του φόβου της στυτικής αποτυχίας και της ψυχολογικής δυσφορίας όσον αφορά τη σεξουαλική απόδοση. Δυστυχώς, κάποιες φορές μία και μοναδική απώλεια στύσης μπορεί να φέρει τον νέο άντρα σε συναισθηματικό αδιέξοδο, ωθώντας τον μέσα στον πανικό στην πιο εύκολη λύση.

Για τα νεαρά άτομα το να επισκεφτούν κάποιον ειδικό για να συζητήσουν τα σεξουαλικά θέματα που τα απασχολούν προκαλεί ντροπή, αμηχανία και άγχος. Επομένως προτιμούν να απευθυνθούν στα χάπια, μια γρήγορη, εύκολη τακτική, χωρίς να χρειάζονται πολλές ερωτήσεις. Ωστόσο δεν γνωρίζουν ότι έτσι το πρόβλημα δεν επιλύεται, ενώ ο νέος άντρας κινδυνεύει να εγκλωβιστεί στη «σιγουριά του φαρμάκου».

Συνεπώς, το άγχος επίδοσης είναι η κύρια αιτία της στυτικής δυσλειτουργίας στους νέους. Η οργανική στυτική δυσλειτουργία σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών πιο συχνά αφορά προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης ή οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

Μπορεί το πολύ πορνό που πλέον είναι πολύ εύκολα προσβάσιμο να έχει αγχώσει τους νέους άντρες και έτσι να καταφεύγουν σε χημική βοήθεια για μεγαλύτερες αντοχές;

Η συχνή παρακολούθηση πορνογραφικού υλικού, που συχνά συνοδεύεται με εθισμό στον αυνανισμό, που εύκολα και γρήγορα διεγείρει τον ανθρώπινο εγκέφαλο προσφέροντας πλούσιο, καινοτόμο υλικό, που κάποιες φορές κλιμακώνεται σε ακραίο, καθιστά τον άντρα αδιάφορο – απευαισθητοποιημένο μπροστά στη ρεαλιστική σεξουαλική επαφή. Ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που τα πρότυπα που προβάλλονται δημιουργούν αρνητική εικόνα για το σώμα, άγχος μικρού πέους και μεγάλες προσδοκίες για τις επιδόσεις, τα οποία τον «μπλοκάρουν», οπότε και οι πιθανότητες να καταφύγει σε φαρμακευτική βοήθεια για να αντεπεξέλθει στις προσδοκίες που έχει δημιουργήσει αυξάνονται. Το πορνογραφικό υλικό αποτελεί μέσο από το οποίο ένας νέος άνθρωπος μπορεί να αντλήσει πληροφορίες και να διερευνήσει τα σεξουαλικά του ενδιαφέροντα, γνωρίζοντας και φιλτράροντας όμως τις πληροφορίες που παίρνει από αυτό, όχι καταναγκαστική πηγή ηδονής και φοβικής διαφυγής από μια σεξουαλική αλληλεπίδραση.

Τι κινδύνους μπορεί να κρύβει η χρήση χαπιών για άτομα που εντέλει δεν τα χρειάζονται; Μπορεί να φτάσουν στο σημείο να έχουν στύση μόνο με τα χάπια ενώ κάτι τέτοιο δεν δικαιολογείται από την ηλικία και την κλινική τους κατάσταση;

Το θέμα είναι ότι και να πάρουν ένα χάπι οι νέοι και να λειτουργήσει μία φορά, την επόμενη φορά υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μπλοκάρουν ξανά, μπαίνοντας έτσι σε ένα φαύλο κύκλο εξάρτησης από το φάρμακο ως προϋπόθεση της «καλής» στύσης. Έτσι, η χρήση τους οδηγεί σε ψυχολογική εξάρτηση, ενώ το πραγματικό πρόβλημα του άγχους παραμένει ανεπίλυτο. Επιπλέον, ένας άμεσος κίνδυνος που σχετίζεται με τη χρήση φαρμάκων χωρίς ιατρική επίβλεψη είναι η πιθανότητα αλληλεπίδρασης με άλλα φάρμακα, δημιουργώντας παρενέργειες.

Έχετε αντιμετωπίσει ακραίες καταστάσεις ασθενών που κατέφυγαν χωρίς λόγο σε χάπια για τη στύση τους και τελικά απέκτησαν προβλήματα;

Κάθε εικόνα ασθενή είναι μοναδική και η σεξουαλική ζωή εκφράζει συνήθως δύο ανθρώπους. Η ανάγκη εκείνου που εμφανίζει στυτική δυσλειτουργία να λύσει το πρόβλημά του μπορεί να δημιουργήσει έντονη ανησυχία, νευρικότητα και φόβο απόρριψης, τόσο από τον εαυτό του όσο και από τη/τον σύντροφό του, δεδομένου ότι η σεξουαλική ζωή σηματοδοτεί την ψυχική και λειτουργική συμπεριφορά του καθενός μας. Άρα μια σεξουαλική διαταραχή έχει τη «δύναμη» να προκαλέσει παθολογικές προεκτάσεις της ψυχικής και κοινωνικής συμπεριφοράς τόσο του άντρα όσο και της συντροφικής ζωής του, π.χ. χαμηλή αυτοεκτίμηση και κατάθλιψη, σκέψεις αυτοκαταστροφής, αισθήματα φόβου και θυμού και γνωσιακή δυσλειτουργία. Τα χάπια που απευθύνονται στη θεραπευτική αντιμετώπιση της στυτικής δυσλειτουργίας πρέπει πάντα να χορηγούνται κατόπιν ιατρικής εκτίμησης και να μην καταναλώνονται παρορμητικά από τον χρήστη μπροστά στην απελπισία που νιώθει για την αποτυχία της σεξουαλικής επαφής και στον φόβο απόρριψης από τη/τον σύντροφό του. Να μην ξεχνάμε ότι η στυτική λειτουργία εκπέμπει τον ανδρισμό, την αυτοεπιβεβαίωση αλλά και την επιθυμία με την οποία η σεξουαλική ζωή του άντρα διεκδικεί τη σεξουαλική επαφή.

Ποια είναι η λύση. Εσείς ως ειδικός τι προτείνετε;

Η σεξουαλική αγωγή παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των προσδοκιών και την αντιμετώπιση των λάθος αντιλήψεων για το σεξ που πολλές φορές δημιουργούνται από τις πορνογραφικές ταινίες και το διαδίκτυο, διαμορφώνοντας την πεποίθηση ότι η στύση πρέπει να είναι σκληρή όλες τις φορές, σε όλη τη σεξουαλική διάρκεια και αν δυσκολευτεί το άτομο μία φορά, τότε έχει σεξουαλικό πρόβλημα.

Όταν παρουσιάζεται μια σεξουαλική δυσλειτουργία πρέπει να ελεγχθεί η αιτιοπαθολογία, ότι βιολογικά ο άντρας είναι υγιής και να εκτιμηθεί η ψυχική του εικόνα. Ένα ψυχολογικό πρόβλημα δεν λύνεται με ένα χάπι για τη στύση, πρέπει να προσεγγιστεί από κάποιον ειδικό ψυχικής και σεξουαλικής υγείας, που θα τον βοηθήσει να το ξεπεράσει και όχι «να αποδείξει ότι μπορεί», εφόσον οργανικά είναι υγιής.

Ένας άντρας εγκλωβίζεται μέσα από τη στυτική δυσλειτουργία του και μπορεί πολλά χρόνια να ταλαιπωρείται, να φοβάται, να απομονώνεται, να παραιτείται και να οδηγείται σε πρόσκαιρες λύσεις, ενώ η αλήθεια είναι ότι αν δει κατάματα το πρόβλημα με τον εαυτό του, η λύση είναι μπροστά του. Επιπλέον, ο ρόλος του συντρόφου έχει μεγάλη σημασία στην αναγνώριση του προβλήματος με τη στάση που διατηρεί απέναντί του. Η στήριξη και όχι η χρέωση θα φέρουν το ζευγάρι γρηγορότερα κοντά στη λύση.

Η ίδια η σεξουαλική ζωή αυξάνει την εγγύτητα, ενώ το σεξ γεφυρώνει και συναισθηματικά τους ανθρώπους. Η σημαντικότητα του σεξ είναι η αλληλεπίδραση των ψυχοκοινωνικών αναγκών του ανθρώπου και της αναπαραγωγής.

Dr. Θάνος Ασκητής: Ψυχίατρος – σεξολόγος, καθηγητής Ψυχιατρικής EUC, πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας – αντιπεριφερειάρχης Υγείας Περιφέρειας Αττικής