Μετά τη μεγάλη επιτυχία της πρώτης ταινίας Τα μυαλά που κουβαλάς (Inside out), που μας εισήγαγε με ανεπανάληπτο τρόπο στον κόσμο των συναισθημάτων ενός παιδιού, οι δημιουργοί της επιστρέφουν σε μια πιο απαιτητική πίστα: την εφηβεία. Τι μυαλά κουβαλούν οι έφηβοι; Πώς αντιμετωπίζουν πρωτόγνωρα συναισθήματα όπως το άγχος, την ντροπή και τη ζήλεια; Θα κατορθώσει η μικρή πρωταγωνίστρια να τα διαχειριστεί με επιτυχία;
Στις 13/6 θα βγει στις ελληνικές αίθουσες μια από τις πολυαναμενόμενες ταινίες της χρονιάς: Τα Μυαλά που κουβαλάς 2 (πρωτότυπος τίτλος στα αγγλικά Inside out). Η πρώτη ταινία ήταν μία από τις πρώτες συμπράξεις της Pixar και της Disney που μας έβαλαν στον κόσμο των συναισθημάτων και του κέντρου ελέγχου αυτών, το νευρικό μας σύστημα, όπως δεν το είχε κάνει κανείς άλλος μέχρι εκείνη στη στιγμή. Η επιτυχία τους κρυβόταν, όχι μόνο στο ότι κατόρθωσαν να συλλάβουν και να αναλύσουν εκλαϊκευμένα δύσκολες και αφηρημένες έννοιες, αλλά και να τις οπτικοποιήσουν με μοναδικό τρόπο, βοηθώντας να τις προσεγγίσουν ακόμα και μικρά παιδιά. Ένα ανεκτίμητης αξίας μάθημα που σίγουρα θα χρησιμεύσει ως εργαλείο συνεννόησης μεταξύ παιδιών και γονιών για να μπορούν να εκφράσουν τι συμβαίνει μέσα τους.
Το έχουμε ξαναπεί· Οι ταινίες της Pixar και της Disney δεν είναι παιδικές ταινίες. Είναι ταινίες ενηλίκων που πραγματεύονται περίπλοκα ζητήματα του συναισθηματικού κόσμου, τις οποίες μπορούν να παρακολουθήσουν και παιδιά.
Τα Μυαλά που Κουβαλάς και ο κόσμος των συναισθημάτων
Τα Μυαλά που Κουβαλάς 1 ακολουθούσε τη Ράιλι, ένα κορίτσι που βρισκόταν στο άχαρο μεταίχμιο μεταξύ της παιδικής και προεφηβικής ηλικίας. Οι μέχρι τότε εμπειρίες της μονοπωλούνταν από τη χαρά, την ανεμελιά, την ξεγνοιασιά, την ολόπλευρη αποδοχή των γονιών και την αγάπη, όπως δηλαδή θα έπρεπε να συμβαίνει σε κάθε παιδί. Όλοι γνωρίζουμε, όμως, πως καμιά ζωή δεν είναι στρωμένη με ροδοπέταλα. Και το να περιβάλλεται ένα παιδί μόνο από χαρά, γίνεται εμπόδιο για την ωρίμανσή του. Οι δύσκολες καταστάσεις σε βοηθούν να βγεις δυνατότερος και σοφότερος από αυτές. Στην ταινία μας, η πρώτη δυσκολία που έχει να αντιμετωπίσει η Ράιλι ήταν η απόφαση των γονιών της να μετακομίσουν στο Σαν Φρανσίσκο για την νέα δουλειά του πατέρα της. Η αλλαγή φιλικού και σχολικού περιβάλλοντος είναι μία από τις πιο απαιτητικές – αν όχι τραυματικές- εμπειρίες που μπορεί να βιώσει ένα παιδί.
Τα συναισθήματα παίρνουν υλική μορφή
Ένας ψυχιάτρος μου είχε πει κάποτε με αφοπλιστική ετοιμότητα ότι «Τα συναισθήματα είναι υλικά». Εδώ, το βλέπουμε με την πιο επιτυχημένη και εύστοχη μορφή. H εικονοποίηση των συναισθημάτων με τη μορφή διάφορων ηρώων, όπως και του νευρικού μας συστήματος σε κέντρου ελέγχου μάς βοηθά – μικρούς και μεγάλους- να συνειδητοποιήσουμε -παρά τις σθεναρές προσλαμβάνουσες που έχουμε από την pop κουλτούρα- ότι τα συναισθήματα δεν είναι άυλες, μη απτές «οντότητες» που εδρεύουν στην καρδιά. Τουναντίον, είναι πολύ συγκεκριμένες χημικές ενώσεις που κατοικοεδρεύουν στον εγκέφαλό μας. Στα κεντρικά, λοιπόν, του εγκεφάλου της Ράιλι, βλέπουμε πολύ παραστατικά στο τιμόνι της λήψης αποφάσεων να βρίσκεται η Χαρά, ο Φόβος, ο Θυμός, η Αηδία και η Θλίψη.
Ευτυχία δεν είναι μόνο η χαρά
Επόμενο κατόρθωμα των δημιουργών ήταν η ρήξη των θεμελίων της πεποίθησής μας, ότι η ευτυχία βρίσκεται μόνο στις στιγμές που τα ηνία του κέντρου ελέγχου τα έχει αποκλειστικά η χαρά. Λάθος. Η ευτυχία βρίσκεται στην αρμονική συνύπαρξη όλων των συναισθημάτων, που εναλλάσσονται στην πρωτοκαθεδρία του ελέγχου. Όλα είναι ισότιμα χρήσιμα. Παραδείγματος χάριν, ο φόβος στα παιδιά προφυλάσσει από καταστάσεις που θα τα εξέθεταν σε κινδύνους. Δεν είναι τυχαίο ότι από τις πρώτες κιόλας σκηνές τον βλέπουμε να λέει «Εντάξει, δεν πεθάναμε και σήμερα. Αυτό το αποκαλώ ανεπιφύλακτα επιτυχία!»
Το απελευθερωτικό συναίσθημα της θλίψης
Οι δημιουργοί δεν στέκονται μόνο εκεί. Ανατρέπουν, ακόμα μία προκατάληψη που έχουμε από το πιο δυσφημισμένο συναίσθημα: τη θλίψη. Η θλίψη, ίσως, είναι ένα από τα πιο επωφελή συναισθήματα, -αν όχι για τη σωματική μας ακεραιότητα, όπως ο φόβος-, για να έχουμε όμως μια ισορροπημένη ψυχική ζωή. Όταν αντιμετωπίζουμε δύσκολες καταστάσεις, δεν υπάρχει πιο ωφέλιμο πράγμα από το να αφεθούμε να αισθανθούμε λυπημένοι και να πενθήσουμε κάτι που αποχαιρετάμε. Ο εξαναγκασμός της σύγχρονης κοινωνίας να μας βάλει να χορέψουμε στους ρυθμούς της τοξικής θετικότητας (toxic positivity) που, όχι μόνο δεν μας βοηθά να περάσουμε στο επόμενο επίπεδο, αλλά το παρατείνει, καθηλώνοντάς μας σε αυτό το μεταιχμιακό στάδιο, κρύβοντας τα πραγματικά συναισθήματα κάτω από το χαλί.
Η Ράιλι, όταν καλείται να αντιμετωπίσει τις δυσάρεστες συνθήκες της μετακόμισης, όλα τα συναισθήματα της συγκρούονται, χάνει τον έλεγχο και τελικά «κατεβάζει γενικό». Ο μόνος που μπορεί να τη γλιτώσει από αυτό το χάος, είναι η Θλίψη.
Πόνος και στεναχώρια ως αντίτιμο της αγάπης
Η ευστοχία των δημιουργών έγκειται, επίσης, στο κατόρθωμά τους να γκρεμίσουν συθέμελα τη βαθιά ριζωμένη αντίληψη πως οι μόνες αποδεκτές παιδικές μνήμες είναι οι θετικές. Σκαρφίζονται ακόμα ένα τέχνασμα των δίχρωμων μπαλών “μνήμης”, εισάγοντας μας σε ένα – όχι και τόσο γνωστό- συναίσθημα, τη χαρμολύπη. Ο πόνος, η στεναχώρια είναι το αντίτιμο που πληρώνει κανείς, όταν αγαπάει. Τίποτα δεν διαρκεί για πάντα. Σύντομα αυτό που μας προκαλούσε χαρά, θα κληθούμε να το αποχωριστούμε και αυτό θα μας προκαλέσει πόνο. Όμως, αυτό είναι και το αντίτιμο, μπροστά στο οποίο κανείς μας δεν πρέπει να στέκεται σκεπτικός και φειδωλός, αλλά να φανεί γαλαντόμος. Τι νόημα έχει μια ζωή αλώβητη, δίχως στεναχώριες, μια ζωή δίχως συγκινήσεις, αποστειρωμένη, μακριά από τη θαλπωρή της Αγάπης;
Η απαιτητική πίστα της εφηβείας
Ύστερα από τα πολύτιμα μαθήματα της πρώτη ταινίας, οι δημιουργοί ανέβασαν πολύ τον πήχη των προσδοκιών μας, κάνοντάς μας να αδημονούμε για το sequel. Εκεί, μας περιμένει μια ακόμα πιο απαιτητική πίστα. Τα οικοδομήματα του παρελθόντος, του παιδικού συναισθηματικού κόσμου της Ράιλι, ξαφνικά θα κατεδαφιστούν για να δημιουργηθεί χώρος για κάτι εντελώς απροσδόκητο: την εφηβεία. Μέχρι τώρα, η μικρή μας πρωταγωνίστρια, η Ράιλι μια χαρά τα πήγαινε με τα γνώριμα συναισθήματα, τη Χαρά, τη Λύπη, το Θυμό, το Φόβο και την Αηδία. Όταν την είσοδό τους κάνουν νέα συναισθήματα, όπως το Άγχος, η Ντροπή και η Ζήλεια, θα κατορθώσει άραγε να τα διαχειριστεί με επιτυχία;
Τα μυαλά που κουβαλάς 2 TRIVIA
Η Maya Hawke δανείζει τη φωνή της στο Άγχος, δίπλα στην Amy Poehler ως φωνή της Χαράς. Στις φωνές συμμετέχουν επίσης οι Lewis Black, Phyllis Smith, Tony Hale, Liza Lapira, Ayo Edebiri, Adèle Exarchopoulos, Paul Walter Hauser, Kensington Tallman, Lilimar, Diane Lane, Kyle MacLachlan, Sumayyah Nuriddin-Green, Grace Lu, Yvette Nicole Brown, Sarayu Blue, Flea, Ron Funches, Dave Goelz, James Austin Johnson, Bobby Moynihan, Frank Oz, Paula Pell, Paula Poundstone, John Ratzenberger, Kendall Coyne Schofield, June Squibb, Kirk Thatcher και Yong Yea. Η σκηνοθεσία είναι του Kelsey Mann και η παραγωγή του Mark Nielsen. Το Μυαλά που Κουβαλάς 2, θα προβληθεί στην Ελλάδα συγχρόνως με όλον τον κόσμο από τη Disney και την Pixar.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Το “Mad Max: Furiosa” κλέβει ήδη τις εντυπώσεις
