Τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και περισσότερο λόγος για τα «άλματα ανάπτυξης» των βρεφών και πώς οι γονείς μπορούν να τα διαχειριστούν. Τι είναι, όμως, το επονομαζόμενο ως «άλμα ανάπτυξης»; Ουσιαστικά, πρόκειται για στάδια φυσικής ωρίμανσης του εγκεφάλου του βρέφους, τα οποία αφορούν κυρίως τους πρώτους δεκατέσσερις μήνες ζωής. Πέραν τούτου, την περίοδο αυτή, το μωρό σας θα αυξήσει το βάρος, το ύψος και την περιφέρεια του κεφαλιού του πιο γρήγορα από το συνηθισμένο.

Τι συμβαίνει στο διάστημα αυτό

Κατά τη διάρκεια του άλματος, το οποίο είναι δυνατόν να διαρκέσει από λίγες μέρες μέχρι μερικές εβδομάδες, το παιδί επιδίδεται στην προετοιμασία των αναπτυξιακών του επιτευγμάτων, ανάμεσα στα οποία συγκαταλέγεται η ικανότητα να αλλάζει μόνο του πλευρό και στάση, να μπουσουλάει, να στηρίζεται και να σηκώνεται όρθιο, να μιλάει, κ.ά. Στην πραγματικότητα, αποκτά νέες αντιληπτικές δεξιότητες και ενισχύει την κινητική του ανάπτυξη αλλά και τη λειτουργία των αισθητηριακών του οργάνων.

Πώς θα καταλάβετε εάν το μωρό σας βρίσκεται σε άλμα ανάπτυξης

Κατά τη διάρκεια ενός άλματος ανάπτυξης, παρατηρούνται διαφορετικές αντιδράσεις στις καθημερινές συνήθειες του βρέφους και στη διάθεσή του. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να είναι πιο ανήσυχο, να γκρινιάζει χωρίς προφανή λόγο, ή ακόμη και να πεινά περισσότερο. Οι νέες δεξιότητες που «καλλιεργεί», δύνανται να το επιβαρύνουν νευρολογικά, συναισθηματικά και σωματικά, με αποτέλεσμα να προκαλούν το έντονο και συνεχές κλάμα του ή κυκλοθυμική συμπεριφορά.

Άλλες ενδείξεις που παραπέμπουν στην περίοδο αυτή, συνίστανται στον ολιγόωρο ή ανήσυχο ύπνο του βρέφους, αλλά και ενίοτε σε υπνηλία. Δεν είναι σπάνια, ακόμη, η αντίδραση του βρέφους κατά τη διαδικασία αλλαγής της πάνας του. Οι γονείς συχνά παρατηρούν πως το μωρό πιπιλά τον αντίχειρά του πιο συχνά.

Επίσης, είναι σύνηθες το βρέφος να προσκολλάται περισσότερο στους γονείς του και να επιζητά σε μεγαλύτερο βαθμό τα χάδια και την αγκαλιά τους.

Η επιστημονική κοινότητα δεν γνωρίζει επακριβώς για ποιο λόγο συντελούνται οι προαναφερθείσες αλλαγές στη συμπεριφορά του βρέφους. Το πιθανότερο είναι το μωρό σας να αισθάνεται κουρασμένο ή καταπονημένο, καθώς καταναλώνει περισσή ενέργεια κατά τη διάρκεια των συγκεκριμένων σταδίων.

Αναλυτικά τα κύρια χαρακτηριστικά των οκτώ αλμάτων ανάπτυξης

1. 1^ο στάδιο

Χρόνος: 5^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: προσοχή, ενδιαφέρον για το περιβάλλον γύρω του, μυρωδιά, συνειδητό χαμόγελο

Συμπεριφορά βρέφους: συχνότερο κλάμα, αυξημένη όρεξη για φαγητό, επιθυμία για περισσότερη σωματική επαφή

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: συχνότερος θηλασμός ή τάισμα με φόρμουλα, περισσότερες αγκαλιές και τρυφερές κινήσεις

2. 2^ο στάδιο

Χρόνος: 8^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: αισθητηριακές, αίσθηση της αφής

Νέα αντίδραση: αντίληψη ύπαρξης χρωμάτων

Συμπεριφορά βρέφους: κλάμα κατά την επαφή με άλλα άτομα, μεγαλύτερη επιθυμία για πιπίλισμα

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: περπάτημα με το μωρό αγκαλιά, τραγούδι, απαλό μασάζ

3. 3^ο στάδιο

Χρόνος: 12^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: στοχευμένες κινήσεις, κοινωνικότητα, φωνούλες/κραυγές, εκμάθηση φωνής, παρατήρηση των κινήσεων των ατόμων που βρίσκονται κοντά του

Συμπεριφορά βρέφους: περισσότερη όρεξη

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: συχνότερος θηλασμός ή τάισμα με φόρμουλα, έναρξη ρουτινών που του δημιουργούν ασφάλεια (π.χ. μπάνιο πριν τον βραδινό ύπνο)

4. 4^ο στάδιο

Χρόνος: 19^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: ψηλώνει, ξεκινά να βάζει αντικείμενα στο στόμα του (στοματικός έλεγχος), και να γυρίζει το σώμα του

Συμπεριφορά βρέφους: συνεχής επιθυμία για φαγητό, ανησυχία κατά τη διάρκεια της νύχτας

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: υπομονή, φροντίδα για την ασφάλειά του

5. 5^ο στάδιο

Χρόνος: 26^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: συναισθήματα, ομιλία/φλυαρία, κοινωνικοποίηση, εισαγωγή στερεών τροφών

Συμπεριφορά βρέφους: αίσθημα του ανικανοποίητου, προσκόλληση στους γονείς, επιθυμία για βίωση νέων εμπειριών, ξεκίνημα αντίληψης αιτίου και αποτελέσματος των πράξεών του

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: χρήση μάρσιπο,φροντίδα για την ασφάλειά του

6. 6^ο στάδιο

Χρόνος: 37^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: κινητικότητα, συντονισμός κινήσεων, μπουσούλισμα, αναπαραγωγή πρώτων λέξεων

Συμπεριφορά βρέφους: διαρκής επιθυμία για φαγητό και παιχνίδι

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: καθορισμός ορίων

7. 7^ο στάδιο

Χρόνος: 47^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: περιέργεια/πειραματισμός, καθιστή θέση, ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας και ομιλίας, ανάπτυξη ενστίκτου παιχνιδιού

Συμπεριφορά βρέφους: ξεσπάσματα θυμού

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: ενίσχυση της επιθυμίας του για ανακάλυψη του κόσμου, παιχνίδι

8. 8^ο στάδιο

Χρόνος: 55^η εβδομάδα

Δεξιότητες που αναπτύσσονται/νέες αντιδράσεις: ανάπτυξη προσωπικότητας, έναρξη περπατήματος και προσπάθειας αυτόνομης σίτισης

Συμπεριφορά βρέφους: διεκδίκηση, πείσμα, κυκλοθυμικές αντιδράσεις

Διαχείριση από την πλευρά των γονέων: υπομονή, καθορισμός ορίων

Να θυμάστε πως τα άλματα ανάπτυξης δεν είναι η μοναδική αιτία για τις αλλαγές στη συμπεριφορά και στη διάθεση του βρέφους. Λοιμώξεις, οδοντοφυΐα, κολικοί και πολλοί άλλοι παράγοντες είναι δυνατόν να διαμορφώσουν παρόμοια εικόνα. Κατά συνέπεια, είναι σημαντικό, εάν παρατηρήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στη συμπεριφορά του μωρού σας, να επικοινωνήσετε με τον/την παιδίατρό σας.