Η μεταφορά του διάσημου βιβλίου του Κινέζου συγγραφέα Liu Cixin που έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα και έχει σαρώσει τα διεθνή βραβεία επιστημονικής φαντασίας ήρθε στο Netflix και μάλιστα από τους δημιουργούς του Game of Thrοnes. Tι θα συνέβαινε αν μια μέρα βλέπαμε τα αστέρια να αναβοσβήνουν και συνειδητοποιούσαμε ότι η επιστήμη μας έχει φτάσει σε αδιέξοδο; Θα μπορούσαμε να δεχτούμε στον κόσμο μας έναν εξωγήινο πολιτισμό ή θα τον αντιμετωπίζαμε ως εχθρική απειλή;
Η σειρά του Netflix έχει ήδη προκαλέσει αρκετές συζητήσεις, αντιπαραθέσεις και σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Οι σκηνοθέτες του θρυλικού Game of Thrones David Benioff και D.B. Weiss ήταν οι άνθρωποι που ανέλαβαν το δύσκολο έργο της διασκευής του βιβλίου. Ο Μπαράκ Ομπάμα και ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ είναι μεταξύ των αναγνωστών που γοητεύτηκαν από την τριλογία, η οποία συνδυάζει ιστορικές, κοινωνικές και πολιτιστικές αναφορές. Πρόκειται για το πρώτο έργο συγγραφέα από την Ασία που κέρδισε το βραβείο Hugo για το καλύτερο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Ο δημοφιλής συγγραφέας σε ηλικία έξι ετών, το 1970, εντυπωσιάστηκε από τον πρώτο τεχνητό δορυφόρο της Κίνας στον ουρανό με τη χαρακτηριστική ονομασία «Dong Fang Hong I», ενώ λίγα χρόνια αργότερα ανακάλυψε ένα κουτί με βιβλία –μεταξύ των οποίων και το Ταξίδι στο Κέντρο της Γης του Ιουλίου Βερν– κάτω από το κρεβάτι του πατέρα του.
Από την κομμουνιστική Κίνα στην αφρόκρεμα της Οξφόρδης
Ποια είναι όμως η υπόθεση της σειράς; Οι κρατικές αρχές και η επιστημονική κοινότητα θορυβούνται από μια ξαφνική έξαρση ύποπτων αυτοκτονιών μεταξύ κορυφαίων φυσικών, οι οποίοι αμφισβητούν τις ίδιες τις αρχές της επιστήμης τους. «Η φυσική δεν υπήρξε ποτέ και δεν θα υπάρξει ποτέ» αναφέρεται στο μυστηριώδες σημείωμα μιας γυναίκας που αποφάσισε να τερματίσει τη ζωή της. Η αφήγηση ξεκινάει από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας το 1966, όταν ένας σπουδαίος καθηγητής φυσικής βρίσκεται αντιμέτωπος με δίωξη. Σε ένα ψυχρό φυλάκιο στη μέση του πουθενά λίγες δεκαετίες αργότερα η κόρη του χάνει την πίστη της στην ανθρωπότητα.
Τα ερωτήματα είναι αρκετά. Τι θα συνέβαινε εάν πλησίαζε τη Γη ένας εξωγήινος πολιτισμός με ανώτερα τεχνολογικά μέσα; Πώς θα αντιμετώπιζε η ανθρωπότητα μια τέτοια πρόκληση εν μέσω οικολογικών καταστροφών και γεωπολιτικών συγκρούσεων; Η σειρά του Netflix χρησιμοποιεί ως βασικούς χαρακτήρες τους «Πέντε της Οξφόρδης» – μια χαρισματική ομάδα φυσικών και ακαδημαϊκών με εντελώς διαφορετικούς χαρακτήρες και πολιτισμικό υπόβαθρο. Τα επιστημονικά τους πειράματα καταλήγουν σε ανεξήγητα αποτελέσματα και οι περισσότεροι εξωθούνται μακριά από το ερευνητικό τους πεδίο από άγνωστες δυνάμεις που τους βομβαρδίζουν με προειδοποιήσεις.
Ένα VR παιχνίδι με πρωταγωνιστή τον «Κοπέρνικο»
Η σειρά έχει διαρκείς αναφορές σε ανθρώπους της επιστήμης, της φιλοσοφίας και της τέχνης, όπως ο Αριστοτέλης, ο Πούσκιν, ο Αϊνστάιν, ο Φράνσις Μπέικον και ο Κοπέρνικος, αλλά και στη θεωρητική φυσική, στα παιχνίδια εικονικής πραγματικότητας και στην τεχνητή νοημοσύνη. Κεντρικό ρόλο στην αφήγηση επιτελεί το βιβλίο της Αμερικανίδας θαλάσσιας βιολόγου Ρέιτσελ Κάρσον Σιωπηλή Άνοιξη, το οποίο θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό για την εξέλιξη των περιβαλλοντικών κινημάτων.
Δεν χρειάζεται να έχει κάποιος ειδικές γνώσεις στη φυσική για να μπορέσει να παρακολουθήσει τη σειρά –είναι φτιαγμένη για να απευθύνεται στο μαζικό κοινό–, παρόλο που η ιστορία βασίζεται σε ένα περίπλοκο και άλυτο πρόβλημα της νευτώνειας φυσικής.
Το παιχνίδι προηγμένης τεχνολογίας που εξελίσσεται παράλληλα με την ιστορία (θυμίζει δυστοπικό θρίλερ με στοιχεία Matrix) στο οποίο οι κεντρικοί ήρωες προσπαθούν να σώσουν άγνωστους πολιτισμούς από την καταστροφή βάζει στο επίκεντρο έναν χαοτικό και ανεξέλεγκτο κόσμο και διαπερνάται από ένα περίπλοκο ηθικό δίλημμα. Τελικά πρέπει να λύσουμε σωστά την εξίσωση ή να σώσουμε τον άνθρωπο;
Γιατί μας γοητεύει το sci-fi – Ο γρίφος του σύμπαντος
Το πιο συναρπαστικό στοιχείο του βιβλίου (επομένως και της σειράς) είναι ότι προσεγγίζει την επιστημονική φαντασία με κοινωνική ματιά και δίνει έμφαση στην ανθρώπινη ψυχολογία και φαντασία, την αποδοχή της διαφορετικότητας, την κρατική διαφθορά, την περιβαλλοντική κρίση. Την ίδια στιγμή ανοίγει φιλοσοφικά ερωτήματα σε σχέση με τον θάνατο, την ανθρώπινη ύπαρξη, την επαφή μας με το άγνωστο, τις ατέλειες και τα όρια της επιστήμης, την έννοια της πίστης και της αμφισβήτησης. Το είδος του sci-fi διαχρονικά έλκεται από τον μύθο. Ο Πόλεμος των Άστρων, για παράδειγμα, έχει βαθιές ρίζες στους ελληνικούς και σκανδιναβικούς μύθους.
Η δυτική παράδοση της επιστημονικής φαντασίας ωστόσο ασχολείται συστηματικά με πιο στερεοτυπικά μοτίβα που προκύπτουν από τη σύγκρουση μεταξύ καλού και κακού ή σωτηρίας και εξιλέωσης. Το βιβλίο του Liu όμως είναι συναρπαστικό γιατί διαβάζεται ταυτόχρονα ως αντιαποικιακή αφήγηση, ως προειδοποίηση για την περιβαλλοντική κρίση και την τεχνολογική πρόοδο, αλλά και ως έκκληση για μεγαλύτερη συνεργασία μεταξύ των κρατών της Γης.
